Z Karlskrony do Jämjö

To ostatni odcinek drogi wzdłuż Bałtyku biegnący równoleżnikowo południowym wybrzeżem. Najpierw przedmieściami Karlskrony, potem fragmentem wylesionej równiny brzegowej przeciętej korytami dwóch niewielkich rzek Lillån i Åbyån. Na południu przybrzeżne wyspy w Östra Fjärden, na północy lesista skarpa wysoczyzny Småland rozcięta kilkoma dolinami rzecznymi.

Wyjazd z centrum Karlskrony ulicą Österleden przez wyspę Vämö na stały ląd. 

Ruiny zamku Lyckå

[252 km] Za osiedlem Gullberna w prawo odgałęzienie drogi na wyspę Verkö (6 km) z terminalem promowym (polska nazwa Gdynia na drogowskazie). 2 km w tamtym kierunku przy ujściu Lyckebyån stoją ruiny zamku Lyckå (1). Zachowały się kamienne mury w przyziemiu oraz fundamenty dwóch narożnych wież. Pierwszy gródek zbudował tu w XV w. Claus Nielsen Sparre, zarządca dóbr wpływowego duńskiego dostojnika Ivara Axelssona Totta. Twierdzę rozbudowano około 100 lat później na rozkaz króla Danii Chrystiana III. Zamek został poważnie zniszczony w czasie wojen szwedzko-duńskich w XVI w., a budulec wykorzystano później przy budowie umocnień Kristianopelu. Wraz z zamkiem upadło także miasteczko u jego podnóży. Dziś o jego dawnym bogactwie świadczą jedynie znaleziska archeologiczne. Obiekt jest dobrze widoczny z drogi, ale wygodniej odwiedzić go wyruszając z centrum Lyckeby.

[253 km] Węzeł drogowy Karlskrona Öst. Obok baru McDonald wjazd na drogę szybkiego ruchu E22 w prawo w kierunku Kalmaru. Aby dotrzeć do centrum Lyckeby należy skręcić w prawo na wcześniejszym rondzie. 

[255 km] Lyckeby. Obecnie kilkutysięczne osiedle w granicach Karlskrony, kiedyś główne miasto duńskie w tej części wybrzeża Blekinge i stolica länu jako Lyckå. Po przejęciu prowincji przez Szwedów ważne miejsce dla bazy wojennej w Karlskronie jako rezerwuar wody pitnej oraz ośrodek przemysłowy przy wodospadach nad Lyckebyån. Do 1967 ośrodek administracyjny oddzielnej gminy. Nad rzeką znajduje się historyczny młyn Kronokvarnen (2). Zbudowany został w 1721 roku jako zakłady młynarskie obsługujące piekarnie na wyspie Stumholmen. Później powstała tu również kuźnia oraz fabryka płótna żaglowego. W 1918 roku założono walcownię i ocynkownię a później elektrownię wodną. Do dziś w zabytkowym budynku zachowała się XIX-wieczna turbina wodna. Z kamiennego mostu łukowego na Lyckebyån widać rozbudowany kompleks przemysłowy włączony w 1995 roku wraz z innymi zabytkami Karlskrony na listę Światowego Dziedzictwa. Powyżej przeprawy znajduje się stary kamienny jaz. Most został zbudowany przez Daniela af Thunberga w latach 80-tych XVIII wieku. Od tego czasu był kilkakrotnie przebudowywany, ale pomimo wzmocnienia betonem zachował pierwotną sylwetkę. Na północ od Kronokvarn znajduje się niewielki teren zielony zwany Mariagården z biblioteką, nowoczesną świątynią, resztkami średniowiecznego kościoła i kamienną stelą upamiętniającą dawne kupieckie miasto Lyckå.

