Norra Åsunden

Z przystani w Rimforsa wypływamy na południe mijając po prawej hotel Rimforsa Strand a po lewej ujście kanału Skedevid i ukryty w lesie majątek. Dalsza trasa żeglugowa na południe biegnie wzdłuż rynny jeziornej północnego Åsunden. To jedno z większych jezior regionu dzieli się na dwie części oddzielone przesmykiem, przez który poprowadzono most Råsö. Po drodze miniemy niewielkie zalesione wyspy Fårholmen, Storön, Hallarö i Sundsö zamykające wejście do cieśniny Ulvesund. Mniej więcej w połowie odcinka do zatoki Bergaviken wpada rzeka Storån, którą dopłynąć można do głównego administracyjnego ośrodka gminy Kinda - miasteczka Kisa. Brzegi jeziora są w większości strome i skaliste, więc tylko w niewielu miejscach powstały przystanie Norra Åsunden można także odwiedzić zimą przy zlodzeniu - w północnym odcinku jeziora do cieśniny Ulvesund wytyczany jest wtedy lodowy szlak odśnieżany za pomocą mechanicznych pługów.  

Storgården (1)

Otoczony stuletnimi dębami XIX-wieczny dwór na zachodnim brzegu Norra Åsunden. Jeszcze do niedawna funkcjonowała tutaj zawodowa szkoła wiejska z internatem. Obecnie centrum kongresowe z rozległą bazą noclegową (domki kempingowe, pokoje gościnne) i zróżnicowanym programem aktywności. Centrum współpracuje m.in. z mieszkającym w pobliżu Magnusem Samuelssonem - najsilniejszym człowiekiem w Szwecji, wielokrotnym zdobywcą medali w mistrzostwach świata we wrestlingu.

Staverö

Niewielka osada na zachodnim brzegu jeziora otoczona lesistymi wzgórzami. Od północy Majeldsberget, Murgröneberget z urwiskiem nad samym jeziorem, Vadstuguberget i Korpberget. Na stoku tej ostatniej skałki wspinaczkowe oraz prehistoryczne grodzisko. Na jeziorze wysepka Staverön z samotnym gospodarstwem i malowniczą aleją drzew. Na południe od wsi w pobliżu Övre Kårtorp tzw. Piekielna Brama (Helvetets Port, 2) - niebezpieczna przełęcz na której często grasowali rozbójnicy. Usypywano tutaj tradycyjne kopce kamienne na pamiątkę zabitych i na pomyślność podróży. Było to też miejsce kilku starć zbrojnych, m. in. między wojskami Karola Sudermańskiego a polskimi oddziałami Zygmunta III Wazy. W pobliżu stoi na sztorc dziwny głaz zwany Lerjesten lub Dackesten. Ta druga nazwa upamiętnia walkę oddziałów Gustawa Wazy z bandą chłopską Nilsa Dacke.

Kättilstad 

Wieś na izolowanym pagórku pośrodku równiny wyznaczającej dawne brzegi jeziora Åsunden. Pozostałością tego akwenu jest niewielkie jezioro Striern na południu. W średniowieczu miejsce stanowiło siedzibę potężnego wikinga o imieniu Kättil. O starym osadnictwie świadczą prehistoryczne cmentarzyska w najbliższej okolicy. Przy jednym z nich zorganizowano niewielki skansen Kulterna. 

Kościół w Kättilstad i równina Kättilstadslätten na wschodnim brzegu Norra Åsunden

W najwyższym punkcie miejscowości znajduje się otoczony rozległym cmentarzem kościół parafialny (3), który wzniósł około 1760 roku budowniczy z Linköpingu Petter Frimodig. Znakiem rozpoznawalnym tego architekta jest wysoka wieża. Jej pierwotny spiczasty hełm został zniszczony przez uderzenie pioruna w 1844 i zastąpiony obecną latarnią. Przyziemie to jedyna pozostałość starszego kościoła, który stał na tym miejscu od XV wieku. Cmentarz wokół świątyni założony jest na dwóch poziomach - do niższego prowadzi stylowa bramka zawieszona na dwóch kamiennych słupach, wyższy otoczony jest granitowym murem. W pobliżu stoi stylowa drewniana plebania. W dość ciemnym wnętrzu zwraca uwagę ołtarz z dwoma XVIII-wiecznymi obrazami: Ukrzyżowaniem Månsa Griisa oraz Wieczerzą Pańską Magnusa Wikandera. Malowidła przedstawiające Zmartwychwstanie, Wniebowstąpienie i Objawienie Pańskie znajdują się także na suficie szerokiej nawy. Najstarszym obiektem we wnętrzu są drewniane drzwi do zakrystii ze srebrnymi okuciami.

Rezerwat przyrodniczy Kättilstad (4)

Położony na północ od wsi. Z parkingu przy drodze do Tegelsätter prowadzi dwukilometrowa ścieżka edukacyjna z 11 przystankami. Zróżnicowany teren rezerwatu obejmuje dawne pastwiska i obszary rolne z ruinami zabudowań mieszkalnych i gospodarczych, las szpilkowy na stoku wzgórza, rumowiska głazów oraz średniowieczną twierdzę (fornborg) z której roztacza się panorama okolicy. Stare dęby, bogata flora i fauna. 

Hägerstad

We wsi są aż dwa kościoły. Stary romański (5) zbudowany z szarego kamienia znajduje się na niewielkim wzgórzu nad jeziorem Striern. Otoczenie cmentarza stanowią wysokie olsze i klony. Kościół został opuszczony w XIX wieku po wybudowaniu nowej świątyni i przekształcił się w ruinę. Odrestaurowany w latach 1976-81 służy jako sala koncertowa. Zachowały się fragmenty ściennych malowideł autorstwa Matsa z Linköpingu, XVII-wieczne nagrobki księży Kanuta Danonisa i Eliasa Ambornisa oraz fragment baldachimu ambony. Jej trzon, podobnie jak i niemiecka nastawa ołtarzowa zostały przekazane jeszcze w XIX wieku do Muzeum Historycznego w Sztokholmie. Przy kościele skromna drewniana dzwonnica oraz dawny magazyn parafialny przekształcony w prywatną galerię sztuki. Jakieś 700 m na południe przy głównej drodze stoi nowy znacznie większy neogotycki kościół (6) zbudowany po długim gromadzeniu funduszy w 1866 roku. W jasnym przestronnym wnętrzu znajduje się XIII-wieczna kamienna chrzcielnica przeniesiona ze średniowiecznej świątyni. Trójskrzydłowy ołtarz ukazujący Jezusa w Betanii w otoczeniu dwóch aniołów namalowany został przez Sigrid Oxenstierna-Aminoff w 1930 roku. 

Ulvesund

Wąska cieśnina pomiędzy wysokimi skalistymi wzgórzami w środkowej części akwenu Norra Åsunden. W przeszłości funkcjonowała tutaj ważna przeprawa promowa. Na pobliskiej górze Skansberget znajdują się resztki twierdzy średniowiecznej. Tego typu miejsca obronne (fornborgi) pozwalające schronić się na jakiś czas lokalnej ludności były charakterystyczne dla niespokojnego pogranicznego terenu pomiędzy Östergotland a Småland. W gminie Kinda znajdują się 22 takie obiekty.

Bergaviken

Niewielka zatoka do której wpada rzeka Storån. Wzdłuż tej rzeki dopłynąć można do miasteczka Kisa (szlak kajakowy). Nad wschodnim brzegiem naprzeciwko nie zaludnionej wysepki Skallö istniała kiedyś niewielka twierdza typu fornborg. 

