Translate

poniedziałek, 28 sierpnia 2017

Kanał Kinda. Z Roxen do mostu Stångebro

Mierzący ponad 80 km Kanał Kinda łączy jezioro Roxen z pojezierzami południowej Östergotlandii. Zamysł stworzenia takiej drogi wodnej powstał już w połowie XVIII wieku, musiało jednak minąć ponad 50 lat nim inwestycja została przynajmniej w części zrealizowana. Przez następne lata kanał służył do spławu drewna oraz transportu żywności pozwolił też na obniżenie lustra kilku jezior, dzięki temu uzyskano cenne obszary rolne. Niestety po 3 latach funkcjonowania powódź zniszczyła przepust w Brokind a na jego odbudowę przyszło czekać do lat 60-tych XIX wieku. Nowa droga wodna wykorzystała istniejące koryto rzeki Stångån a na południu połączyło kilka jezior: Åsunden, Ämmern, Järnlunden i Stora Rängen. W biegu kanału powstało 15 śluz. Dzisiaj ten szlak ma znaczenie jedynie turystyczne, z wyjątkiem opisanego w tym rozdziale dolnego odcinka do Linköpingu mogą odwiedzać go jedynie małe jachty o długości nie przekraczającej 24 m długości, 4,6 m szerokości i wysokości 3 m. Na trasie kursują też niewielkie statki wycieczkowe. 

Ujście Stångån
Przy ujściu rzeki do jeziora Roxen znajduje się wieża obserwacyjna i obszar podmokły należący do europejskiej sieci Natura 2000 oraz objęty konwencją Ramsar. Trzcinowiska i pojawiające się gdzieniegdzie na wybrzeżu kępy podlegającej ścisłej ochronie rzecznej trawy Scolochloa festucacea. Można tu obserwować rozmaite rzadkie gatunki drobnych ptaków w tym zimorodka (Alcedo atthis), świerszczyka zwyczajnego (Locustella naevia), wąsatkę (Panurus biarmicus), dzięciołka (Dryobates minor), a także drapieżne bieliki (Heliaethus).

Marina jachtowa
Zbudowany w 1973 roku port żaglówek położony około 1 km w górę Stångån w sąsiedztwie odciętego zakola zwanego Långa Lisa (rezerwat na terenach podmokłych). Siedziba 2 klubów żeglarskich, jednego kajakowego i jednego motorowodnego. 220 miejsc do cumowania. Dostęp do wody, ubikacji oraz koszy na śmieci. Promenada widokowa. Nieopodal most na autostradzie E4. 2 km na zachód wzdłuż autostrady duże centrum handlowe Tornby przy węźle Linköping Norra.

Stary port
Powstał w 1927 roku w zakolu rzeki Stångån na północnych przedmieściach Linköpingu (Roxengatan). Stara stocznia rzeczna. Obecnie miejsce cumowania motorówek. Z punktu widokowego Flaggberget doskonale widać  umieszczony w centrum okrągły basen.  Wypożyczalnia kajaków.