Obudowane źródło Lyckeby Kalla

Ufundowana została przez rodzinę Rubenów na pamiątkę przodków, którzy byli pierwszymi Żydami z zezwoleniem osiedlenia się na terenie Karlskrony. Na północ od centrum Lyckeby przy Riksvägen znajduje się kamienna altana z ręczną pompą zbudowana nad źródłem Lyckeby Kalla (3). Powstała ona z inicjatywy tajemniczego stowarzyszenia wolnomularskiego o nazwie "Pro Lantura". Znajdująca się na frontowym murze pod datą budowy 1795 inskrypcja EUDMTKW tłumaczy się jako "Enighet uppbyggde dessa murar till källans wård" (Jedność wzniosła te mury dla ochrony źródła). Na północ od zabudowy Lyckeby rozciąga się rezerwat przyrodniczy Ekebacken. Lasy i stare pastwiska. Spotkać tu można kilka rzadkich gatunków chrząszczy w tym największego, emblematycznego dla Blekinge jelonka rogacza (Lucanus cervus).  

Z centrum Lyckeby na północ prowadzi droga doliną Lyckebyån. 1 km. Po minięciu wiaduktu ekspresówki E22 po lewej historyczne gospodarstwo Afvelsgärde, w którym zamieszkiwał w 1679 Karol XI wizytujący budowę Karlskrony. Gospodarstwo słynęło z dużego ogrodu. Obecnie teren jest rozparcelowany. Na gruntach znajduje się m.in. hotel, stadnina koni i stacja weterynaryjna. 3 km Augerum. Przy moście nad Lyckebyån mijamy dwa przemysłowe budynki należące do kompleksu młyna Augerums Kvarn. W przeszłości w dolinie rzeki funkcjonowało kilka papierni.

Młyn wodny w Augerum

Można udać się szlakiem pieszym prowadzącym w górę doliny do ruin budowli hydrotechnicznych i dawnych zakładów przemysłowych. Ponad głębokim wąwozem Lyckebyån wznosi się klasycystyczny kościół z wysoką wieżą. Miejscowa legenda głosi, że stara świątynia podczas powodzi zapadła się w odmętach rzeki i w niewielkim stawku poniżej słychać czasem głos dzwonu. Charakterystycznymi elementami wnętrza są monumentalne kolumny dzielące nawy oraz ambona umieszczona nad ołtarzem. Na cmentarzu przykościelnym znajduje się grób admirała Fryderyka Henryka af Chapmana. Naprzeciw kościoła za główną drogą widać tzw. Wielki Dom wzniesiony w 1810 roku w stylu klasycystycznym ze skromną pozbawioną ozdób fasadą. To część majątku ziemskiego. Starsze założenie z 1720 roku położone jest bardziej na północy w głębi parku. Drewniane budynki otaczają wewnętrzny dziedziniec. W XVIII wieku gospodarstwo (4) należało do aptekarza Johana Eberharda Ferbera, który założył tu ogród z roślinami leczniczymi. Książka Hortus Augerumensis stanowiąca inwentarz ogrodu stosowała po raz pierwszy systematykę Linneusza opartą na układzie płciowym roślin. We wschodniej części wsi założono w 1980 roku nowy cmentarz aglomeracyjny z kaplicą ekumeniczną, krematorium i sektorem grzebalnym dla muzułmanów. 5 km. Po prawej nad samą rzeką dawna papiernia a potem zakłady kapelusznicze Mariefors (5). Zachowany most, kanały przepływowe i ruiny zabudowań fabrycznych. 6 km Kolejny drogowskaz z napisem Lyckåleden prowadzi do ruin dawnej papierni przy wodospadach Johansfors. Kilkaset metrów dalej w Lyckeåborg na terenie dawnego młyna funkcjonują do dziś zakłady MCT Brattberg produkujące cenione wodoodporne dławiki do kabli. 8 km Biskopsberg. Wioska na prawym brzegu rzeki. Sztuczne jezioro Lindvallska Sjön w dawnej żwirowni zarybione łososiem. Za miejscowością skręt w lewo na boczny trakt do Kättilsmåla (11 km). Droga prosto prowadzi dalej przez wschodnie Blekinge do Torsås. Na zachód od wsi letniskowej wzdłuż Lyckebyån rozciąga się duży kompleks jeziorny. Potok pomiędzy akwenami tworzy bystrza zarośnięte przez wielkie paprocie. Zagospodarowane kąpieliska znajdują się nad Stora Havsjön i Mörtsjön. Na północnym brzegu tego pierwszego znajduje się legendarna Ola Sonnas Grotta. Według podania tutaj wśród trolli mieszkał 7 lat wyjęty spod prawa rolnik, który zabił poborców podatkowych. Za Kättilsmåla wąska droga na północ prowadzi głównie lasami. Obserwuje się stopniowe zanikanie gatunków liściastych: buka i dębu na korzyść świerka. W pobliżu jeziora Allsjön poprzeczna droga Rödeby - Torsås (16 km). Kąpielisko. 2 km dalej na północ Fjärdsjömåla. Oryginalny kościół Flymens Kyrka z szarego kamienia granitowego zbudowany w latach 1905-1907. Przysadzista wieża z wiatrowskazem w kształcie koguta. W ołtarzu cztery obrazy autorstwa Gunnara Torhamna.