Hisne Klint (7)

Wyniosłe wzgórze (235 m n.p.m.) ponad osadą Mjölkvik z piękną panoramą jeziora. W pogodny dzień można stąd dostrzec aż 7 okolicznych wież kościelnych. W przeszłości znajdowało się tu gniazdo rycerzy trudniących się głównie myślistwem. Najdogodniejsze dojście szlakiem od południa z Västra Eneby.

Jezioro Åsunden z Hisne Klint

Hovby Skans

Ruiny zamku na wzgórzu Hovsberget (8) pochodzące z lat 400-600 n.e., kiedy to następowała intensywna wędrówka ludów na terytorium Skandynawii. Miejsce pełniło rolę strażnicy i schronu dla zamieszkującej okolicę ludności rolniczej. We wschodniej części wzgórza znajduje się niewielka jaskinia według tradycji będąca jednym ze schronień przywódcy chłopskich rebeliantów Nilsa Dacke z XVI wieku. Na południe od wzgórza w niewielkiej zatoce w bok od drogi głównej 134 znajduje się marina jachtowa żeglarskiego klubu z Kisa.

Västra Eneby

Organy w kościele z Västra Eneby

Stara wieś kościelna w górzystym krajobrazie środkowego Kindabygden. Przy wjeździe po prawej stronie drogi efektowny skalisty pagór morenowy porośnięty świetlistą dąbrową, kiedyś tradycyjne pastwisko. W drewnianych stajniach po lewej organizowany jest festiwal muzyczny Eneby Rock.  W północnej części wsi przy końcu asfaltowej drogi stoi kościół parafialny (9) w stylu gustawiańskim zbudowany w 1780 roku. Dość niska wieża zwieńczona jest złotym krzyżem. Najbardziej znanym obiektem wyposażenia są organy piszczałkowe skonstruowane przez Svena Nordströma w połowie XIX wieku. W ołtarzu znajduje się obraz nieznanego malarza XVIII-wiecznego przedstawiający Zbawiciela u studni Jakubowej. Powyżej nastawy wisi też niewielkie tondo przysłaniające okrągłe okno z tyłu prezbiterium. W świątyni znajduje się też starszy średniowieczny tryptyk pochodzący najprawdopodobniej z lubeckiego warsztatu rzeźbiarskiego. Dzieł malarskich jest zresztą więcej na ścianach nawy. Warto jeszcze wspomnieć o symbolicznym przedstawieniu kościoła jako skały na której znajduje się krucyfiks i Biblia Lutra, a pod jej urwiskiem stoją królowie szwedzcy Gustaw II Adolf i Karol XII.  Ambona z gustownymi złoconymi płaskorzeźbami wykonana została w 1781 roku przez Johana Berggrena z Målilla. Kilkadziesiąt metrów za kościołem stoi niewielki dworek zwany Klockaregården, obecnie siedziba towarzystwa parafialnego a dawniej szkoła.

Råsöbron
Most na przesmyku pomiędzy Norra i Södra Åsunden przez który prowadzi droga 134 łącząca miasta Kisa i Åtvidaberg. Nieopodal przeprawy na półwyspie parking i kąpielisko w zacisznej zatoczce.   

Karlskrona część 3 Stortorget

KARLSKRONA [247 km], 37,3 tys. mieszkańców

W centrum Karlskrony w najwyższym punkcie wyspy Trossö architekci królewscy Erik Dahlbergh i Carl Magnus Stuart wytyczyli w końcu XVII wieku główny rynek zwany Stortorget. Jest to jeden z najokazalszych placów miejskich w Szwecji powstałych w okresie baroku. Kształtem przypomina prostokąt o wymiarach 100 metrów na 200 metrów, przy czym pierzeja po stronie wschodniej na osi Kyrkogatan wyjątkowo tworzy zarys trójgraniasty. Najwyższy punkt placu znajduje się w jego części południowej w okolicach Trefaldighetskyrkan, około 2 m niżej leży natomiast strona północna, która ze względu na duże nasłonecznienie jest zwana Solgatan. Płyta wyraźnie opada też w kierunku Borgmästaregatan na południowym zachodzie. Miejsce to zwano w przeszłości Tre Kronors Backe, co poszło od nazwy apteki i winiarni istniejącej w tej okolicy do połowy XVIII wieku. Rzeczony budynek spłonął potem w wielkim pożarze miasta w roku 1790. W XIX wieku istniał po tej stronie rynku targ zbożowy na którym handlowano m.in. ryżem stąd dzisiejsza nazwa miejsca Ristorgsbacken. 

Generalnie jednak Stortorget pełnił funkcję placu paradnego. Przed ratuszem występowała często założona już w 1680 roku orkiestra muzyczna szwedzkiej floty (Flottans Musikkår) do dziś mająca swoją siedzibę w Karlskronie. Początkowo zespół ten składał się tylko i wyłącznie z instrumentów blaszanych, później uzupełniono go także o dęte drewniane. Orkiestra bardzo często uświetnia rozmaite państwowe uroczystości z udziałem rodziny królewskiej, daje też okazyjne koncerty zwłaszcza w południowo-wschodniej części kraju. W przeszłości całą powierzchnię Stortorget wypełniały "kocie łby". Dziś stary bruk zachowano na pamiątkę tylko w kilku wybranych miejscach. Od 1897 roku na środku placu stoi brązowy pomnik założyciela miasta króla Karola XI (1) wyrzeźbiony przez Johana Börjessona. Zastąpił on stojący wcześniej w tym samym miejscu pręgierz. Na wysokim postumencie uwidoczniono m.in. monogram królewski do dziś wkomponowany w herb Karlskrony jak i inne napisy przedstawiające historię jego życia. Wewnątrz zamurowana jest kapsuła czasowa zawierająca dokumenty z czasów powstania monumentu. Król groźnie spogląda z cokołu do czego przyczynia się z pewnością charakterystycznie wydęta dolna warga znana w Szwecji jako "pfalziska underläppen". Jego wizerunek jest na tyle realistyczny, że stał się częścią opowieści o przygodach Nilsa Holgerssona spisanych przez Selmę Lagerlöf. W powieści monarcha schodzi z pomnika i goni niesfornego chłopca po mieście. Jest w tej scenie coś z legend o "szarym płaszczu" - królu podróżującym incognito, pojawiającym się znienacka i poznającym stosunki życiowe i poszanowanie prawa wśród prostych urzędników, pastorów i knechtów. Był to w każdym razie władca skromny, ale praktyczny. Nie szczędził pieniędzy na inwestycję taką jak nowy port wojenny na południu kraju, z kolei zakazał wyprawić sobie pogrzebu z pompą i drogocennymi regaliami, argumentując, że trumna to i tak marność i w proch się obróci. Z pewnością przyczynił się do rozwoju Karlskrony, aczkolwiek jej urbanizacja była do pewnego stopnia zjawiskiem sztucznym. Król odebrał prawa miejskie sąsiednim ośrodkom Ronneby i Kristianopelowi, tym samym zmusił kupców i rzemieślników do przesiedlenia się. Nic więc dziwnego, że Karlskronę zaczęto nazywać potocznie "Pinan" od nazwy miejscowego więzienia na wyspie Björkholmen. W ostatnich latach zmianie uległo otoczenie pomnika - zlikwidowano duży zieleniec zastępując go kamienną platformą pozwalającą zbliżyć się do postumentu. Przy tej okazji ufundowano też nowe stylowe oświetlenie z mosiężnymi kandelabrami. Nowym dziełem sztuki na placu jest instalacja poświęcona ostatniemu rolnikowi na Trossö, nieszczęsnemu Vitusowi Anderssonowi, który nie chciał sprzedać swojej ojcowizny i przez to naraził się samemu monarsze. Brązowa płyta ustawiona tuż przy biurze informacji turystycznej ukazuje koleje życia duńskiego chłopa, który pomimo tej dramatycznej przygody zakończonej uwięzieniem stał się ostatecznie poważanym obywatelem nowej Karlskrony.

