Translate

niedziela, 13 marca 2016

Podnóżami Ombergu do Vadsteny




Od parkingu przy klasztorze Alvästra droga jezdna prowadzi podnóżem góry do skrzyżowania z trasą główną  50 (1 km). 
[75 km] Parking z informacją turystyczną. Na wschód od tego miejsca leży torfowisko Dags Mosse na którym odkryto ślady neolitycznej osady (1) na palach. Południowym skrajem moczarów biegnie lokalna droga w kierunku Rök 2 km w tamtym kierunku średniowieczny kościół w Heda (2). Ściana południowej nawy oraz dolna część wieży zachowały styl romański. Prezbiterium i północna nawa noszą cechy stylu gotyckiego. W XIX w.z inicjatywy Carla Bruniusa budynek został rozszerzony na wschód po długiej batalii pomiędzy zwolennikami przebudowy i całkowitego zastąpienia starej świątyni inną. W surowym wnętrzu podziwiać można kilka zabytków średniowiecznej sztuki. W południowej kaplicy pełniącej rolę dawnego baptysterium znajduje się otoczona czcią drewniana rzeźba Matki Boskiej Królowej Niebios z małym Chrystusem na kolanach, opisana pięknie w wierszu Wernera von Heidenstama. Obok kamienna chrzcielnica i wyryty w metalu wizerunek rycerza z mieczem w komnacie zamkowej zwieńczonej wysoką wieżą. Kilka rzeźb drewnianych oraz fragmenty ozdobnej tapiserii. Z tyłu nawy kolejna duża drewniana Madonna z Dzieciątkiem z XIV w oraz niewielka wystawa pokazująca stare zdjęcia i plany świątyni. Ołtarz główny późnogotycki z miejscowego warsztatu ostergotlandzkiego. W szafie 7 figur świętych. Charakterystyczne romańskie łuki sklepień. Na zewnętrznej ścianie wmurowano dwa kamienie runiczne z XI w. 2 km dalej za mostem na potoku w polach po prawej dwa sztuczne wzgórza Disevid Kulle (3) i Tjugby Kulle. Są to dawne kurhany grzebalne z epoki brązu. Efektowne zwłaszcza to pierwsze z dwoma wiekowymi dębami.
Madonna z Heda


