Translate

niedziela, 31 stycznia 2016

Pałace magnackie w okolicach Ystad


Przynajmniej kilka rezydencji magnackich w okolicach Ystad zasługuje na wizytę. Burzliwa historia Skanii sprawiła, że pałace szlacheckie powstawały tutaj zarówno za czasów duńskich jak i podczas kolonizacji szwedzkiej. W wielu przypadkach stare dobra zmieniały swoich właścicieli. Dziś często w tego typu przybytkach zlokalizowano eleganckie pensjonaty i hotele. Niektóre dobra są nadal w prywatnych rękach, ale zazwyczaj możliwa jest wizyta w parkach otaczających tego typu posiadłości. 

Bjärsjöholm (1)
Najbliżej miasta leży rezydencja magnacka w Bergsjöholm zwana także Bjärsjöholm. To w zasadzie dwa pałace. Starszy zbudowany w okresie renesansu dotrwał do dzisiejszych czasów tylko w części, ponieważ północne i południowe skrzydło zaczęło osiadać w bagnistym gruncie, groziło zawaleniem i zostało zburzone. Z czasów budowy pochodzi oryginalna legenda o kapliczce kamiennej zwanej Lilla Tvärens z której czerpano kamień do budowy. Co noc jednak budulec wracał na swoje miejsce i pałac nie mógł być ukończony. Właścicielka Christine Rotfeldt postanowiła przypilnować murarzy wykonujących pracę. Do wieczora wszystko szło zgodnie z planem, kaplica była sukcesywnie rozbierana - jednak przed zmrokiem kiedy zabiły dzwony w pobliskim kościele pilnująca hrabina straciła wzrok i słuch i wszystko wróciło do punktu wyjścia. W 1850 roku architekt Ferdinand Meldahl wzniósł nowy pałac na wzniesieniu, nieco bardziej na północ od poprzedniego. W parku otaczającym posiadłość stoi kamień runiczny odkryty w 1845 roku. Na północ od rezydencji jest stary las bukowy - rezerwat przyrody. Zamek jest częścią gospodarstwa rolnego, jednak można go zwiedzać z zewnątrz - prowadzi tędy znakowany na pomarańczowo szlak Skåneleden. Dojazd drogą na Malmö. Około 1 km za rondem skręt w prawo w zadrzewioną aleję biegnącą wprost do pałacu. Możliwe też dojście piechotą z wschodu od kościoła w Hedeskoga.

Stary pałac Bjärsjöholm

Ruuthsbo Gods (2)
Nie tyle pałac, co duża willa otoczona ogrodem. Siedziba gospodarstwa rolnego. Posiadłość znana już w XIV w. jako Gundralöf. Obecny dom w stylu romantycznym stanął w 2 połowie XIX w. kiedy rządziła tutaj familia Ruuth. Na kamiennych zabudowaniach gospodarczych jest zresztą nazwisko jednego z członków tego wpływowego skańskiego rodu. Po drugiej stronie ulicy malowniczy staw z fontanną. Od trasy E65 na Malmö jedziemy w lewo na Ruuthsbo i Skönadal.  