Fredrikskyrkan na Stora Torget w Karlskronie

Kopuła Trefaldighetskyrkan

Wschodnią część Stortorget zajmuje monumentalny późnobarokowy kościół Fryderyka (Fredrikskyrka, 2) zaprojektowany przez Nikodema Tessina młodszego. To jedna z kilku budowli tego architekta zainspirowanych jego rzymskimi studiami. Chociaż kamień węgielny wmurowano już w 1720 roku, to jednak na ukończenie trzeba było czekać kilkadziesiąt lat. Uroczyste otwarcie z udziałem księcia korony Adolfa Fryderyka i księżnej Ulryki Lovisy odbyło się w 1744 roku, aczkolwiek w owym czasie nadal nie gotowe były obydwie wieże. W gruncie rzeczy do dziś cała budowla nie została wykończona według oryginalnego projektu - brakuje hełmów, szczytu zachodniej fasady i planowanych dekoracji rzeźbiarskich. Dzisiejsza nazwa świątyni pochodzi od imienia króla Fryderyka I, wcześniej nazywano go też kościołem szwedzkim lub kościołem wielkim, ponieważ stanowił siedzibę największego religijnego zgromadzenia w mieście. Fredrikskyrkan był kilkakrotnie restaurowany, ostatnie prace pod kierunkiem duńskiego konserwatora Ole Drachmanna trwały w latach 2015-2018. Ich efekt jest w dużym stopniu kontrowersyjny - zlikwidowano m.in. dawne stalle, zastępując je pojedynczymi krzesłami. W osi nawy ustawiono nowoczesny ołtarz z karraryjskiego marmuru oraz oryginalną czarną misę chrzcielną z bieżącą wodą i efektem przelewu. Ze starego wystroju wnętrza pozostała m.in. XIX-wieczna ambona - dzieło Johana Adolfa Hawermana oraz piękne barokowe organy na chórze muzycznym z 33 piszczałkami i doskonale dopasowanymi rzeźbieniami. Ze sklepienia zwisa imponujący 5-metrowy kandelabr, który dość szczęśliwie przetrwał wielki pożar miasta i kościoła w 1790 roku. W niszach nawy prezentowane bywają często wystawy o tematyce religijnej i społecznej. Trzy razy dziennie rozlega się melodia carillonu zainstalowanego w południowej wieży. Vis-a-vis kościoła w zachodniej części placu wznosi się dawny miejski ratusz (4) o ciężkiej klasycystycznej bryle z wielkim portykiem kolumnowym w środkowej części fasady. Nad wejściem znajduje się reprezentacyjny balkon ozdobiony kartuszem herbowym z motywami heraldycznymi Karlskrony, m.in. kotwicą i liną okrętową. Gmach powstał już po wielkim pożarze miasta w 1790 roku. Obecnie jest siedzibą Sądu Okręgowego Blekinge. Stylistycznie współgra z nim druga monumentalna świątynia zaprojektowana przez Nikodemusa Tessina młodszego znajdująca się po południowej stronie głównego placu. Jest to kościół św. Trójcy (Trefaldighetskyrka, 3). Otwarty został w 1709 roku, aczkolwiek całkowicie ukończony dopiero 40 lat później. Niestety w 1790 roku budowla doszczętnie zgorzała i dziś oglądamy jej rekonstrukcję z nieco zmienionymi parametrami, która jest dziełem Olofa Tempelmana. Mimo to jest to świątynia niezwykła już choćby ze względu na jej ośmiokątny plan oraz kopułę wzorowaną na rzymskim Panteonie. W górnej części kopuły poniżej świetlika znajduje się wielkie pozłacane słońce z hebrajskimi znakami symbolizującymi boga Jahwe. Podobna solarna symbolika jest głównym motywem ołtarza utrzymanego raczej w klasycznej harmonii. Jego autorem był Johan Törström - rzeźbiarz zatrudniony na stałe w tutejszej stoczni trudniący się tworzeniem galionów i innych ozdób okrętowych. Od strony Stortorget do wnętrza kościoła prowadzi wielki portyk kolumnowy. Pierwotnie Trefaldighetskyrkan stanowił siedzibę niemieckiej gminy wyznaniowej, ponieważ wraz z fundacją miasta przeprowadziło się tutaj wielu rzemieślników zza Bałtyku a wielu z nich jak np. Hans Wachtmeister piastowało ważne funkcje wojskowe. Od 1847 roku przynależy natomiast do miejskiej parafii protestanckiej. Równie oryginalnym budynkiem stojącym po południowej stronie rynku jest tzw. zamek wodny (Vattenborg) wzniesiony w latach 1861-63 z przeznaczeniem na miejski wodociąg. Pierwotnie woda do celów bytowych była przepompowywana z rzeki Lyckebyån, dzisiaj korzysta się raczej ze studni głębinowych. Od 1939 roku obiekt w rynku zastąpiono wieżą wodną na wzgórzu  Bryggareberget. Architektem oryginalnej budowli przypominającej z wyglądu normańską twierdzę średniowieczną był pułkownik Fredrik Wilhelm Leijonancker. Wewnątrz mieścił się duży rezerwuar wody pitnej umieszczony na żeliwnych kolumnach i izolowany od zewnątrz grubą warstwą gliny. W ostatniej dekadzie Vattenborg został zaadaptowany na oryginalną galerię kopii słynnych dzieł sztuki prowadzoną przez braci Rizaha i Senada Kulenoviciów. Z początkiem 2018 roku została ona zlikwidowana i przeniesiona poza teren Szwecji. Otoczenie placu zmienia się nieustannie. Sąsiedni budynek starej poczty (7) pełniący długi czas funkcje ośrodka zdrowia przekształcono niedawno w centrum kultury z biblioteką i galerią. Nad wejściem znajduje się interesująca płaskorzeźba Stiga Blomberga przedstawiająca mityczną Arkę Noego ze zbiorem fauny uwzględniającym m.in. dzika i łosia. Pamiątką dawnej funkcji jest też rama okienna po prawej stronie od wejścia mająca formę znaczka pocztowego. Wokół Stortorget wybudowano w ostatnim stuleciu kilka nowych gmachów użyteczności publicznej. Warto tu wspomnieć o utrzymanej w duchu konstruktywizmu sali koncertowej (Konserthusteatern, 5) po północnej stronie ratusza z widownią na ponad 700 miejsc oraz mniej wyeksponowanym budynku Biblioteki Miejskiej (6) w południowo-zachodnim rogu placu przy Ristorgsbacken. To ostatnie miejsce jest według słów architekta Jana Wallindera "najlepszą możliwą lokalizacją w środku miasta w najbardziej architektonicznie uprzywilejowanym punkcie". Książnica otwarta w 1959 roku obfituje w dzieła sztuki nowoczesnej. Na zewnętrznej fasadzie znajduje się relief Edwina Öhrströma Drzewo Wiedzy a we wnętrzu kilka innych artefaktów w tym mural Erika Langemarka Saga och Sanning (Baśń i Prawda) przedstawiający sceny z ludowych podań Blekinge. Najstarsze domy wokół placu koncentrują się w jego wschodniej części w kwartale Loke ukrytym za gmachem ratusza. Te jednopiętrowe drewniane kamieniczki najbardziej przypominają zabudowę małego szwedzkiego miasteczka i zostały wzniesione bezpośrednio po 1790 roku. Posesje te mają oddzielną numerację według biegnącej tędy ulicy Rådhusgatan. Jakby na odmianę najnowszą część Stortorget stanowi przeciwległa pierzeja zachodnia z ciężkimi ceglanymi kamienicami powstałymi w okresie powojennym. 

