Ystad część 5

YSTAD [0 km] / 18,3 tys. mieszkańców

Miasto filmu

Trädgårdsgatan to niewielka i specjalnie nie wyróżniająca się uliczka na Starym Mieście w Ystad. Kilkadziesiąt domów w tym trochę tych malowniczych, kolorowych, parterowych... I właśnie w jednym z nich - niebieskim pod numerem 15 urodziła się 30 marca 1888 roku pierwsza szwedzka gwiazda hollywoodzkiego kina Anna Quirentia Nilsson znana głównie z występów w niemych produkcjach z początku wieku. Taki był początek, ale kariera miasta związała się na dobre z X Muzą dopiero w 2004 roku kiedy to w dawnych koszarach wojskowych na wschodnim przedmieściu postanowiono zlokalizować największe w Szwecji studio filmowe. Na powierzchni 3500 metrów kwadratowych stworzono dwa oddzielne plany, którym towarzyszą rozmaite warsztaty, rekwizytornie i magazyny kostiumów. Powstały tu m.in. niektóre odcinki kryminalnej sagi o Kurcie Wallanderze w wersji brytyjskiej oraz krótki film Beyond w reżyserii Pernilli August. W sąsiedztwie powstało też duże nowoczesne kino oraz multimedialne muzeum Cineteket (1) przenoszące zwiedzających w świat ekranu. Można tutaj stworzyć własny spektakl, obejrzeć krótkometrażowy trailer oraz zobaczyć rekwizyty, które używane były w obydwu seryjnych produkcjach o detektywie z powieści Henninga Mankella. Dzieci spędzą fantastyczne chwile w statku kosmicznym, który był używany w szwedzkim serialu telewizyjnym Vid Vintergatans slut. 
Otwarte od poniedziałku do piątku w godzinach 10-16. Wstęp kosztuje 60 SVK. Dzieci w wieku 6-11 lat 25 SVK, młodsze gratis. Adres Elis Nilssons Väg 8, tel: 041 157 70 57, e-mail: cineteket@ystad.se 

Na terenie dawnej jednostki wojsk lotniczych jest jeszcze jedno muzeum poświęcone militarnej przeszłości tego miejsca (2). Pierwotnie stacjonował tutaj pułk konnych dragonów stąd wiele eksponatów dotyczy życia kawalerzystów. Zbiory dotyczą także policji miejskiej a najbardziej cennym elementem kolekcji jest najstarszy szwedzki samochód zwany Cederholmaren. W latach 1892-94 bracia Anders i Jöns skonstruowali dwa prototypy z których zachował się jeden wystawiany wpierw w Johannamuseum w Skurup a w 2013 roku przeniesiony na obecne miejsce. 
Militär Museum przy Nils Ahlins Gata 19 otwarte jest w lecie od przesilenia do połowy sierpnia codziennie w godzinach 12-16. Wstęp wolny. Strona web: http://www.ystadsmilitarmuseum.se/  

Miejsca związane z filmem są rozrzucone po całym mieście. Miłośnicy srebrnego ekranu znajdą tutaj przede wszystkim punkty związane z serialem Wallander. Przy Mariagatan 10 znajdowało się pierwsze mieszkanie fikcyjnego detektywa (3). Okolica nie jest jakoś specjalnie szczególna a w filmie z przyczyn technicznych pokazywano fasadę przeciwległej kamienicy pod adresem 11 C. Na placu Sankt Knuts Torg mieści się natomiast ulubiona cukiernia Kurta Wallandera Fridolfs Konditori (4). Zdyskontowała ona oczywiście fabularną popularność i dlatego w menu znajdziemy ciastka pokryte niebieskim lukrem w kolorze wozu policyjnego. W pobliżu na Hamngatan znajdziemy też inne lokale preferowane przez filmowego detektywa: hotel Continental i pizzerię Braci M. Przynajmniej kilka obiektów w mieście pełniło rolę filmowego komisariatu. W serii BBC siedzibą policji był miejski basen na rogu Jennygatan i Österleden (5). W szwedzkiej produkcji komenda policji zmieniała adres aż dwukrotnie. Pierwsza lokalizacja to Sixtens Sparre Gata 1 w pobliżu Cineteket. W drugim sezonie rolę tą odtwarzała stacja kolejowa, wreszcie w trzeciej serii policjantów przeniesiono na Lilla Norregatan do ceglanej willi zwanej Frida (6). Jest też wiele miejsc w obrębie miasta gdzie kręcono ujęcia poszczególnych scen. Dla przykładu stary ratusz na rynku odgrywał rolę banku w odcinku pod tytułem Byfånen. 

Stary ratusz grał siedzibę banku Sparbanken Syd w serialu o Kurcie Wallanderze

W Ystad kręcono również kilka innych filmów. Ciekawą lokalizacją była stara wieża wodna (7) przy Kristianstadsvägen, która pełniła rolę architektonicznego atelier w filmie Kyss mig (Pocałuj mnie) z 2011 roku. W sąsiedztwie jest park ludowy Surbrunnen (8) założony w 1896 roku na terenie dawnej posiadłości przy leczniczym źródle. Do ogrodu prowadzi stylowa zadaszona brama zwieńczona niewielką sygnaturką. Mieści się tutaj restauracja i hala widowiskowa. Często odbywają się koncerty, wieczory taneczne oraz zawody sportowe.  

Inne ciekawe obiekty

Ystad Saltsjöbad (9) - luksusowy hotel na brzegu morza z podgrzewanym basenem i kortami tenisowymi. Piaszczysta plaża ciągnie się kilka kilometrów na wschód wzdłuż promenady. Dogodne miejsce na spacery.

Latarnia morska i wodowskaz (10) - w pobliżu stacji kolejowej i przystani promów na Bornholm znajdują się te dwa zabytkowe urządzenia. Latarnia przestała być używana w 1975 roku.

Nowe wieże wodne - bliźniacze betonowe "grzybki" zlokalizowane są w pobliżu ronda na północnych peryferiach miasta (drogi E16, 9 i 13) przy Vatterntornsvägen.

Bliźniacze wieże wodne w Ystad