Dalej ku północy drogą nr 50. 
[77 km] Po lewej galeria pod Ombergiem. Jakieś kilkadziesiąt metrów wcześniej odgałęzia się w lewo droga z serpentyną wiodąca do Stocklycke na wierzchowinie Ombergu. 
Trasa prowadzi 3 km wzdłuż granicy leśnej przy zboczach wzgórza a następnie skręca w prawo na niewielki pagórek z tradycyjnym gospodarstwem Charlottenborg i widokiem na wydłużony masyw. 
[81 km] Väversunda. 2 km w lewo rezerwat przyrodniczy Ombergsliden. W podmokłych zagłębieniach terenu bogatych w zwietrzelinę wapienną rosną rzadkie gatunki storczyków m.in. gółka wonna, dwulistnik muszy czy kukułka krwista. Osobliwą rośliną jest tłustosz pospolity do którego liści przyklejają się drobne owady i są trawione przez specjalne enzymy wzbogacające roślinę w azot. Z górnej części rezerwatu widoki na Tåkern. Stok narciarski i turystyczna chata z możliwością noclegu dla grup zorganizowanych. W pobliżu jest nowy klasztor sióstr benedyktynek pod wezwaniem Najświętszego Serca Jezusowego nieudostępniony do zwiedzania.
Po prawej stronie drogi w Väversunda widoczny niewielki kościół (4) z romańskim rodowodem. Budowla składa się z typowych dla tego stylu geometrycznych brył. Najstarszym zabytkiem są żelazne kute drzwi w przedsionku świątyni zwane wrotami Asmunda z motywami drogi krzyżowej oraz inskrypcjami runicznymi. W absydzie podziwiać można natomiast XIII-wieczne romańskie malowidła, a w korpusie nawowym są ścienne dekoracje barokowe w dość prymitywnym ludowym stylu. Barokowy ołtarz i ambona. Na północ od kościoła na terenie cmentarza stoi obelisk pamiątkowy poświęcony urodzonemu we wsi chemikowi Jensowi Jakubowi Berzeliusowi, autorowi dzisiejszego systemu zapisu reakcji chemicznych oraz odkrywcy pierwiastka chemicznego tor nazwanego od staroskandynawskiego boga.
Na wschód od wsi biegnie droga południowymi brzegami Tåkern. To pozostałość dawnego zalewu morskiego w okresie formowania się Bałtyku zwanego morzem Yoldia. Dzisiaj głębokość jeziora nie przekracza 2 m a zbiornik otoczony jest podmokłymi łąkami i bagnami w rozmaitych stadiach sukcesji. Cały akwen stanowi obszar objęty ochroną w sieci Natura 2000 oraz konwencji Ramsar. Płytkie, zarastające jezioro to królestwo wodnych ptaków, które przybywają tutaj tłumnie co roku. W pewnym sezonie naliczono  np. rekordową liczbę 65000 kaczek. W kilku miejscach wokół znajdują się stanowiska ornitologiczne z wieżyczkami obserwacyjnymi. 
Panorama jeziora Tåkern z wieży obserwacyjnej przy centrum przyrodniczym Naturum
3 km Buddyjskie centrum medytacyjne Dhamma Sobbhana założone w samotnej farmie Lyckebygården. Opiera się ono na technikach postrzegania doznań całego organizmu np. kontroli oddechu lub bólu. 6 km Renstad - jedno z najstarszych gospodarstw przemysłowych w Szwecji założone w XVII w. i rozwinięte później przez barona Axela Hermelina. W starym parku dwór i zabudowania gospodarcze. Z łąk otwiera się widok na położone na północy otwarte wody jeziora Tåkern. 8 km Svanshals neoklasycystyczny kościół parafialny (5) z olbrzymią wieżą zwieńczoną pozłacanym krzyżem na którym znajduje się figura łabędzia. W ołtarzu wizerunek Ostatniej Wieczerzy przeniesiony ze sztokholmskiego pałacu Trzech Koron i podarowany parafii przez baronową Hedvigę Margarethę von der Pahlen pierwszą damę dworu królowej Ulryki Eleonory. 11 km skręcając z głównej drogi w lewo za drogowskazami Tåkern Fågelsjön docieramy do nowego centrum przyrodniczego Naturum (6) otwartego w 2012 roku nad brzegiem akwenu i zlokalizowanego w ekologicznym drewnianym budynku zaprojektowanym przez znanego architekta Gerda Wingårdha. Oprócz wystawy i prezentacji multimedialnej jest tutaj kawiarnia oraz sklep z pamiątkami. W pobliżu wieża widokowa. Czterokilometrowy szlak pieszy prowadzi brzegami zbiornika z powrotem do kościoła w Svanshals.
[85 km] Rogslösa. Po lewej stronie drogi starodawny kościół pielgrzymkowy (8) z kamienia wapiennego z dobudowanym od strony wschodniej oryginalnym gankiem w konstrukcji szachulcowej. W przedsionku znajduje się jeden z cenniejszych zabytków sakralnych w całej Szwecji, mianowicie drewniane drzwi z końca XIII w. zdobione żelaznymi okuciami. W górnej partii przedstawiono motyw polowania zainspirowany legendą św. Eustachego. Są także sceny bitewne wyobrażane przez walkę archanioła Michała ze smokiem oraz obraz ogrodu rajskiego i drzewa wiedzy. Główny ołtarz i krucyfiks triumfalny pochodzą z XV w. a rzeźby przedstawiające ukrzyżowanie i apostołów wykazują cechy sztuki północnoniemieckiej. Na barierze chóru muzycznego jest kilka obrazów Svena Stoltza. Łączy je motyw symbolicznego Serca Jezusowego ukazującego człowieka w różnych sytuacjach życiowych.