Snöbryggan
Kiedyś mieścił się tutaj pomost z którego w zimie usuwano śnieg zwożony z terenu miasta. Obecnie stoi drewniana wieża widokowa z panoramą starego portu oraz zadrzewionych brzegów rzeki. Po przeciwległej stronie sztuczne baseny urządzone przez gminę oraz Tekniska Verken. Przebywa tam bardzo liczna populacja zimorodków.
Snöbryggan
Śluza Nykvarn i jej otoczenie
Pierwszy stopień wodny na kanale Kinda o wysokości 2,8 m. Ławeczki na nabrzeżu. W pobliżu znajduje się zrewitalizowany dawny młyn wodny. W otoczeniu dwóch ramion rzeki rozciąga się natomiast wiekowy park z piękną aleją starych topoli. Często urządzane są tutaj różnego rodzaju festyny. Brzegi rzeki łączą kładki dla pieszych. Z jednej z nich można oglądać wnętrze śluzy. Przy Runstengatan na regularnym kopcu zwanym Gumpekulla stoi kamień runiczny. W miejscu tym odkryto prehistoryczny kurhan. Wzgórze stanowiło dogodny punkt obserwacyjny w czasie bitwy przy Stångebro. Według przekazu ustnego w miejscu tym ulokował się chłop o imieniu Olaf, który przekazywał informacje o pozycjach wojsk Zygmunta Wazy jego przeciwnikowi księciu Karolowi Sudermańskiemu. W Szwecji powtarza się taką rymowankę: "Stenen på Gumpekulla backe / fridde mång kula från Olas nacke" co można przetłumaczyć mniej więcej w ten sposób: "Przez kamień ze wzgórza Gumpekulla / karku Olafa nie dosięgnęła żadna kula". Po wschodniej stronie rzeki w dawnych budynkach przemysłowych mieści się siedziba firmy Tekniska Verken wdrażającej rozmaite "zielone" projekty związane z wykorzystaniem energii. Po zachodniej stronie kompleks miejskiej elektrowni. Przy niej jeden z tutejszych mostów Gumpekullabron.

Błonia Stångebro
Rozciągają się na cyplu po wschodniej stronie rzeki. Historyczne miejsce, gdzie rozegrała się w 1598 roku bitwa decydująca o losach Szwecji w następnym wieku. Oznaczała utrwalenie religii protestanckiej i zerwanie z polską gałęzią dynastii Wazów. Na miejscu pamiątkowy obelisk. Duży areał na wschodnim skraju zajmują obiekty sportowe z halą i lodowiskiem (Cloetta Center) oraz małe 9-dołkowe pole golfowe.

Stångs Magasin
Przy moście Tullbron. Pierwotnie był to młyn wodny przekształcony w magazyn czekolady. Obecnie restauracja. Z nabrzeża przed budynkiem odpływa w rejsy po kanale statek MS Kind. 
Z pakietu rozmaitych rejsów warto wskazać tzw. Grand Tour, czyli przepłynięcie wzdłuż kanału z Linköpingu do Rimforsa co zajmuje 6-7 godzin. Cena 415 SVK. Szczegóły na stronie web: http://www.rederiabkind.se
Przystań przy Stångs Magasin


Stångebro
Przeprawa w tym miejscu istniała już w XVI wieku. Była wielokrotnie przebudowywana. W 1923 roku zaadaptowano most do ruchu tramwajowego. Obecnie jest to pieszy pasaż łączący starówkę Linköpingu z dzielnicą Tannefors na wschodnim brzegu. Na jego przedłużeniu biegnie główna ulica miasta Storgatan prowadząca do rynku (Stora Torget). 

sobota, 26 sierpnia 2017

Południowy Guldkroken


Na południe od Hjo wzdłuż trasy nr 195 aż do granicy Västergotlandii. Stare gospodarstwa i drewniane kościoły wiejskie. Łagodny rolniczy krajobraz poprzecinany głębokimi wąwozami z Wetterem i wzgórzami Hökensås w tle.