Za Lyckebyån ulica Knösövägen prowadzi na południe na półwysep Knösö (3 km). Rezerwat przyrodniczy. Skalisty teren porośnięty zaroślami i rzadkimi lasami z dębem i bukiem. Kręgi kamienne. Widoki na zatokę Östra Fjärden.

[257 km] Rondo w Lösen. Wjazd na drogę E22. Przed skrzyżowaniem w prawo droga na wyspę Fäjö (2 km). Przy niej na wzgórzu kościół zbudowany w latach 1858-1860. We wnętrzu nawy zwraca uwagę mural Gunnara Torhamna Chrystus niosący krzyż.

[258 km] Po prawej za mostem na Lillån wesołe miasteczko Barnens Gård (6). Z atrakcji wymienić należy m.in. minizoo, aquapark, tor jazdy na minitraktorach, labirynt, trampoliny, ściankę wspinaczkową z komputerową animacją. W cenie jest też wizyta w prawdziwym gospodarstwie rolnym. Rozmaite zabawy w szwedzkim stylu. W sąsiedztwie pole golfowe.

Czynne od 5 czerwca do 5 września od 10 do 17. W okresie od 26 czerwca do 15 sierpnia pora otwarcia wydłużona o 2 godziny do 19. Wstęp 205 SVK. Za darmo małe dzieci (do 90 cm wzrostu) oraz osoby powyżej 90 roku życia. Bilet All Inclusive za 335 SVK zawiera dodatkowo voucher na posiłek obiadowy, napoje i lody oraz bilet na jedną z dodatkowych płatnych atrakcji (do wyboru). 

[261 km] Parking przydrożny w Torstäva. 2 km na północ w Tornby rezerwat Björstorps Hage. Uroczy gaj leszczynowy z bogatym runem kwiatowym wart krótkiego spacerku, zwłaszcza wiosną. Droga prowadzi dalej szeroką nadbrzeżną równiną.

Jamjö: stacja dyliżansów, chrzcielnica kościelna

[264 km] Po prawej na niewielkim grzbiecie wieś Ramdala. Początek wariantu bocznego na wyspy Sturkö i Tjurkö (patrz opis). 

[268 km] Jämjö. Duża wieś kościelna, kiedyś ośrodek osobnej gminy i stacja kolejowa na zlikwidowanej linii Karlskrona-Torsås. Centrum handlowe. W prawo droga do Torhamn. Za rondem dawna karczma i stacja dyliżansów z 1867 roku (7). Kościół parafialny z 1826 roku nazywany kościołem Oskara od imienia szwedzkiego króla, który w czasie jego budowy był księciem koronnym. Wieża nad prezbiterium. Za ołtarzem dawna ambona w której obecnie znajduje się grupa rzeźbiarska z białego marmuru przedstawiająca Chrystusa zmartwychwstałego. Nowa ambona po lewej stronie nawy. Zabawna chrzcielnica z postacią aniołka. Stylowy zegar w przedsionku. 

Stacja benzynowa OKQ8, Västra Riksvägen 2. Obok budka z grillem.