Na północ prowadzi stąd droga do Borghamn [3 km, 7] na północnych stokach Ombergu. Historyczne kamieniołomy wapienia z których zbudowane jest wiele budowli w okolicy m.in. klasztor i zamek w Vadstena, twierdza w Karlsborgu oraz zrujnowany dziś klasztor Alvästra. Bloki białego kamienia do dziś widać przy przystani. Szlak turystyczny na górę Omberg. Na zalesionym cyplu tuż nad brzegiem Wetteru resztki legendarnej twierdzy królowej Ommy rządzącej wielką górą.
Zakurzoną drogą nad sam brzeg Wetteru. W dawnych budynkach portowych (siedziba komendantury) mieści się schronisko turystyczne STF. Pokoje jedno i dwuosobowe (odpowiednio 290 SVK i 450 SVK) oraz najtańsza sala zbiorowa (195 SVK za osobę). Zniżki dla dzieci. Kawiarnia i restauracja. Kontakt tel: 014 32 03 68, e-mail:  info@borghamn.com, strona web: http://www.borghamn.com
[87 km] 2 km na południe Källstad. Niewielka wioska w cieniu uroczego sielskiego kościółka (9) wybudowanego w 1869 roku na miejscu średniowiecznej świątyni, której pozostałością jest przyziemie wieży. To jedna z najmniejszych parafii szwedzkich licząca tylko 12 rodzin. W ołtarzu obraz Chrystusa w Ogrojcu namalowany przez Ludwika Frida.
[89 km] 1 km w prawo Herrestad. Klimatyczna wioska ze starym wczesnoromańskim kościołem (10). Jak wykazały badania drewna z więźby dachowej budowla powstała około 1112 roku. Elementem stylu jest półokrągła absyda, niewielkie okno oraz nieco przebudowana wieża zachodnia z fryzem na wysokości drugiej kondygnacji. Na cmentarzu odkryto ślady starszych pochówków w postaci prostokątnych mogił odpowiadających tzw. stylowi z Eskilstuny. Wnętrze zostało przekształcone w okresie baroku. Ołtarz przedstawia Koronację NMP i pochodzi z XV w. podobnie jak drewniana pieta po lewej stronie prezbiterium. Warto zwrócić uwagę na stare drewniane drzwi z metalowymi okuciami oraz prospekt organowy z galerią obrazów na barierze. Na południe od wsi rezerwat przyrody nad północnymi brzegami jeziora Tåkern. Drogą dojechać można do ekologicznego ogrodu Naturus z warzywami hodowanymi według naturalnych zasad. Sklepik
Nieco dalej droga na prawo w kierunku Strå [7 km]. Zaraz za mostem na kanale Tåkern odchodzi  od niej trakt na południe do Svällinge w granicach rezerwatu przyrodniczego. Wieża obserwacyjna dla miłośników ornitologii. 
[91 km] W lewo droga w kierunku wsi Örberga [3 km] położonej na niewysokim płaskim pagórku. Jeszcze jeden efektowny kościół romański (11) z oryginalnym schodkowym hełmem na wieży zachodniej. Prowadzą na nią dwie zewnętrzne spirale schodów obudowane półkolistą wieżyczką. Rozwiązanie przypomina to zastosowane w świątyni w Husaby. Nawa i przyziemie wieży pochodzi z około 1117 roku, nowszy transept ma już natomiast formę gotycką. Doskonałe oświetlenie sali modlitewnej zapewniają zielonkawe witraże. Wewnątrz zwrócić warto uwagę zwłaszcza na piękne malowidła sufitowe autorstwa anonimowego Mistrza z Risinge.  Prosty kamienny ołtarz z krzyżem pochodzi z okresu fundacji. Organy są XVIII-wieczne i pochodzą z warsztatu Jonasa Wisteniusa z Linköpingu. Przy wejściu na cmentarz kamienny budynek spichlerza wykorzystany na salę muzealną (pięknie odrestaurowany wczesnośredniowieczny grób z dwoma stelami - typu Eskilstuna) oraz na noclegownię dla pielgrzymów. Na cmentarzu pochowano zmarłego zaraz po urodzeniu syna poety Wernera von Heidenstama i jego trzeciej żony Grety Sjöberg. 
Kościół w Örberga
4 km na północ mniejszy kościółek wiejski w Nässja z drewnianą sygnaturką również legitymujący się średniowiecznym rodowodem. Od strony absydy budynek ma dość pokraczną sylwetę przypominającą siedzącą kaczkę. Wewnątrz XIII-wieczna chrzcielnica z piaskowca z płaskorzeźbami roślinnymi i zwierzęcymi. XVIII-wieczny tryptyk ołtarzowy z obrazem Ostatniej Wieczerzy. Spod świątyni piękny widok na pagórkowatą równinę Östergotlandii oraz zalesione wzniesienie Ombergu po prawej. Szlaki rowerowe prowadzą nad brzegi Wetteru. W sąsiedztwie jest prehistoryczny krąg kamienny (12) z 23 głazami oznaczającymi cmentarzysko. Jadąc dalej wzdłuż drogi można powrócić do trasy 50 w okolicach Norehov. Cała pętla liczy około 12 km.
[93 km] Po prawej w odległości kilkuset metrów widoczny wśród pól charakterystyczny spłaszczony pagórek o nazwie Kastad Kulle (13). Jest to tzw. drumlin powstały w okresie zlodowacenia, kiedy lądolód przetransportował tutaj dużą bryłę wapienną, na której osadzały się następnie utwory morenowe. Na stokach wzniesienia (105 m npm) zachowały się abrazyjne terasy z okresu Morza Yoldia. 
Dalej ku północy w kierunku Vadsteny i widocznej już wieży zamkowej. Stare miasto leży po lewej stronie drogi przelotowej. 