Fontanna Fisken

Najbardziej reprezentacyjną częścią placu jest jednak jego strona północna z promenadą spacerową i ławeczkami. Ku ulicy Norra Kungsgatan otwiera się tu niewielki taras Klaipedaplatsen (8) na którym stoi miejska fontanna z rzeźbą wielkiej ryby dłuta Carla Millesa. Od tej fontanny określa się potocznie cały ten placyk nazwą Fisken. W przeszłości Klaipedaplatsen pełnił funkcje targowe. Obecnie to najbardziej tętniący życiem fragment głównego rynku - miejsce spotkań zarówno przyjezdnych jak i mieszkańców Karlskrony. Po obu stronach mamy liczne tarasy letnich kawiarenek i restauracji: po stronie wschodniej w kwartale Östersund mieści się popularna kawiarnia Espresso House, po zachodniej w Magistraten jeden z najstarszych obiektów gastronomicznych miasta zwany dawniej Stadshuskällaren a obecnie Nivå. W sąsiedztwie w domu, który jest obecnie siedzibą SE Banku znajdował się pierwszy miejski ratusz. Reprezentacyjnym gmachem stojącym po północnej stronie Stortorget jest także zbudowany w 1887 roku miejski hotel (obecnie ekskluzywny First Hotel Statt z głównym wejściem od Ronnebygatan, 9). Charakterystycznym elementem jego wystroju są umieszczone na zwieńczeniu posągi greckich bogów symbolizujące cztery żywioły.                         

Karlskrona część 2

KARLSKRONA [247 km], 37,3 tys. mieszkańców

Jako jedno z ważnych centrów turystycznych Karlskrona powinna dysponować duża ofertą noclegową o zróżnicowanym standardzie. Najpopularniejsze są domy i domki kempingowe wynajmowane główne w sezonie letnim. Warto przejrzeć stosowną ofertę na stronach www.novasol.se czy innych podobnych katalogach wynajmu. Zdarza się, że znaleźć można całkiem tanie okazje zazwyczaj jednak w dalszych częściach aglomeracji czy na odleglejszych wysepkach archipelagu. Podobną ofertą są okazyjnie wynajmowane apartamenty. Warto rozważyć nocleg w takim pensjonacie. Niektóre z nich zlokalizowane są niebanalnie w zabytkowych drewnianych szwedzkich domkach, np. Fregatten w dzielnicy Björkholmen. 

W dzielnicy Björkholmen

W XIX-wiecznym domku można tu wynająć 4 dwuosobowe pokoje o "marynistycznym" wystroju wnętrza. Dwie łazienki. Cena od 950-1150 SVK za noc. W cenie noclegu śniadanie oraz ręcznik i szlafrok. Darmowe wi-fi. Kontakt telefoniczny 070 385 70 32 lub 070 385 70 57, e-mail: info@fregattenbnb.se. Piękny widok na zatokę rozpościera się z apartamentów Birgittas położonych na wysepce Långö. Na wyposażeniu lodówka, ekspres do kawy i kuchenka. Cena 900 SVK za pokój dwuosobowy lub 1200 SVK wraz ze śniadaniem. Możliwość negocjacji cen przy dłuższym, przynajmniej tygodniowym pobycie. Kontakt telefoniczny pod numerem: 045 52 29 29 lub przez domową witrynę www http://www.birgittasbedandbreakfast.se. Najtańszym rozwiązaniem dla właścicieli własnych pojazdów noclegowych będzie spędzenie nocy na strzeżonym parkingu przy nabrzeżu portowym i karlskrońskiej marinie. W marinie można skorzystać z węzła sanitarnego i zaopatrzyć się w artykuły spożywcze. Niektóre stanowiska maja dostęp do energii elektrycznej. Możliwość opróżnienia zbiorników bytowych oraz zatankowania wody pitnej. Opłatę 200 SVK za noc uiścić należy w automacie przy domu obsługi i Banku Handlowym albo skorzystać z aplikacji Gomarina. 
Działające od 2003 roku w centrum miasta sezonowe schronisko w budynku Karlskronahem zostało niestety zamknięte ze względu na funkcje akademika, które pełni teraz także i w lecie. Zamiast tego można wynająć pokój w schronisku przy Drottninggatan 39 w którym są do dyspozycji są jedynki (od 400 SVK), dwójki (od 500 SVK) oraz łóżka w salach zbiorowych (230 SVK za osobę). W pokojach prywatnych telewizor. Darmowe wi-fi. Zniżki dla dzieci. Dodatkowe opłaty za pościel, ręcznik oraz końcowe sprzątanie. Do dyspozycji kuchnia, świetlica, pralnia i suszarnia. Możliwość zakupienia bonów śniadaniowych do pobliskiej restauracji hotelowej. Łazienki i ubikacje na korytarzu. Kontakt: telefon 070 240 02 59, e-mail boka@drotthostel.com. Możliwa też rezerwacja ze strony www http://drottninggatansvandrarhem.se. Inny tani hostel mieści się przy Borgmästaregatan 5 na piętrze powyżej hotelu Siesta niemal z widokiem na główny plac miasta. Pokoje 1-3 osobowe w granicach 500-700 SVK. W niektórych znajdują się prywatne sanitariaty. Dostęp do pralni i kuchni. Kontakt pod telefonem: 045 530 00 44, e-mail: info@karlskronahostel.se. Znajdujący się pod tym samym adresem hotel oferuje dwójki i trójki w cenie 700-900 SVK za noc oraz śniadanie w postaci szwedzkiego stołu z własnoręcznie pieczonymi bułeczkami. Bezpłatny parking dostępny niestety jedynie nocą lub możliwość wynajmu garażu w cenie 120 SVK dziennie. 

Widok na Stortorget spod hotelu Siesta

Można też zdecydować się na nocleg w dalszej odległości od centrum. Miłym wyborem może być położone przy stadninie schronisko i hotel Lyckahem w wiejskim krajobrazie na północ od obwodnicy E22. Przed obiektem parking. Ceny za pokój w granicach 400-700 SVK (1-4 osobowe). Łóżka pojedyncze. Łazienki i ubikacje w korytarzu. W pokojach telewizja i dostęp do internetu. Dodatkowe opłaty za pościel, sprzątanie oraz śniadanie. Można z nich jednak zrezygnować. Szczegóły oferty na witrynie http://www.lyckahem.se. Kontakt telefoniczny pod numerem: 045 59 60 00, poczta e-mail: info@lyckahem.se. Recepcja czynna między 16 a 18. Przy polach golfowych Nicklastorp jest niewielki hostel w domku zwanym Gula Huset z pokojami 4-6 osobowymi. Szczegóły wynajmu i rezerwacja pod telefonem: 045 51 34 54 lub pod adresem mailowym: nigk@algonet.se. Najbliższy centrum kemping mieści się na wyspie Dragsö jakieś 20 minut spacerem od muzeum przy Borgmästarekajen po zachodniej stronie aglomeracji. Na dużym obszarze obejmującym cały półwysep znajdziemy kilka stref noclegowym oznaczonych różnymi kolorami jak i otwarte tereny rekreacyjne, las, nadbrzeżne łąki, kąpieliska, przystań statku żeglugi przybrzeżnej, wieżę widokową, restauracje i sklep, świetlice, boiska i inne urządzenia sportowe oraz estradę taneczną. Nocleg w domkach kempingowych, własnych przyczepach czy kamperach oraz w namiotach. Szczegóły oferty na stronie www: http://dragsocamping.com. Kontakt telefoniczny 045 51 53 54, e-mail: info@dragso.se. Nieco bardziej kameralny jest kemping Skönstavik na północy miasta obejmujący teren wokół dawnej willi podmiejskiej. Dojazd Ronnebyvägen - w pobliżu znajduje się przystanek autobusowy. Ciekawe architektonicznie domki hotelowe są w dość wysokiej cenie, ale prócz tego zwykłe kempingowe bungalowy i miejsca na własny biwak bardziej przystępne cenowo. Restauracja i sklep. Plac zabaw dla dzieci i tor minigolfa. Świetlica z TV i pokojem zabaw dla dzieci. Rezerwacja pod centralnym telefonem 077 110 12 00 lub mailowo: skonstavik@nordcamping.se.