Wyjazd z centrum Hjo biegnącą wzdłuż samego brzegu jeziora Jönköpingsvägen. Obok szosy biegnie wysadzana szpalerem drzew promenada z widokami na Wetter.
[246 km] Borrbäck - osada w granicach miasteczka Hjo. Do Norra Fågelås można stąd kontynuować jazdę boczną drogą wśród łąk w pobliżu brzegu Wetteru. Wybierając ten wariant po około 1 km dotrzemy do widocznego po lewej ośrodka noclegowego Röda Stallet.
Pensjonat mieści się w długim budynku na dawnej farmie i sąsiaduje ze stadniną koni. Dwójki w cenie 800 SVK, jedynki - 600 SVK. W każdym pokoju łazienka. Dostęp do darmowego internetu wi-fi. W cenie również pościel, ręczniki i śniadanie. Telewizor w pokoju za dopłatą 50 SVK za dzień. Kontakt pod telefonem: 050 31 21 12 lub mailowo: rodastallet@gmail.com.
[247 km] Wjazd na drogę główną nr 195. Skręcamy w lewo w kierunku Jönköpingu.
Norra Fågelås: parking przed kościołem, kościół i dzwonnica widziany z cmentarza, ołtarz, wejście do kaplicy Stackelbergska Gravkoret
[250 km] Równolegle do trasy biegnie stara droga regionalna. Przy niej w okolicach Lidängen piękne stare dęby. W lewo trzeba natomiast skręcić do kościoła w Norra Fågelås, którego sylwetka widoczna jest między drzewami z głównej drogi. Przed kościołem duży prostokątny plac. Założenie otoczone niewysokim białym murem cmentarnym z którym zrósł się budynek magazynu parafialnego z XVIII wieku. Trzonem budowli jest wielka gotycka nawa powstała w XIII w. Pierwsza wzmianka o świątyni pochodzi z 1225 roku, jednak już wcześniej istniał tutaj zdaje się spory ośrodek sakralny związany z położonym po drugiej stronie jeziora klasztorem Alvästra. Do korpusu przylegają dwie dawne kaplice grobowe po południowej stronie Hårdska Gravkoret pełniąca obecnie rolę baptysterium oraz po północnej stronie nieco większa Stackelbergska Gravkoret, gdzie znajdują się groby szlachty zamieszkującej w XVIII i XIX wieku rezydencję Almnäs. Na południowej ścianie prezbiterium podziwiać można duże kamienne epitafium Karla Hårda z Segerstadu. 
Na  ścianach wokół nawy wisi zresztą znacznie więcej kartuszy herbowych i tablic grobowych upamiętniających zmarłych członków rozmaitych familii, pochodzących zwłaszcza z burzliwego okresu wojen szwedzkich w XVII i XVIII wieku znanego w historiografii jako stormaktstiden. Epitafia dopełniają rozmaite obrazy portretowe. W głównym ołtarzu znajduje się XIV-wieczny misternie rzeźbiony i pomalowany krucyfiks. Warto zatrzymać się także w południowym przedsionku, aby obejrzeć dość frywolne malowidła na ścianie i sklepieniu. Przy kościele stoi jedna z najstarszych dzwonnic w kraju z czterema dzwonami pochodzącymi z XIV, XVI i XVIII wieku. W kompleksie jest także plebania i dom parafialny. 