wtorek, 8 marca 2016

Kivik i Stenshuvud

[67 km] Kivik.  
Stacja benzynowa Din-X, Kiviks Stora Väg. Dojazd autobusami nr 3 i 573 z Simrishamn i Kristianstad. Przystanek Kivik Torget powyżej starej części osady.
Ruchliwy kurort nadmorski. Centrum uprawy i przetwórstwa jabłek. Wielki targ jabłkowy odbywa się tutaj co roku w końcu września. Przystań i marina jachtowa. Przy wjeździe do miejscowości sezonowy letni lunapark. Nad basenem portowym promenada i nowy budynek wędzarni ryb Buhres Kajplats z charakterystycznym białym kominem, odnowiony po pożarze z 2009 roku. Powyżej na skwerze znajdziemy niewielki pomniczek mieszkającego tutaj w letnich miesiącach pisarza Fritjofa Nilssona zwanego Piraten, barwnej postaci bohemy znanej z umiejętności opowiadania awanturniczych anegdot. W miejscowej szkole muzeum regionalne, jedno ze starszych w regionie z licznymi zbiorami etnograficznymi. Bredarörsvägen prowadzi w kierunku Parku Narodowego Stenshuvud. Zaraz za osadą po prawej stronie duży podłużny kopiec kamienny. Jest to prehistoryczny tumulus zwany grobem królewskim (Kungsgrav), największy tego typu obiekt w całej Szwecji o obwodzie 240 m, datowany na 1400 lat p.n.e. Pochówki odbywały się tutaj jednak przynajmniej dwukrotnie w długim odstępie czasu. W komorze grobowej znajdują się rzeźbione płyty kamienne z wyobrażeniami ludzi, zwierząt i statków. W 1748 roku dwóch chłopców odkryło starożytną trumnę w czasie zabawy w miejscu, które służyło od dawna jako rezerwuar kamienia budowlanego. Oskarżono ich o kradzież skarbów, jednak z braku dowodów uniewinniono. W latach 30-tych XX wieku przeprowadzono kompleksowe badania archeologiczne. Obecnie miejsce jest udostępnione do zwiedzania. Obok kompleksu niewielka kawiarnia z wystawą archeologiczną. 
Megalityczny grobowiec Kungagraven


Otwarte od maja do września, w pełnym sezonie codziennie w godzinach 10-18. Raz dziennie wycieczki z przewodnikiem w języku szwedzkim (10.30) oraz angielskim (11.30). Wstęp 25 SVK, dzieci bezpłatnie. Dodatkowa opłata 20 SVK za przewodnika. Kontakt telefoniczny: 070 632 88 29, e-mail: info@kiviksgraven.se, strona web: www.kiviksgraven.se
Kilkaset metrów na południowy wschód od grobu królewskiego znajduje się kolejne prehistoryczne cmentarzysko zwane Ängakåsen. Jest to krąg kamienny z charakterystycznym przepołowionym głazem Pengastenen. Na miejscu znaleziono ozdoby z bursztynu.
1 km dalej droga do arboretum w Esperöd przy starym kompleksie dworskim. W pobliskim lesie grabowym rezerwat przyrody. Ostoja rzadkich gatunków płazów. 2 km Karakås. Historyczna farma jabłkowa Kivik Musteri ze sklepem, kawiarnią i cukiernią. Widoki na zatokę Hanöbugten. Parking. Punkt wypadowy do wycieczek w obszar powstałego w 1986 roku parku narodowego. 
Biegną stąd dwa szlaki turystyczne. Dolny oznakowany żółtymi kropkami prowadzi dębowym lasem przez Hällevik (stare arboretum) w kierunku piaszczystej plaży mijając niewielka białą latarnię morską na skalistym cyplu. Widok na imponujące wzgórze podziwiać można spod samotnej farmy Krivareboden służącej dawniej poławiaczom węgorzy. Górny wariant to fragment dalekobieżnego szlaku Skåneleden, który wznosi się na szczyt góry Stenshuvud (97 m npm), gdzie zachowały się resztki dawnej twierdzy (fornborg). Z trzech sąsiednich wierzchołków roztaczają się rozległe widoki na morze i wybrzeże w kierunku Kivik i Simrishamnu. 
Piaszczysta plaża u podnóża góry Stenshuvud

W kilku miejscach odsłaniają się skały metamorficzne (porfiry) a w zboczu jest otwór jaskini szczelinowej Giddastuan według legendy siedziby olbrzyma Stena. Trasa zbiega w kierunku doliny potoku Krivarebäcken i dociera do zachodniej bramy parku. Znajduje się tutaj wystawa przyrodnicza Naturum Stenshuvud poświęcona atrakcjom parku narodowego, florze, faunie, zróznicowanym siedliskom ekologicznym oraz dziedzictwu kulturowemu. Asfaltowa droga jezdna wiedzie stąd do wsi Svinaberga mijając popularną kawiarnię Annorlunda urządzoną w podłużnym budynku dawnej stajni z pruskiego muru.
Ekspozycja otwarta od marca do listopada w wybranych dniach tygodnia. W pełnym sezonie od maja do września codziennie. Wstęp bezpłatny. Możliwość uczestnictwa w wycieczce zorganizowanej. Szczegóły na stronie web: http://www.sverigesnationalparker.se/park/stenshuvuds-nationalpark/besoksinformation/naturum  
W południowej części Stenshuvud warto udać się szlakiem purpurowym w kierunku wzgórza Kortelshuvud prowadzącym przez ciekawe florystycznie wrzosowiska na piaszczystym podłożu. Na łąkach kwitną rzadkie gatunki storczyków.   