Marsvinsholm (3)
Piękny zamek zbudowany w latach 1644-48 na palach nad niewielkim jeziorem. Właścicielem posiadłości był wpływowy arystokrata Otte Marsvin skoligacony z królem duńskim Chrystianem IV.  Historia rezydencji obfituje w wiele interesujących epizodów. W czasie agresji szwedzkiej ród Thott musiał ewakuować się pospiesznie pozostawiając na miejscu całe wyposażenie, które padło łupem najeźdźców. Na przełomie XVII i XVIII w. zamek był w posiadaniu Svena Ehrenflychta - prześladowcy chłopów pańszczyźnianych i przywódcy armii brutalnie tłumiącej duńskie powstanie. Nawet służba musiała zginać czoło przed groźnym panem. W końcu XVIII w. władzę sprawował tutaj polityk, przedsiębiorca i innowator Eric Ruuth, który stworzył pierwszy gatunek sera szwajcarskiego w Szwecji przy udziale sprowadzonego stamtąd mistrza serowarskiego. W 1749 roku posiadłość odwiedził Karol Linneusz i w otaczającym parku posadził kasztanowiec. Oryginalne drzewo nie zachowało się, z jego sadzonek wyhodowano jednak nowe. Pałac był dwukrotnie restaurowany, ostateczny kształt nadała mu rekonstrukcja Christiana Zwingmanna w połowie XIX w. Budynek na planie kwadratu flankują dwie wysokie pięciopiętrowe wieże ze zdobnymi hełmami. Główny gmach otacza duży kompleks ceglanych zabudowań gospodarczych mieszczących dzisiaj także galerię sztuki, restaurację oraz pomieszczenia teatralne. W lecie organizuje tutaj spektakle Teatr Miejski z Ystad i wtedy można dojechać na miejsce pociągiem, który staje na niewielkim przystanku kolejowym Marsvinsholm. Festyny ślubne. W parku otaczającym rezydencję zorganizowano w 2007 roku plenerową wystawę rzeźby, która od tego czasu jest uzupełniana i powiększana. Z oryginalnych pomysłów wymienić należy uwiązany do gałęzi wysokiego drzewa olbrzymi stos książek. Zamek leży 12 km na północny-zachód od Ystad. Dojazd wzdłuż drogi na Malmö, następnie w lewo. 

Do parku wstęp wolny. Spektakle za biletami. Strony Web: http://www.marsvinsholms-skulpturpark.se, http://mhst.se

W pobliżu zamku na leśnej polanie jest też duży ceglany kościół (4) w stylu włoskiego renesansu - dzieło Christiana Zwingmanna - tego samego który odrestaurował zamek. Miał zastąpić 3 okoliczne kościoły parafialne - z nich jeden zachował się w całości a drugi zrujnowany. Marsvinsholm Kyrka to największy kościół wiejski w Skanii z imponującą wieżą o wysokości 60 m i wysoką nawą mogącą pomieścić około 1000 osób. W białym wnętrzu rzuca się w oczy wysoki na ponad 3 m gipsowy posag Chrystusa Bertela Thorvaldsena. Ciekawym elementem zdobniczym są morświny nawiązujące do nazwy Marsvinsholm. 
Marsvinsholm z wieżami w stylu Chrystiana IV



Krageholm (5)
Zamek składa się z budynku głównego i dwóch bocznych skrzydeł otoczonych fosą. W obecnym kształcie pochodzi z 1720 roku, ale istniał już znacznie wcześniej. Ostatnim duńskim właścicielem był Jörgen Krabbe stracony w Malmö w 1678 roku. Rezydencja przeszła w posiadanie rodziny Piperów, przy czym pierwszy spadkobierca nie zobaczył nigdy swojego nabytku, ponieważ zginął w niewoli rosyjskiej w czasie kampanii prowadzonej przez Karola XII. We wschodniej części znajduje się barokowa kaplica wybudowana według projektu Nicodemusa Tessina młodszego. W parku pałacowym stoi kamień runiczny. Kompleks jest otoczony przez zespół ceglanych zabudowań gospodarczych. Do dziś jest to duże gospodarstwo przemysłowe wraz z parkiem wiatrowym, rewirem myśliwskim i bogatą galeria maszyn. Na północ od zamku znajduje się jezioro z wyspą Lybeck - rezerwatem przyrody.  W pobliżu zamku przebiega szlak Skåneleden. Dojazd drogą 13 przez wieś Sövestad a następnie w lewo obok pięknie zachowanego wiatraka holenderskiego (6). We wsi jest przystanek autobusowy (linia Ystad - Sjöbo). Pętla piesza obejmująca zamki Krageholm, Bjärsjöholm, wiatrak oraz kościoły w Bjäresjö i Hedeskoga zajmie około 6 godzin i może być traktowana jako wariant wycieczki za miasto. CDN


Gränna część 1





GRÄNNA [39 km] / 2,6 tys. mieszkańców
Zdarza się często, że przed wjazdem do Gränny trzeba będzie chwilę postać w korku. W Szwecji poza wielkimi miastami, ewentualnie ruchliwymi przeprawami promowymi jest to zjawisko raczej rzadkie. Miejscowość sama w sobie skupia spory ruch turystyczny a na dodatek przez centrum wiedzie najdogodniejsza droga na przystań promów pływających na wyspę Visingsö. Do 1971 roku Gränna miała status gminy miejskiej. Po reformie administracyjnej została włączona jako tzw. tätort (większa miejscowość o zwartej zabudowie) do gminy Jönköping. Nadal jednak z historycznych względów jest uznawana za miasto. 