Miejscowe biuro turystyczne pod adresem Stortorget 2 prowadzi rezerwację noclegów w Karlskronie i okolicach, organizuje wycieczki po mieście oraz trudni się sprzedażą biletów na imprezy w całej Szwecji. Szeroki wybór pamiątek i broszur informacyjnych. Otwarte od pn-cz 10-17, pt 10-14. Poza godzinami urzędowania można skorzystać z terminalów informacyjnych na mieście.  Kontakt telefoniczny: 045 530 34 90, e-mail: visit@karlskrona.se                  

Karlskrona część 1

KARLSKRONA [247 km], 37,3 tys. mieszkańców

Dla polskich turystów Karlskrona jest raczej bramą wjazdową do kraju trzech koron, ponieważ można tu przypłynąć promem prosto z Gdyni. Dla Szwedów z północy to z kolei najbardziej słoneczne miasto kraju, które stanowi dogodny cel wakacyjnych wyjazdów. Obdarzono je przydomkiem Örlogstaden, co wprost odnosi się do jej pierwotnej funkcji portu wojennego. W 1998 roku Karlskrona wpisana została na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO jako "wyjątkowy przykład zbudowanego według jednolitego planu nadmorskiego miasta i bazy marynarki wojennej z okresu kiedy europejskie potęgi rozstrzygały swoje interesy w czasie morskich bitew". Na podstawie dekretu Karola XI bazę floty zbudowano zupełnie od podstaw w latach 1680-82 na kilkudziesięciu wyspach przybrzeżnego archipelagu z których największą i centralnie położoną jest Trossö. Na lądzie i na okolicznych szkierach wokół tego rdzenia powstały rozmaite fortyfikacje, magazyny i inne obiekty zaplecza. Szwecja zyskała tym samym duży niezamarzający port leżący na południu Bałtyku blisko wybrzeży Niemiec i Danii i potencjalnego teatrum działań wojennych. W czasach świetności dzisiejsza stolica Blekinge była 3 co do wielkości miastem na ziemiach szwedzkich po Sztokholmie oraz łotewskiej Rydze (później Göteborgu) - planowano nawet przenieść tutaj centralne urzędy.

Terminal promowy Stena Line (połączenia do Gdyni) znajduje się na wyspie Verkö około 10 km od centrum miasta w kierunku wschodnim. Adres: Verkövägen 101, 37165 Lyckeby. Spod dworca kolejowego w Karlskronie kursuje na miejsce autobus nr 6 (bilet w cenie 20 SVK można kupić u kierowcy). Przejazd tam zajmuje około 25 minut. Na miejscu poczekalnia, toalety, przechowalnia bagażu i depozyt, miejsce zabaw dla dzieci. Darmowa strefa wi-fi. Przy budynku znajduje się parking strzeżony z dzienną opłatą 60 SVK oraz postój taksówek. Promy kursują 2-3 razy dziennie: rano, w południe i wieczorem. Czas podróży miedzy portami w zależności od dnia tygodnia trwa 10-12 godzin.

Dworzec kolejowy Karlskrona Central

Główny czołowy dworzec kolejowy Karlskrona Central znajduje się w północnej części wyspy Trossö. Pociągi odjeżdżają stąd w dwóch kierunkach: linia wzdłuż wybrzeża w kierunku Kristianstadu, Malmö i Kopenhagi (Öresundståg) oraz linia na północ zwana potocznie Krösatågen łącząca stolicę Blekinge ze stacją w Emmaboda na trasie Kalmar-Växjö-Göteborg (możliwość przesiadki na pociągi w kierunku Sztokholmu). Są trzy perony, ale numeracja torów nie jest konsekwentna. Po zachodniej stronie stacji mamy te oznaczone cyframi 1 i 6, po stronie północnej 2, 3 i 4. Parking dla samochodów znajduje się po stronie wschodniej. Przy budynku jest także zegar z elektronicznym rozkładem jazdy oraz plan turystyczny miasta. Wewnątrz dworca znajduje się poczekalnia, kasy i automaty biletowe, przechowalnia bagażu (automatyczne skrzynie), szalety oraz kawiarnia. Do wyżej wymienionych składów wsiąść można także na przystanku Bergåsa bardziej na północy pomiędzy Gamla Infärtsvägen a Sunnavägen (tylko jeden peron). 

Autobusy regionalne do Kalmaru, Torsås, Karlshamnu, Ronneby i Olofström stają na przystanku po wschodniej stronie dworca centralnego. Autobusy lokalne mają przystanek przy peronie 6 po zachodniej stronie dworca. Można stąd pojechać m.in. na wyspy Hasslö (linia 154), Tjurkö i Sturkö (linia 123), do Listerby, Källinge, Ronneby (linia 150) oraz wsiąść we wszystkie linie miejskie: na Saltö (linia 1), do Jämjö (linia 2), do Bastasjö (linia 3) do Rödeby (linia 4) do Nättraby (linia 5) do terminalu promowego Verkö (linia 6), na Långö (linia 7), do Hästö (linia 8). Po tej stronie stacji rozpoczyna również swoją trasę autobus kursujący na lotnisko pod Ronneby (Bergkvara Buss). Właściwy dworzec autobusowy znajduje się po przeciwnej stronie ruchliwej Österleden przy Kungsplan. Na stanowisku G staje tam przelotowy autobus ze Sztokholmu do Malmö (Svenska Buss, jeden kurs dziennie oprócz niedziel i świąt).

Schemat komunikacji lokalnej w Karlskronie

W ciepłej porze roku system komunikacji lokalnej uzupełniają statki i łodzie pływające na poszczególne wyspy archipelagu. Główne przystanie Skärgårdtraffiken znajdują się przy Fisktorget nieopodal kompleksu Blekinge Museum oraz na Handelshamnen po przeciwległej stronie wyspy Trossö. Osobne łodzie i statki białej floty kursują na wyspy Sturkö i Tjurkö, wyspę Hasslö, do Nättraby przez Dragsö, Skärva i Sjuhalla, na Kungsholmen i Kastellet na wyspie Aspö oraz na wyspy wschodniego archipelagu (m.in. Senoren, Ytterön, Inlängan i Långören). Informacja pod telefonem kontaktowym 045 57 83 30. 

PARKOWANIE: Karlskrona posiada trzy wydzielone strefy parkowania: czerwona znajduje się w ścisłym centrum wyspy Trossö (obejmuje Stortorget i sąsiednie ulice w tym Norra Kungsgatan, Landbrogatan, Rönnebygatan), natomiast niebieska i zielona bardziej na jej obrzeżach. Parkowanie we wszystkich strefach jest płatne. W obrębie czerwonej strefy kosztuje 13 SVK za godzinę, przy czym postój nie może przekraczać 4 godziny. W dniu powszednim jest dozwolony od 9-16 a w weekendy od 10-14. W obrębie strefy niebieskiej parking kosztuje 9 SVK za godzinę w dni powszednie między 9 a 16, a poza tym okresem i w weekendy jest darmowy, podobnie w strefie zielonej, tylko że tam parkowanie w okresie płatnym kosztuje tylko 5 SVK za godzinę. Taksę uiścić można bądź w parkomatach przyjmujących monety lub karty płatnicze, bądź korzystając z aplikacji mobilnej Parkera i Karlskrona. Największe parkingi znajdują się na nabrzeżach po wschodniej stronie wyspy (w pobliżu Handelshamnen). Można tam zakupić Trossökortet (300 SVK), która uprawnia do bezpłatnego parkowania w strefie niebieskiej i zielonej przez kolejnych 31 dni. W ścisłym centrum możliwe jest pozostawienie samochodu w krytym parkingu Urmakaren przy Norra Smedjegatan lub w podobnych podziemnych kompleksach przy galeriach handlowych Kronan, Wachtmeister i Åhléns. Duży plac parkingowy znajduje się też po zachodniej stronie centrum przy Chapmansplan w pobliżu Björkholmen i jednej z bram do zabytkowego portu.