niedziela, 6 marca 2016

Z Simrishamnu do Kivik


Wyjazd z Simrishamnu na północ wzdłuż Kristianstadsvägen. Ulica brukowana drobną czerwoną kostką prowadzi przez Brunnsparken z klombami kwiatowymi, altanami i niewielką fontanną. Po prawej stary cmentarz parafialny. Za pasem lasu jedna z pierwszych w Szwecji kolonii ogródków działkowych powstała w 1916 roku. Dalej Norra Infartsvägen równolegle do płynącej rzeki Tommarpsån.
[50 km] Tobisvik - północna dzielnica Simrishamnu. Po prawej stary kamienny most najeżony kalenicami służącymi do rozbijania kry. Za mostem kąpielisko z szeroką piaszczystą plażą.
Duży kemping z kompleksowym zapleczem gastronomicznym (kawiarnia, pizzeria, lodziarnia) i 3 basenami kąpielowymi z podgrzewaną wodą (trampolina do skoków). Kort tenisowy, plac zabaw dla dzieci. Obiekt otwarty cały rok. Możliwość wynajęcia 4-5 osobowego domku oraz przyczepy z węzłem sanitarnym (700-1000 SVK dziennie). Miejsce w sezonie kosztuje 250-320 SVK. Taniej w innych porach roku. Najtańszą opcją jest rozbicie namiotu na cyplu - 150 SVK. Wzdłuż plaży 2-kilometrowa ścieżka z widokiem na port w Simrishamn. Recepcja otwarta od 8 do 22, kontakt telefoniczny: 041 441 27 76, 041 441 27 70, 0709 414 106, e-mail: info@tobisvikscamping.se, strona web: http://tobisvikscamping.se
Zaraz za miejscowością po prawej parking. Poniżej skalisty cypel Vårhallen (1) z odsłonięciami kambryjskich piaskowców kwarcytycznych. Uroku miejscu dodają porzucone stare drewniane łodzie. W okolicy jest rezerwat przyrody Bäckhalladalen, gdzie odsłaniają się podobne skałki piaskowcowe. Na płaskich powierzchniach obserwować możemy kopalne zmarszczki, czyli tzw. ripplemarki świadczące o tym, że skały powstały w płytkim morzu w zasięgu falującej wody. Najciekawszym gatunkiem zamieszkującym rezerwat jest duża szara mysz popielica, która akurat w Polsce jest zagrożona wyginięciem a jej populacja w tym miejscu jest jedną z najliczniejszych w Europie. 
[53 km] Na prawo Baskemölla. Rybacka wieś o zwartej zabudowie wzmiankowana już w XVI wieku. Od lat 40-tych kąpielisko nadmorskie. Na północ od miejscowości w początku XXI wieku powstało nowoczesne ekologiczne osiedle Baskemölla Ängar. W stylizowanym gospodarstwie Tjörnedala działa galeria sztuki organizująca czasowe wystawy. W sąsiedztwie jest schronisko turystyczne i restauracja.
Nocleg w pokoju jednoosobowym 550 SVK, dwuosobowym 750 SVK, do wynajęcia możliwy też większy pokój rodzinny (350 SVK - osoba dorosła, 175 SVK - dziecko). Za dodatkową opłatą możliwość zamówienia śniadania. Telefon do recepcji: 070 682 35 08, kontakt e-mail: boka@bopabaske.se, strona web: http://www.bopabaske.se 
4 km w lewo Gladsax z resztkami średniowiecznego zamku Gladsaxehus siedziby duńskiego rodu Falk (zachowały się tylko fundamenty położone na łące w pobliżu kościoła). Kościół z późnogotycką wieżą na której średniowieczny dzwon. We wnętrzu zachowane częściowo malowidła przedstawiające sceny z Genesis (część z nich to XIX-wieczne kopie). Przed wjazdem do wsi w okolicy przysiółka Rosdala na niewysokim wzgórzu megalityczny grób kamienny tzw. stenstua
Główna droga omija Baskemölla od zachodu. Wjeżdżamy w obszar wybrzeża zwany od licznych sadów jabłkowych Äppelkusten
[56 km] Vik. Jedna z najstarszych wsi rybackich w regionie. W zatoce przystań z widokiem na wzgórze Stenshuvud. Po I wojnie światowej miały tu miejsce incydenty związane z wybuchami min spychanych na wybrzeże przez dryf morski. Na południowym wybrzeżu osobliwa formacja skalna zwana "wanną księdza" (Prästens Badkar, 2). Miejscowy wikary ponoć zażył tu kiedyś kąpieli. Prawdopodobnie jest to pozostałość dawnego wulkanu błotnego, na dnie morskim w okolicy jest więcej tego typu miejsc, ale tylko to jest doskonale widoczne. Zanurzona w wodzie misa otoczona jest okrągłym skalnym murem powstałym z osadzonych ewaporatów.
Oryginalna formacja skalna Prästens Badkar na plaży na południe od wsi Vik.
 [57 km] Po prawej pola golfowe Lilla Vik z zajazdem i restauracją.