[251 km] Korsgården. Osada powstała jako zaplecze gospodarcze majątku Almnäs. To jedna z większych posiadłości ziemskich w regionie Guldkroken o bardzo starych korzeniach - wymieniona już w 1225 roku w kodeksie prawa Västgötalagen jako beneficjum mnichów z Alvästra. Największy rozkwit majątku datuje się na przełom XVIII i XIX wieku kiedy był on w posiadaniu trzypokoleniowej rodziny Stackelbergów. Powstał wtedy m.in. główny budynek dworu zwany wielkim kamiennym domem. Pałac jest obecnie w rękach prywatnych i stanowi centrum dużego gospodarstwa rolnego znanego m.in. z produkcji serów o dość interesującym kształcie i nazwie. Określa się je mianem Almnäs Tegel i przypominają faktycznie cegłówki, ale na dodatek na ich licu odbita jest dziecięca stopa, ponoć pamiątka po podobnej cegle wmurowanej w fasadę budowli. Pałac otoczony jest niewielkim parkiem oraz kaskadą stawów hodowlanych. Od strony jeziora osłonięty gęstym lasem.  Dojazd drogą gruntową na lewo (około 1,5 km).
[252 km] Trollebo. W prawo (1,5 km) droga na pola golfowe założone na stokach wzgórz Hökensås.
[255 km] Linderyd. W prawo droga w kierunku Tidaholmu. We wsi zbór zielonoświątkowy Betania. 
[258 km] Droga mija położony w lesie po lewej drewniany kościół w Södra Fågelås. Wjazd drogą za drogowskazem. Świątynia pochodzi z końca XVII wieku i była kilkukrotnie restaurowana. Pierwotnie ściany i sufit nawy zdobione były obrazami religijnymi, dzisiaj malarstwo zachowało się jedynie na stropie prezbiterium. Innymi ozdobami świątyni są rzeźby aniołów w różnych pozach. Jeden z nich stanowi główny motyw żyrandola. Na cmentarzu przykościelnym stoi drewniana dzwonnica z 1887 roku z ostrym hełmem.
[259 km] Prosta droga w lewo prowadzi do położonego prawie nad brzegiem Wetteru dwupiętrowego dworu Monäs zbudowanego w 1880 roku na starej posiadłości ziemskiej istniejącej od średniowiecza jako dobra klasztoru Alvästra.
[260 km] W prawo droga do wsi Gate. 2 km dalej na stokach Hökensås leży Mobolets Gård - farma bizonów i park safari. Restauracja z widokiem na Wetter. Pole kempingowe i drewniana chata do wynajmu.
850 SVK za domek, 150 SVK za miejsce pod namiot. Szczegóły na stronie web: http://gatebison.se
Hjällö Slott
[261 km] 1 km na lewo Hjällö. XVIII-wieczny pałac nad brzegiem Wetteru, obecnie pensjonat.
Pokoje 1-4 osobowe z prywatną lub wspólną łazienką. Aneks kuchenny. Świetlica, biblioteka, jadalnia. Ceny zróżnicowane. W sprawie noclegu należy kontaktować się pod telefonem 050 32 10 90 lub przez stronę internetową http://hjalloslott.se
Droga prowadzi wzdłuż wschodniej krawędzi wzgórz Hökensås rozciętej w okolicach Sörtorp i Skalleberg malowniczymi wąwozami. 
[266 km] Granica länów Västra Götaland i Jönköping biegnie wzdłuż niewielkiego potoku Nykyrkebäcken. Wjeżdżamy do gminy Habo