STACJE BENZYNOWE: Ingo, Skeppsbrokajen - niewielka samoobsługowa najbliżej centrum miasta; OKQ8 Blåportsgatan, Preem, Heliumgatan 2 - obie stacje w pobliżu dwupoziomowego rozjazdu  u podnóża wzgórza Bryggareberget; Ingo i Preem Verkövägen - obie samoobsługowe przy drodze na terminal promowy, w pobliżu jest też centrum handlowe ICA Maxi; OKQ8, Källevägen 14, samoobsługowa przy wjeździe do Lyckeby; Tanka, Gullbernavägen 22, niewielka stacja przy salonie Volvo; Circle K, duża stacja z myjnią i zapleczem kulinarno-handlowym na węźle drogowym Karlskrona Öst.      

Uppsala część 9 Z dworca kolejowego w kierunku rzeki Fyris

UPPSALA [11 km], 149,2 tys. mieszkańców

Lewobrzeżny fragment Uppsali pomiędzy linią kolejową a rzeką Fyris to najbardziej wielkomiejska część ośrodka, jego obecne centrum handlowe i usługowe oraz dzielnica o zdecydowanie odmiennym charakterze niż zdominowana przez kolegia prawobrzeżna strona. Z pewnymi drobnymi wyjątkami dominuje tutaj szachownicowa siatka dróg, która rozwijała się od czasów renesansu, kiedy to królowa Krystyna dokonała nowej lokacji wytyczając główny plac w tej części miasta (dzisiejszy Stora Torget). Ze względu na zimne zachodnie wiatry ulice biegnące w kierunku rzeki były zazwyczaj węższe od prostopadłych do nich w osi północ-południe stanowiących osie komunikacyjne tej części miasta. Na wygląd dzielnicy wpływ miały liczne pożary niszczące starą drewnianą zabudowę, nie uniknięto też licznych wyburzeń w latach 50-tych i 60-tych XX wieku mających w zamyśle zmodernizować stare centrum. W efekcie obok neorenesansowych kamienic projektowanych m.in. przez pochowanego na Starym Cmentarzu architekta Carla Axela Ekholma w poszczególnych kwartałach stoją nowe modernistyczne gmachy. W przeszłości ta część Uppsali obejmowała dwa dystrykty Kungsängen na południu i Svartbäcken na północy.

Już spod budynku dworcowego w osi ulicy Bangårdsgatan widoczna jest położona na wzgórzu po drugiej stronie rzeki charakterystyczna cylindryczna wieża zamkowa wskazująca kierunek marszu.

Uppsala Stadteatern - fragment fasady

Po przebudowie całego kompleksu Resecentrum w początku naszego wieku plac przed stacją kolejową przyjął nazwę Olofa Palmego premiera Szwecji zamordowanego w 1986 roku w zamachu w Sztokholmie. Zieleniec po jego północnej stronie otrzymał natomiast imię zasłużonego dla Uppsali architekta Gunnara Leche. Przy zielonych żywopłotach miejscowi powszechnie parkują swoje rowery. Niedaleko stąd przy Kungsgatan stoi główne dzieło wspomnianego miejskiego architekta, czyli gmach Teatru Miejskiego (1) z klasycystyczną kolumnadą przy wejściu. Budynek zaprojektowany jako Dom Ludowy (Folketshus) na przełomie lat 40-tych i 50-tych usiłował pogodzić tendencje klasycyzujące z panującym w tym czasie funkcjonalizmem. To jeden z większych teatrów w Szwecji z widownią na 530 widzów. Oprócz głównej sceny mieszczą się tutaj jeszcze trzy inne: Lillan (Mała), Ettan (w piwnicy) oraz Intiman (Kameralna) przypominająca raczej kawiarnię rewiową ze stolikami i konsumpcją. We wnętrzu znajdują się współczesne freski przedstawiające scenografie do sztuk Szekspira i Strindberga. Wspomniana ruchliwa arteria Kungsgatan zamykająca od strony miasta Olof Palme Plats to dawna grobla na rogatkach miasta, dopiero po wybudowaniu linii kolejowej jedna z głównych ulic śródmieścia. W narożnym domu pod numerem 59 mieściła się do niedawna główna siedziba informacji turystycznej - jednak ze względu na małą frekwencję instytucję zlikwidowano w końcu 2017 roku przenosząc biura do nowych budynków po drugiej stronie dworca kolejowego.

Pomalowany na pomarańczowo budynek jest częścią kwartału Svava, który w latach 90-tych XX wieku przekształcono na duże centrum handlowe z najlepszym wyborem egzotycznych smakołyków w całej Uppsali. Główne wejście na teren kompleksu znajduje się po przeciwległej stronie kwartału przy Vårfrutorget (róg Dragarbrunnsgatan i Bredgränd). Przy Bangårdsgatan znajduje się część hotelowa: obecny Svava Hotell a zaraz za nim elegancki gmach nieistniejącego już St Eriks Hotell. Już przy samej Fyrisån stoi natomiast ekskluzywny czterokondygnacyjny Grand Hotel Hörnan (2) z reprezentacyjnymi balkonami wychodzącymi w kierunku rzeki. Otwarty został w 1907 roku i był pierwszym budynkiem w Uppsali wyposażonym w centralne ogrzewanie. Bangårdsgatan to jedyna w tej części miasta szersza ulica biegnąca w stronę rzeki. Swoją dzisiejszą nazwę otrzymała dopiero po doprowadzeniu linii kolejowej w 1866 roku. Wcześniej był to niewielki zaułek Gräsgränd zapewne zgodnie z nazwą zarastający trawą. Po obu stronach ma teraz szerokie chodniki oddzielone od jezdni szpalerem drzew. Przebiega dodatkowo nieco po przekątnej w stosunku do siatki ulic. 