[58 km] W lewo droga do centrum wsi Rörum. W tamtym kierunku można udać się na krótką wycieczkę nieco w bok od trasy wzdłuż Sträntevägen. Po 2 km mijamy stary "filmowy" młyn z pruskiego muru Sträntemölla. W wąwozie na północ od młyna jest dość wysoki wodospad. Droga wznosi się na pagórki morenowe. 6 km  w bok od głównej drogi nad śródleśnym jeziorem leży Gyllebo. Kąpielisko i stadnina koni XIX-wieczny pałacyk magnacki oraz ruiny starszej fortecy (3) zbudowanej przez Lauridsa Lauridsena Knoba w latach 1538-44. W otoczeniu park krajobrazowy. Własność prywatna. 7 km Östra Vemmerlöv. Stary kościół romański (4) z gotycką wieżą w stylu duńskim podpartą charakterystyczną przyporą. Wewnątrz znajduje się jedna z najlepiej zachowanych kolekcji późnośredniowiecznych malowideł ściennych w Skanii. W nawie podziwiać można wizerunki świętych i sceny biblijne m.in. obraz św. Krzysztofa przenoszącego Chrystusa przez wartki strumień oraz Abrahama składającego w ofierze syna Izaaka. Część przedstawień miała cel propagandowy wskazując dobrodziejstwa przyjętej Unii Kalmarskiej.     
[59 km] Dalej prosto obwodnicą. Po lewej wieża kościoła w Rörum. Dzisiejsza świątynia konsekrowana została w 1880 roku i zastąpiła starszy kościół który następnie został całkowicie zburzony przy pomocy środków wybuchowych. Fundamenty znajdują się na dzisiejszym południowym cmentarzu a w nowym budynku zachowały się stare sprzęty: ambona, ołtarz z 1593 roku z inskrypcją szwedzką i łacińską a także krucyfiks, chrzcielnica i dzwony. W przysiółku Djupadalen ogród Mandelsman Trädgård z domową restauracją i sklepem spożywczym. W prawo droga do uroczej wioski-skansenu Knäbäckshusen położonej w cieniu wzgórza Stenshuvud. Piaszczysta plaża. Stylowe domy kryte strzechą i utrzymana w tym samym charakterze kaplica św. Mikołaja. Punkt wyjściowy wycieczek do parku narodowego. 
Św. Olaf z kościoła pielgrzymkowego
[61 km] W lewo droga do Sankt Olof (6 km). Wieś pierwotnie nazywana Lunk otrzymała miano od kościoła pielgrzymkowego (5) związanego z kultem norweskiego władcy. Świątynię zlokalizowano przy dawnym pogańskim cudownym źródle. Do wnętrza prowadzą XV-wieczne rzeźbione żelazne drzwi. W kościele znajduje się kilka kolorowych ołtarzy pochodzących głównie z północnych Niemiec. Polichromowane rzeźby przedstawiają m.in. Trójcę Świętą, św. Olafa oraz św. Annę Samotrzeć. W prezbiterium tryptyk przedstawiający Ukrzyżowanie. Całości ozdób dopełniają średniowieczne malowidła ścienne oraz umieszczony przy ambonie obraz męczenników z XVII w. Dzisiaj kościół ma charakter centrum ekumenicznego. W Sankt Olof znajduje się również początkowa stacja (6) muzealnej kolei biegnącej na północ do Brosarp. W kierunku południowym można się udać na przejażdżkę rowerowa drezyną do stacyjki przy jeziorze Gyllebosjön. Jest to fragment magistrali kolejowej prowadzącej do Kristianstad zamkniętej ostatecznie w latach 70-tych. 
Pociągi kursują w wybrane dni w sezonie 2 lub 3 razy dziennie. Ceny biletów przy przejeździe w obie strony 150 SVK dla dorosłego, 75 SVK dla dziecka. Trasa w jedną stronę odpowiednio: 100 i 50 SVK. Strona web: http://www.skanskajarnvagar.se
Przy drodze do Rönnebröd wiatrak holenderski. 
[62 km] W prawo można skręcić w starą drogę w kierunku Kivik biegnącą bliżej wybrzeża. Z trasy panorama wzgórz morenowych na zachodzie wraz z neogotycką wieżą kościoła w Södra Mellby odznaczającego się doskonała akustyką. We wsi kilka warsztatów rzemieślniczych. Po lewej renomowana restauracja Alleé organizująca kursy kulinarne.
[64 km] Letniskowa wieś Svinaberga. Punkt wyjściowy do wycieczek w parku Stenshuvud. Pensjonaty. W dawnych koszarach wojskowych Svabeholm kawiarnia.
[65 km] Droga prowadzi odsłoniętym płaskowyżem. Przed nami odsłania się widok na morze i położony przy brzegu Kivik. W lewo zadrzewiona aleja prowadzi do centrum sztuki nowoczesnej (Kivik Art Centre, 7). Park z futurystycznymi rzeźbami i instalacjami, m.in. wieżą Sola le Witta wznoszoną co raz wyżej w miarę dopływu dobrowolnych funduszy od zwiedzających. Jedna cegła kosztuje 150 SVK. Zwraca też uwagę przenośny dom o nazwie Venturo zaprojektowany przez Fina Matti Suuronena 
Kontakt telefoniczny: 073 390 01 82, strona web: http://www.kivikart.se
Przenośny dom Venturo