piątek, 4 sierpnia 2017

Asarum i Mörrum


Na północ od Karlshamnu w odległości kilku kilometrów leżą dwie satelitarne miejscowości możliwe do osiągnięcia środkami komunikacji publicznej.  W tej okolicy znajdziemy przynajmniej dwie osobliwości przyrodnicze i kilka interesujących zabytków kulturowych. 

Przez obie miejscowości kursują linie autobusowe 330 i 635 startujące spod stacji kolejowej w Karlshamnie. Prócz tego w kierunku Asarum jeździ niemało innych przelotowych linii autobusowych (np. do Svängsta czy Ryd). W kierunku Mörrum można także udać się pociągiem wzdłuż trasy Pågatågen (jedna stacja na zachód od Karlshamnu). Wreszcie obie osady łączą też wygodnie poprowadzone ścieżki rowerowe.
Autobus nr 330 do Mörrum na tle cmentarza w Asarum

Z Karlshamnu wyjeżdżamy na północ Erik Dahlbergsvägen a następnie Sölvesborgvägen. Przejeżdżamy pod wiaduktem drogi ekspresowej E22 (węzeł Karlshamn Norr) i dojeżdżamy do ronda przy hotelu Best Western (Scandic). Jest tu również centrum handlowe Coop Forum. W rejonie węzła autostradowego rozpoczyna się szlak rowerowy Banvallsleden prowadzący śladem dawnej linii kolejowej łączącej Karlshamn, Ljungby i Halmstad nad Kattegatem. Trasa ta biegnie m.in. przez Asarum. 
[3 km] Drugi zjazd z ronda prowadzi do Kreativum w Strömma (1 km, 1). W dawnej przędzalni bawełny nad brzegiem Mieån otwarto w 1999 roku centrum naukowe pozwalające w łatwy sposób zapoznać się z rozmaitymi zjawiskami z dziedziny fizyki, techniki, astronomii czy biologii. W 2001 roku do oferty dołączono także Kreapark, czyli zestaw podobnych prezentacji na otwartej przestrzeni. Nową atrakcją jest znajdujące się w sąsiedztwie tropikarium Blekinge Exotisk Värld, gdzie spotkać można rozmaite płazy, gady czy stawonogi zamieszkujące egzotyczne obszary naszego globu.
Informacje o godzinach otwarcia centrum naukowego najlepiej podejrzeć na macierzystej stronie web: http://www.kreativum.se. Tam znaleźć można też propozycje rozmaitych pakietów edukacyjnych oraz okolicznościowych imprez organizowanych przez muzeum. Koszt wstępu na klasyczną atrakcję to dla osoby dorosłej wydatek 150 SVK (160 SVK w tzw. wysokim sezonie w lecie). Zniżki dla ludzi starszych i studentów (odpowiednio 140 i 150 SVK) a także dla dzieci (115 SVK lub 125 SVK). Podobny szablon cen obowiązuje przy zwiedzaniu tropikarium. Osoba dorosła płaci 85 SVK, osoby starsze i studenci 75 SVK, dzieci powyżej 3 roku życia 65 SVK. Możliwy jest też zakup biletu wspólnego do obu atrakcji. Dorośli 212 SVK (221 SVK w okresie letnim). Zniżki dla dzieci (162 SVK, 171 SVK), osób studiujących i seniorów (194 SVK, 203 SVK). Dla pewności telefoniczne numery kontaktowe - do Kreativum: 045 430 33 60, poczta mailowa: info@kreativum.se; do Exotisk Värld: 045 420 19 00, lub kontakt za pomocą formularza na witrynie internetowej: http://www.exotiskvarld.se.
Dalej prosto 3 zjazdem mijając mało wybitny most na rzece Mieån. Po lewej stronie drogi widać starą kamienną przeprawę z dwoma łukami. Za stacją benzynową po prawej ceglane budynki  młyna Jännebergs Kvarn (2) z 1863 roku. Działała tutaj ponoć pierwsza walcownia stali na terenie Blekinge. W późniejszych latach funkcjonowała cegielnia oraz magazyn zboża wykorzystywanego w przemyśle spirytusowym. Obecnie spółka wytwarza ekologiczne brykiety opałowe.
Mijamy kolejne rondo ze zjazdem w prawo w kierunku Korpadalen. Nadal prosto (drugim zjazdem).
Jännebergs Kvarn
[4 km] Rondo na peryferiach Asarum. Do centrum miejscowości należy skręcić w prawo. Prosto droga w kierunku Mörrum.