Pomnik na Fadimes Plats

Kończy się niewielkim trójkątnym zieleńcem na którym ustawiono statuę w formie drzewa ze złotymi owocami upamiętniającą bojowniczkę o prawa kobiet Fadimę Şahindal. Ta emigrantka z Kurdystanu została w 2002 roku zamordowana przez swojego ojca po tym jak wbrew jego woli pokierowała swoim życiem. Lustro wkomponowane w rzeźbę umożliwia przyjrzenie się własnej twarzy a może też zadumę nad poplątanymi ścieżkami honoru w głębi ludzkiej duszy. Po lewej stronie pod numerem 11 mieści się kościół baptystów. Pierwotnie stała w tym miejscu mniejsza kaplica należąca do kongregacji, w 1886 powstała obecna siedziba a jej koszty budowy przez wiele lat stanowiły spore obciążenie finansowe dla członków zboru. Najbardziej okazałym gmachem przy ulicy jest jednak stojąca przy kolejnym skrzyżowaniu dawna siedziba Riksbanku. Nad narożną bramą wyrzeźbiony jest kartusz herbowy z godłem trzech koron. Na przeciwległym narożniku stoi wysoki ceglany gmach przypominający nieco zamek obronny. To dawna stacja telegraficzna (Telegrafverket) i centrala telefoniczna wzniesiona w latach 1916-17 przez Arona Johanssona najbardziej znanego z projektu szwedzkiego parlamentu. W kwartale Draken znajduje się dzisiaj siedziba uppsalskiego oddziału szwedzkiego radia. Przy głównej bramie od strony Vårfrutorget (3) odbywają się czasami rozmaite festyny, kiermasze albo kameralne koncerty. Sam placyk z niewielką fontanną iluminowaną ledowym światłem powstał na miejscu średniowiecznego kościoła św. Marii Panny spalonego w pożarze w 1543 roku. Dzisiaj w kwartale Pantern po jego północnej stronie znajduje się współczesna świątynia komercji, czyli najstarsza galeria handlowa w mieście nazywana Forum. Jej początki były niechlubne. Ze względu na duże spożycie koniaku, rumu i ponczu zwłaszcza przez brać akademicką oraz stacjonujących w mieście żołnierzy postanowiono mimo protestów nobliwych obywateli otworzyć w tym miejscu pijalnię napojów alkoholowych. Przyznać trzeba, że neoromantyczna bryła budynku przypominała raczej urząd lub bardziej dystyngowany gmach użyteczności publicznej. Do dziś w starym Sprit Huset (4) na rogu Dragarbrunnsgatan i Smedgränd znajduje się lokal w którym napić się bez wątpienia można, chociaż serwowany tam alkohol jest nieco bardziej wyrafinowany. Spółdzielczy dom towarowy powstał w 1953 roku. Główne wejście znajduje się po przeciwległej stronie kwartału na placu zwanym Forumtorget. Zaułki Smedgränd i Bredgränd ciągną się dalej w kierunku rzeki. Ten pierwszy dociera do Östra Ågatan przy wysokiej narożnej zielonej kamienicy zwanej Tidningshuset. Zegar wmurowany w relief nad narożnym oknem przypomina że kiedyś mieściła się tutaj siedziba burżuazyjnej poczytnej gazety Tidningen Upsala konkurującej z uniwersytecką Upsala-Posten. Jej kontynuatorką jest wychodzący po dziś dzień tabloid Upsala Nya Tidning. 

Dom kupca Lagerkvista na rogu Dragarbrunnsgatan i Vretgränd

Zwłaszcza za czasów redaktora naczelnego Johana Olofa Sundvallsona dziennik słynął z uczestnictwa w lokalnych sporach dotyczących powstania gazowni czy przebiegu linii kolejowej. Pojawiało się tam wiele ostrych ripost utrzymywanych blisko granicy dobrego smaku. Drugi zaułek wychodzi na niewielką kładkę dla pieszych zwaną Västgötaspången, którą przejść można na przeciwległy brzeg do dzielnicy uniwersyteckiej. Jakieś sto kroków na południe od mostku natkniemy się na nadrzecznej promenadzie na wielkie mosiężne cielsko stanowiące syntezę ryby i spoczywającego człowieka. Dzieło jest wariacją na temat motywu biblijnego Jonasza i stanowi najbardziej widoczny fragment większej instalacji zdobiącej ten fragment nabrzeża. Uliczną sztukę obejrzeć też można w położonym dalej na południe zaułku Vretgränd stanowiącym naturalne przedłużenie ku rzece podziemnego pasażu biegnącego pod torami kolejowymi. Instalacja znajduje się już na początku przejścia przy Kungsgatan. Warto w to miejsce zajść po zmroku, bowiem fotokomórka uruchamia ledowe światło ukształtowane w postać morskiej fali. Ciekawe artystyczne wnętrze znajduje się też przy Dragarbrunnsgatan w sąsiedztwie Vretgränd. Miejsce to nosi nazwę znanego w Szwecji autora piosenek (najbardziej znaną jest skoczna Sammling vid Pumpen) i studenta uniwersytetu w Uppsali Ulfa Pedera Olroga. Mamy tu mural, uliczne oświetlenie imitujące sypialne abażury i niewielkie rzeźby przy ławeczkach dopełniające wystroju woonerfu. W środkowej części Vretgränd zachowało się kilka starych drewnianych domów. Najstarszy z nich pochodzi jeszcze z XVIII wieku. W narożnym parterowym budynku mieścił się sklep żelazny Alfreda Paulinusa Lagerqvista (5) po którym pozostał napis nad wejściem. CDN                                                            

Drogowskazy

Oznakowanie dotyczące dojazdu do poszczególnych miejsc jest w Szwecji bardzo dokładne, i skrupulatne zarówno na obszarach miejskich jak i na prowincji. Pojedyncze drogowskazy znajdują się nawet na rzadko uczęszczanych drogach lokalnych, także tych o nawierzchni szutrowej. W kraju istnieje długa tradycja umieszczania tego typu obiektów wzdłuż dróg o różnym standardzie. Rolę orientacyjną pełniły już przynajmniej niektóre kamienie runiczne umieszczane przy trasach handlowych, często przy granicach poszczególnych posiadłości lub miejscowości albo przy brodach, mostach i miejscach w których przekraczano bagna. Ich następcami były kamienie drogowe tzw. väghållningsstenar oznaczające odcinki dróg podlegające konkretnemu nadzorowi oraz kamienie milowe (milstenar) wskazujące odległość wg dawnej szwedzkiej mili mierzącej około 10690 m. Najstarsze tego typu obiekty pochodzące z połowy XVII wieku zachowały się w regionach Dalarna oraz Skaraborg. Wiele z nich przetrwało do dzisiejszych czasów - stanowią bez wyjątku chronione prawem zabytki, aczkolwiek ich praktyczne znaczenie jest już żadne.

Kamień milowy w Hjo nad jeziorem Wetter

Spotykane na szwedzkich drogach znaki wskazujące kierunek odróżnia od tych stosowanych w Polsce m.in. konsekwentny system kolorów uzależniony od rangi drogi oraz rodzaju obiektu do którego odsyła. Najpowszechniejsze są tablice wskazujące kierunek do poszczególnych miejscowości: miast, wsi lub pojedynczych gospodarstw posiadających swoją nazwę geograficzną. Zielone zarezerwowane są dla autostrad i dróg ekspresowych, a niebieskie dla dróg krajowych i "wojewódzkich" (czyli zarządzanych przez władze länu). Nazwy miejscowe na tych znakach pisane są dużymi białymi literami. Podobnie oznaczone są także numery dróg.

Na pozostałych typach dróg pojawiają się natomiast tablice w kolorze żółtym z czerwoną obwódką i z tekstem wypisanym małymi literami w kolorze czarnym. Najczęściej będą to klasyczne drogowskazy w kształcie strzałki z podanym kilometrażem. Drogi niższej rangi nie mają wyróżnionej numeracji

W miastach stosuje się oznakowanie kierujące do poszczególnych dzielnic (niekiedy także ważnych traktów, placów czy mostów). Tablice tego typu występują w kolorze białym a nazwy wewnątrz zapisywane są dużymi literami w kolorze czarnym.

Od takich znaków należy odróżnić tablice wskazujące kierunek do określonych obiektów. Mogą to być zarówno budynki użyteczności publicznej jak biblioteka, urząd, ośrodek zdrowia, kościół itp. jak też rozmaite obiekty usługowe, obszary chronione, a także ważne kompleksy fabryczne a nawet sklepy i warsztaty rzemieślnicze. Na białym tle stosuje się w tym przypadku czarne małe litery. Zdarza sie, że nazwom własnym towarzyszą rozmaite symbole oznaczające różne typy usług. W podobny sposób kierunek do tego typu obiektu może wskazywać sam umowny znak informacyjny w kształcie niebieskiego kwadratu. Zróżnicowanie tego typu odwołań bywa bardzo duże, np. na przedmieściu Örebro Almby ustawiono drogowskaz do lokalnego sklepu z klockami opatrzony symbolem Lego oraz nazwą domeny internetowej.