Obniżamy się osiągając główną trasę przy wjeździe do Kivik. Do przystani w prawo Eliselundsvägen.   

   
    
 
  

piątek, 4 marca 2016

Góra Omberg

Geologicznie ten wydłużony zalesiony grzbiet jest zrębem tektonicznym ograniczonym ze wszystkich stron uskokami. Charakteryzuje się stosunkowo płaską wierzchowiną i stromymi, stokami, które od strony zachodniej opadają ponad stumetrowymi urwiskami wprost do Wetteru. Omberg zbudowany jest ze skał granitowych ponad którymi w części zachodniej pojawiają się piaskowce i wapienie. Dominują lasy iglaste, jednak gdzieniegdzie zachowały się płaty buczyny a także pojedyncze okazy wiekowych dębów. Mniejszy areał zajmują łąki i torfowiska wapienne odznaczające się bogatą i rzadką florą. Z rzadkich gatunków zwierząt wymienić warto gniazdującego tutaj orła przedniego. Na terenie góry powstało kilka rezerwatów przyrodniczych a w 2003 roku na powierzchni 1700 hektarów utworzono park ekologiczny. Pomarańczowy szlak regionalny Östgotaleden zatacza kilkudziesięciokilometrową pętlę wokół grzbietu prowadząc przez najciekawsze punkty. Prócz tego istnieje kilka krótszych szlaków spacerowych i ścieżek dydaktycznych znakowanych różnymi kolorami. Poniżej propozycja trasy pieszej.