ASARUM [5 km] / około 3 tys. mieszkańców   
Od 1971 roku historyczna gmina Asarum została włączona w granice administracyjne Karlshamnu. Wcześniej jednak była to odrębna miejscowość i siedziba średniowiecznej parafii. Przy Offerkällevägen na niewielkim zadrzewionym skwerze znajduje się niewielkie źródełko (3) znane z dawien dawna jako lecznicza woda. W czasach pogańskich składano tutaj ofiary. Znakiem tego są żółte krążki w herbie miejscowości symbolizujące złote monety wrzucane do studni. W otoczeniu  rośnie kilka ozdobnych drzew i krzewów: wierzby, rododendrony a nawet gingko. Przecznicę dalej po drugiej stronie głównej ulicy ukrywa się w grupie ozdobnych krzewów sześciokątna altanka stanowiąca kiedyś centrum większego założenia - ogrodu przynależącego do gospodarstwa Rosendals Gård. Dzisiejsze centrum Asarum leży jednak bardziej na wschodzie wzdłuż Storgatan. W Stenbacka na południu mieści się lokalne muzeum (4). W kompleksie zgromadzono kilka starych budynków z okolicy: magazyny wiejskie, dworek, kaplicę, altanę ogrodową. Często organizowane są tutaj rozmaite imprezy muzyczne czy taneczne. Obok jest nowoczesna biblioteka. Na wzgórzu stoi też drewniana dzwonnica miejscowego kościoła parafialnego (5), który znajduje się nieco poniżej. Świątynię otacza spory kompleks cmentarny ograniczony na północy piękną lipową aleją Prästgatan. Początki kościoła sięgają przełomu XII i XIII wieku, ale ostatnia istotna przebudowa miała miejsce w 1799 roku i taka data została wygrawerowana na portalu nad głównym wejściem. Kościół odznacza się dość rzadkim dla tego typu architektury w Szwecji planem centralnym o kształcie krzyża greckiego. Jasne i przestronne wnętrze charakteryzują symetrycznie zlokalizowane empory wzniesione ponad ramionami tego krzyża. Klasycystyczny rama ołtarzowa mieści duży obraz przedstawiający Ukrzyżowanie namalowany przez Bengta Nordenberga. W południowej nawie wisi płótno nieco tylko mniejszych rozmiarów - które jest nieco starszym wypełnieniem ołtarza stworzonym przez Pera Hörberga i ukazuje Wniebowstąpienie Pańskie. Na kolorystykę wnętrza wpływ mają także nastrojowe witraże z 1936 roku. Artystka która je stworzyła Agda Österberg specjalizowała się raczej w projektowaniu tkanin. Z innych elementów wyposażenia warto zwrócić uwagę na resztki starej chrzcielnicy z wapienia gotlandzkiego, zdobne żyrandole z kutego żelaza oraz ławki kościelne, na drzwiczkach których wypisano przynależność do określonych wsi. Na północ od kościoła po prawej stronie Storgatan stoi budynek tzw. Białej Szkoły (Vita Skolan) z 1847 roku. Obecnie nie pełni już funkcji edukacyjnej - placówka została bowiem przeniesiona do neogotyckiego pałacyku naprzeciwko zwanego od koloru cegły Czerwoną Szkołą (Röda Skolan).
5 km na północny wschód od Asarum w okolicach wioski Tararp znajdują się osobliwe kilkumetrowej głębokości skalne leje wyżłobione przez wody subglacjalne około 11000 lat temu (Tararp Jättegryttor, 6). Z dawien dawna te osobliwe zagłębienia uważane były za siedlisko bogów i miejsca ofiarne. 
Z Asarum wyjazd ulicą Mejerivägen.
[6 km] Przecinamy dwupasmową na tym odcinku drogę nr 29 do Växjö. Skręcamy z niej niemal natychmiast w lewo za drogowskazem w kierunku Mörrum.