Tablice z brązowym tłem zarezerwowane są dla atrakcji turystycznych o znaczeniu ogólnokrajowym, przy czym mogą opisywać samochodowy szlak turystyczny (np. Humleslingan), większy obszar o znaczeniu turystycznym (np. Glasriket), interesujący obiekt (np. Nynäs Slott) a także obiekt wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Rzadziej spotyka się tablice w kolorze pomarańczowym z czarną obwódką i napisami wskazujące tymczasowe objazdy oraz w barwie żółtej z niebieskimi napisami i obwódką ustawiane chwilowo, aby wyznaczyć kierunek do obiektów ważnych w czasie organizacji imprez masowych takich jak targi, festyny, koncerty, zawody sportowe itp.
Często zdarza się, że na jednej tablicy występują połączone informacje należące do różnych kategorii "kolorystycznych", np skrzyżowanie drogi głównej z drogą lokalną prowadzącą do ważnej atrakcji turystycznej lub obiektu usługowego.

Najpowszechniejszym drogowskazem jest tablica w kształcie strzałki umiejscowiona przy rozstaju dróg (po obu stronach lub w osi skrzyżowania). Kilometraż do miejsca podawany jest z zaokrągleniem w górę pod warunkiem, że odległość wynosi więcej niż 500 metrów.

Na głównych drogach pojawiają się dodatkowo rozmaite tablice poprzedzające właściwe skrzyżowanie umieszczone w pewnej odległości od niego ze względu na czas konieczny do podjęcia decyzji przy przeciętnej prędkości jazdy (bądź na poboczu, bądź na banerach zawieszonych na stalowej ramie ponad pasami ruchu). Warto tu wspomnieć o dość częstej praktyce lewoskrętu polegającej na wydzieleniu wpierw krótkiego zjazdu w prawo, po to aby nie przeprowadzać takiego manewru z lewego pasa, uniknąć tym samym zatorów na głównej drodze, którą przecinamy następnie pod kątem prostym. Znak tego typu informuje o zakazie skrętu w lewo bezpośrednio ze skrzyżowania.

Znaki na autostradach i drogach szybkiego ruchu ze względu na widoczność mają większe czcionki a ich konkretne umiejscowienie regulują szczegółowe przepisy. Charakterystyczna jest tablica w kształcie trapezu prostokątnego oznaczająca zjazd z ekspresówki lub autostrady.

Zjazdy są opatrzone żółtymi tabliczkami z określonym numerem. Niekiedy pojawiają się też zielone tablice z białymi dużymi literami z nazwą węzła (traffikplats).

Na niektórych drogach stosuje się też system miary odległości oznaczany co 100 lub 500 metrów na niewielkich niebieskich tabliczkach umieszczonych na płotku rozdzielającym pasy biegnące w przeciwległych kierunkach.
Innym typem znaków są tablice kilometrażowe. W Szwecji odwrotnie niż w Polsce na szczycie takiego zapisu znajduje się miejscowość najbardziej odległa. Zazwyczaj nie łączy się na jednej tablicy odległości w różnych kierunkach. Przykład z obwodnicy Jönköpingu wskazuje, że w takich sytuacjach umieszcza się raczej osobne znaki jeden po drugim w bliskiej odległości.

Nieco mniej konsekwentne jest stosowanie tablic informujących o granicach miejscowości. Ustawiane są tylko na drogach ekspresowych, krajowych i länowych. Zdarza się jednak, że stosowne znaki nie pojawiają się - zależy to m.in. od wielkości osady (chociaż bywają tablice miejscowe umieszczone w środku niewielkiej wsi na którą składa się dosłownie kilka domów) oraz możliwości ustawienia tego typu informacji w określonym miejscu przy drodze. Znaki tego typu mają postać niebieskiego lub zielonego prostokąta (w zależności od rodzaju drogi) z białym tekstem pisanym dużymi literami. W niektórych regionach Szwecji, m.in. na północy i na pograniczu norweskim używa się dwujęzycznych a nawet trójjęzycznych nazw miejscowości: np. po szwedzku, fińsku i lapońsku.

W wielu miejscach zastosowano także europejski wzór znaku opisującego teren zabudowany bądź z nazwą miejscowości, bądź tylko z odpowiednim symbolem skyline. Znakowi takiemu towarzyszy zazwyczaj informacja o ograniczeniu prędkości w obszarze zabudowanym.

             
Stosunkowo rzadko granice miast są natomiast opatrywane nieformalnymi znakami witającymi przybyszów. Zapewne były one bardziej charakterystyczne dla krajów socjalistycznych, zresztą teraz raczej też znikają z przydrożnego krajobrazu w Polsce. Oczywiście od reguły istnieją liczne wyjątki bowiem tablice powitalne pojawiają się zwłaszcza przy wjeździe do miejscowości turystycznych a niekiedy poza miastami w charakterystycznych atrakcyjnych punktach, np. nad brzegiem jeziora Hornborgarsjön.

Stosunkowo często w Szwecji na rogatkach miast lub miasteczek lokalizowano natomiast niewielkie parkingi z tablicami informacyjnymi. Czasami towarzyszyły im także flagi z symboliką miejscową a nowością są w takim położeniu elektroniczne telebimy ze zmieniającymi się informacjami.

Warto też zaznaczyć, że na granicach Sztokholmu i Göteborga bardziej formalnie umieszczono tablice z herbem i napisem Välkommen till... Przy drogach opisane są również administracyjne granice länów oraz poszczególnych gmin (kommun). Informacji o wjeździe na dane terytorium towarzyszy najczęściej sygnatura lokalnego herbu. Czasami pojawia się także tablica podająca częstotliwość na której nadaje lokalne radio z informacjami dla kierowców.

Teoretycznie w miastach obowiązują formalne tabliczki z nazwami ulic w kolorze białym z czarnymi literami. W praktyce zróżnicowanie kolorów jest większe, np. Göteborg i prawobrzeżna Uppsala posiadają tablice w kolorze niebieskim z białymi napisami a Ystad, Trelleborg i kilka innych miejscowości w Skanii tablice pomarańczowe wypełniane czarnym drukiem. W Polsce numery dróg oznaczane są na tle czerwonym, w Szwecji w zależności od typu drogi tłem zielonym lub niebieskim w białej ramce. Ramka przerywana oznacza drogę, która doprowadzi bezpośrednio do tej wymienionej z numeru, czyli rodzaj łącznika. Na białych tablicach z niebieską obwódką oznaczane są stare warianty głównych dróg.

Ostatnio ich popularność wzrasta, gdyż stanowią element historycznej sieci tzw. dróg królewskich i oferują często ciekawsze wrażenia krajobrazowe niż przy szybkim przemieszczaniu się wzdłuż autostrady. Przy Riksettan 1 czyli trasie ze Skanii do Sztokholmu ustawiono nawet historyczne znaki. Specjalnym znakiem podobnie jak w Polsce opisywane są przeprawy przez większe rzeki lub śródlądowe akweny. Czasami zamiast nazwy rzeki pojawia się nazwa mostu.

Na wąskich drogach bocznych częstym znakiem drogowym niespotykanym w Polsce jest niebieska tabliczka z literą M. Oznacza ona mötesplats, czyli miejsce możliwej mijanki. Pojazd który do niego dotrze z określonej strony zobowiązany jest przepuścić inny przybywający z przeciwka.

Każda droga kiedyś się kończy, te szwedzkie nierzadko urywają się w środku lasu albo gdzieś na morskim wybrzeżu. Tablica z napisem Här slutar allmän väg oznacza punkt zakończenia drogi publicznej - dalsze poruszanie się po drodze prywatnej wymaga zezwolenia jej właściciela.

Taki napis przy cmentarzu kościelnym nabiera symboliki eschatologicznej