Początek na skrzyżowaniu dróg przy Omberg Turisthotell. Asfaltowa droga biegnie w górę stoku w kierunku Storlyckan. 200 metrów dalej w prawo odbija niebieski szlak, którym dojść można stromo pod górę lasem na najwyższy szczyt masywu Hjässan 262,8 m npm. Po lewej na łagodnym garbie terenowym łąka na której znajdowała się dawna rezydencja króla Sverkera Starszego. Z miejsca roztacza się widok na równinę Östergotlandii oraz przystań w Hästholmen. Zachowała się tylko niewielka nakryta współczesnym dachem krypta grobowa pełniąca dawniej również rolę kaplicy pałacowej. Na miejscu odnaleziono też starsze pochówki z epoki brązu. 
Główna droga jezdna odbija w prawo w kierunku Storlyckan na wierzchowinie Ombergu. Szlaki pomarańczowy i zielony biegną prosto w kierunku brzegu Wetteru do położonej na stromym stoku posiadłości Ellen Key Strand
Ellen Key Strand
Zbudowany w latach 1910-11 przez Yngve Rasmussena dworek inspirowany był po części włoską i francuską architekturą willową a po części miał przypominać rodzinny dom pisarki farmę Sundsholm pod Västervikiem. Ellen Key znana nauczycielka i bojowniczka o równouprawnienie kobiet, zwolenniczka koncepcji antypedagogicznych mieszkała tutaj w ostatnich latach swojego życia. Po jej śmierci miejsce stało się siedzibą fundacji jej imienia oraz ośrodkiem wypoczynkowym dla robotników fabrycznych. Wnętrze rezydencji jest obecnie udostępnione do zwiedzania i pokazuje umeblowanie z czasów życia bohaterki oraz zgromadzoną przez nią skromną kolekcję dzieł sztuki. Dwór otacza prosty kwiatowy ogród, a kręte schody prowadzą w dół do niewielkiej zadaszonej przystani. 
Konieczność zebrania przynajmniej 8-osobowej grupy. Otwarte od maja do września. W głównym sezonie (lipiec - połowa sierpnia od wtorku do niedzieli, wejścia o 11, 12, 14 i 16). Szczegóły na stronie web: http://www.ellenkey.se
W otoczeniu rośnie stary las bukowy objęty ochroną w rezerwacie Bokskogen. Podchodzimy jego skrajem w górę klucząc w pobliżu skalnej krawędzi ponad brzegiem jeziora. Na skałach często przesiadują wędkarze, ponieważ strome brzegi u podnóży Ombergu to doskonałe miejsce do połowu łososi. Kilka miejsc widokowych. Po około godzinie marszu docieramy w okolice przystani Stocklycke Hamn. Kamienne schody prowadzą do pomostu w niewielkiej skalnej zatoczce. Port funkcjonował do 1950 roku jako miejsce odbioru drewna z tutejszych lasów. Przez urokliwą łąkę kośną docieramy do ośrodka turystycznego Stocklycke. Węzeł szlaków znakowanych. Rozpoczynają się tutaj ścieżki edukacyjne "Omberg w okresie lodowcowym" i "Las, zadrzewienia, drewno". Punkt informacyjny. Schronisko turystyczne. Kawiarnia i bar. Do 2011 roku w drewnianym domu istniała wystawa przyrodnicza Naturum Omberg najstarsza tego typu w kraju. Obecnie nowa została przeniesiona nad brzeg jeziora Tåkern
Schronisko otwarte jest od 1 marca do 30 października. Zakwaterowanie w pokojach prywatnych oraz salach zbiorowych. Cena noclegu 300 SVK. Kontakt pod telefonem: 014 43 30 44, e-mail: info@stocklycke.se, strona web: http://www.stocklycke.se 
Z tego miejsca można kontynuować wędrówkę w dwóch kierunkach. Szlak niebieski prowadzi w kierunku szczytu Hjässan mijając po drodze rezerwat przyrody Mörkahålkärrets. Jest tu niewielki staw powstały przez spiętrzenie leśnej strugi. W otoczeniu podmokłe łąki i torfowiska z licznymi okazami storczyków. Znaleźć tu można charakterystyczną dla Ombergu orchideę zwaną kukułką krwistą (Dactylorhiza incarnata) z charakterystycznymi bordowymi kwiatami zebranymi w kłos. Jakieś pół kilometra dalej szlak skręca na południe, przecina drogę jezdną z Stocklycke do Höje przy drodze głównej a następnie prowadzi na najwyższe wzniesienie z którego roztacza się piękna panorama Wetteru, równin Östergotlandii a także położonego u podnóża góry jeziora Tåkern
Hjässan - najwyższe wzniesienie masywu Omberg z dookolną panoramą.
Na polanie szczytowej znajdują się ruiny jednej z trzech prehistorycznych twierdz tzw. fornborgów. Zachował się ziemny obwód oraz kamienny mur o długości 450 m. Jest to największy obiekt forteczny na terenie wzgórza Omberg, mniejsze grodziska znajdują się bardziej na północy. To tzw. Ommaborg ponad miejscowością Borghamn związany z legendą o królowej pełniącej opiekę nad górą  oraz położony bliżej i najlepiej zachowany Borgagården.
Szlaki pomarańczowy i zielony prowadzą na północ z powrotem nad brzegi jeziora. Odbijając nieco na zachód wzdłuż ścieżki dydaktycznej dotrzemy do Oxbåset urokliwego punktu widokowego ponad stumetrową przepaścią. Zejście nad sam brzeg Wetteru jest w tym miejscu możliwe głębokim wąwozem. Przy dalszej drodze znajduje się głaz Perstenen ponoć pozostawiony tutaj przez olbrzyma o imieniu Per. Trasa prowadzi wzdłuż stromej krawędzi wzgórza z obrywającymi się do jeziora klifami.          
Älvarums Udde to niewielka polana z deszczochronem oraz miejscem do rozpalania ogniska. Podziwiać stąd można malownicze zachody słońca. Jakiś 1 km dalej wkraczamy do rezerwatu przyrodniczego Storpissan. Starodrzew świerkowy oraz najstarsze w tym obszarze okazy dębów pamiętające czasy św. Brygidy. W 2007 roku huragan Gudrun poczynił spore wyłomy w drzewostanie. Pomarańczowy szlak biegnie nadal krawędzią północnego Ombergu z oryginalnymi widokami na jezioro aż do Borghamn na północnej krawędzi wzgórza.