MÖRRUM [10 km] / 3,9 tys. mieszkańców
Wjazd do centrum miejscowości ulicą Karlshamnsvägen. Dawniej istniały tu dwie wsie: Mörrum na brzegu zachodnim nieco na północ od przeprawy mostowej oraz Hästaryd po wschodniej stronie rzeki. Przez środek osady miejscami dość głębokim jarem przepływa rzeka Mörrumsån pokonując kilka skalnych progów, to znów dzieląc się na parę bystrych ramion. Odcinek rzeki od Elleholm po Knaggalid i Hemsjö uważa się za jedno z najlepszych w Szwecji łowisk łososia. W Mörrum, tuż nad brzegiem rzeki przy wodospadach zwanych Kungsforsen, w miejscu dawnego młyna zwanego Koroną, szwedzka agenda leśna Sveaskog postawiła muzeum łososia (Laxen Hus, 7). Zgromadzono tu eksponaty związane z dawnymi sposobami łapania ryb, rozmaite dokumenty, fotografie oraz kolekcję przyrodniczą poświęconą ichtiofaunie. W 13-metrowym akwarium można przyjrzeć się gatunkom żyjącym w pobliskich wodach, Prócz tego mieści się tutaj sala konferencyjna, restauracja, sklep ze sprzętem wędkarskim i biuro wystawiające licencje. Zwyczaj połowów w Mörrumsån był bardzo stary i już w XIII w. jak wynika z zapisów w księdze ziemskiej podlegał przywilejowi królewskiemu. W przeszłości nad brzegiem rzeki powstało kilka przemysłowych wędzarni łososia. Najstarszym budynkiem w Mörrum jest właśnie stojąca na wysokiej skarpie po zachodniej stronie rzeki dawna wędzarnia Laxaboden (drewniany czerwony dom na zapleczu hipermarketu ICA). Natomiast do dzisiaj w mieście zachował się tylko jeden taki zakład założony przez Svena Matssona położony dalej na północy nad samym brzegiem i dobrze widoczny z mostu w centrum miejscowości. W przeszłości zatrudniał prawie 200 pracowników. Obecnie jednak komercyjne połowy praktycznie zanikły, natomiast rzeka od 1941 roku stała się ośrodkiem wędkarstwa sportowego. Zgodnie z jego ideą około 80% złapanych ryb zostaje po zmierzeniu ponownie wypuszczonych na wolność. Rekordowy okaz łososia w tym łowisku ważył 26,7 kilograma. Corocznie przybywa tu około 10 tysięcy turystów. Wielu z nich wędruje 30-kilometrowym szlakiem edukacyjnym Laxaleden w górę rzeki. Nad wodospadami Kungsforsen rozciągnięto drewniane pomosty. W okresie tarła często można obserwować rozmaite gatunki ryb (pstrągi, łososie, trocie) wędrujące w górę rzeki. W otoczeniu park ludowy w którym odbywają się rozmaite koncerty i imprezy regionalne.

Wstęp na wystawę kosztuje 60 SVK. Od końca marca do września otwarte od poniedziałku do soboty w godzinach 9-17, w niedziele i święta między 10 a 15. Od października otwarte tylko w tygodniu od 9-16. Kontakt telefoniczny: 045 45 01 23, e-mail: morrum@sveaskog.se

Bystrza Kungsforsen na rzece Mörrumsån
Na lewym brzegu rzeki na terenach dawnej wsi Hästaryd wznosi się kościół parafialny (8). Obecny otwarto w 1847 roku, ale pierwsza drewniana świątynia w tym miejscu stała już najprawdopodobniej w XI wieku. W przestronnym wnętrzu zwraca uwagę łukowate sklepienie stworzone z błękitnych kasetonów z wizerunkami słońca wewnątrz. W głównym ołtarzu znajduje się obraz przedstawiający nauczającego Chrystusa. Stary renesansowy ołtarz zajmuje godne miejsce na ścianie południowej. Najstarszym obiektem we wnętrzu jest dębowy krzyż procesyjny z XV wieku. Burzliwe są dzieje krucyfiksu wiszącego na północnej ścianie. W 2007 roku padł on ofiarą wandali, którzy ukradli go z kościoła i porzucili w rzece. Został on szczęśliwie odnaleziony, odrestaurowany i powrócił na swoje miejsce. Po przeciwnej stronie brukowanej drogi jest kilka starych drewnianych budynków wykorzystywanych przez miejscową szkołę. Pierwszy od strony rzeki stoi szary dwukondygnacyjny budynek nazywany kiedyś starym ratuszem. Powstał w 1878 roku i oprócz sal lekcyjnych mieścił pomieszczenia urzędowe, biura parafialne a nawet kramy. W północnej części miasteczka na terenie dawnej wsi Mörrum u zbiegu Kungsvägen i Stålavägen znajduje się niewielki skansen zwany Stålagård (9). Według legendy właściciele zasiedlili dawną farmę wyludnioną po przejściu epidemii. Na terenie kompleksu znajduje się kilka starych obiektów takich jak oficyna dworska, stodoła czy umeblowany dom bosmana. W XVI i XVII wieku w tej części Blekinge osiedlało się wielu marynarzy i żołnierzy, co było wynikiem konfliktów zbrojnych na niespokojnym szwedzko-duńskim pograniczu.