Z Jönköpingu do Gränny dojechać można autobusami 101 i 122. Pierwszy z nich jedzie starą drogą przez Kaxholmen, Skärstad i Ölmstad i wsiąść do niego można również w centrum Huskvarny. Druga linia kursuje bezpośrednio przez autostradę, dociera więc na miejsce znacznie szybciej, zwłaszcza że nie zatrzymuje się po drodze na żadnych przystankach. Rozkład jazdy jest dostępny na stronie web: http://www.jlt.se. Dla wysiadających w centrum najdogodniejszy będzie przystanek koło rynku (Braheparken) na głównej Brahegatan (aby dostać się na autobus powrotny trzeba znaleźć przystanek na równoległej Sjögatan). Dawny dworzec autobusowy po północnej stronie miasta nie jest obecnie wykorzystywany przez komunikację publiczną a linie kończą swój bieg przy przystani promowej.

PROMY na wyspę Visingsö kursują z przystani poniżej miasta. Statki pływają mniej więcej co godzinę. Przeprawa trwa 25 minut. Ceny biletów: dorośli 50 SVK, dzieci 25 SVK, samochód z 5 osobami 230 SVK (mieści jednorazowo 34 samochody osobowe), rower 30 SVK. Rezerwacje pod tel: 036 10 37 70

PARKINGI: Rynek (Torget), przystań (Hamntorget), Hamnvägen. Poza sezonem letnim możliwe jest też zostawienie samochodu na Brahegatan (wydzielony pas) oraz na sąsiednich ulicach. Opłata za 1 godzinę postoju na parkingu strzeżonym przy przystani 15 SVK, za dzień postoju 45 SVK.

Najtańsze opcje noclegowe znajdziemy w sąsiedztwie przystani. Do miasta jest stąd około 1 km spaceru, na miejscu natomiast prom na wyspę Visingsö. Hostel o nazwie Strandsterrassen oferuje pokoje 2-osobowe z piętrowymi łóżkami. Sanitariaty osobne dla kobiet i mężczyzn. W budynku świetlica i kuchnia, na zewnątrz ogródek do zabawy dla dzieci. Darmowy parking. Cena dla dorosłej osoby 250-270 SVK, dziecka 110 SVK. Niewielka dopłata do pokoju jednoosobowego. Adres: Amiralsvägen 55. Kontakt tel: 039 04 18 40, e-mail: info@strandterrassen.se, strona web: http://www.strandterrassen.se 
W sąsiedztwie jest duży kemping Grännastrandens. Można tu wynająć domki (4-osobowe od 800 SVK) oraz rozbić namiot (od 280 SVK). Właściciele kamperów oraz przyczep kempingowych zapłacą w zależności od wielkości karawany 370-430 SVK za noc. Na kempingu dostęp do urządzeń elektrycznych, sanitariaty, kąpielisko z piaszczystą plażą i tor minigolfa, urządzenia sportowo-rekreacyjne, plac zabaw dla dzieci, kawiarnia oraz restauracja. Tel: 039 01 07 06, e-mail: info@grannacamping.se, strona web: http://www.grannacamping.se
Hotele w górnej części miasta są zdecydowanie droższe. Z umiarkowanymi cenami warto polecić Grännagården - pensjonat z pięknym widokiem na Wetter i Visingsö. Cena pokoju jednoosobowego 695 SVK, możliwe jest wynajęcie go dla 2 osób - 850 SVK. Zwykła dwójka kosztuje 950 SVK. Hamnvägen 2, Tel: 039 01 00 91, e-mail: grannagarden@gmail.com, strona web: http://grannagarden.se 

Informacja turystyczna mieści się w Domu Kultury i zarazem budynku muzeum miejskiego. Brahegatan 38, tel: 036 10 38 60 albo centralny 077 12 11 300