Południowe brzegi jeziora Roxen są w odróżnieniu od północnych znacznie niższe i silniej wylesione a linia brzegowa obfituje w liczne niewielkie cyple i zatoki. Wzdłuż wybrzeża pojawiają się niewielkie wysepki. W zimie popularne są wędrówki po zamarzniętej tafli organizowane przez rozmaite towarzystwa mające swoje siedziby w Linköpingu. W pewnym oddaleniu od brzegu leżą natomiast stare wsie kościelne oraz samotnicze dwory. W zachodniej części akwen tworzy wysuniętą ku południowi dużą zatokę do której uchodzą dwie długie rzeki: przepływająca przez Linköping Stångån stanowiąca początek drogi wodnej zwanej kanałem Kinda oraz odwadniający region Sommenbygd Svartån.
Digerön
Fragment rezerwatu przyrodniczego Norsholm na południowym brzegu jeziora. Podmokłe łąki z grupą starych dębów. Ostoja ptaków. Rzadkie gatunki owadów.
kościół Lillkyrka
Położony około 2 km na południe od brzegów jeziora kościół otoczony jest plebanią i kilkoma budynkami gospodarczymi. Na zapleczu niewielki cienisty cmentarz. Wejście do wnętrza poprzez drewniany przedsionek pomalowany czerwoną farbą. Drewniana jest również górna partia wieży zwieńczona wysokim hełmem. Świątynia powstała w średniowieczu. Zachowały się malowidła ścienne pokrywające sklepienia nawy i prezbiterium tworzone etapami od XIV po XVII wiek. Drewniany ołtarz pochodzi z XV wieku. W środkowej części madonna z dzieciątkiem w otoczeniu świętych. W bocznych kwaterach 4 sceny biblijne. Ciekawa jest też stara XVII-wieczna ambona pomalowana na niebiesko z barwnymi panelami przedstawiającymi ewangelistów.
Östra Skrukeby
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy już w 1275 roku. W bok od głównej drogi na niewielkim pagórku z widokiem na jezioro Roxen stoi kościół parafialny zbudowany na tym miejscu z pewnością jeszcze wcześniej najpewniej w latach 1100-1200, pierwotnie jako budowla drewniana. Do dnia dzisiejszego nie zachowała się murowana wieża. Z XVII wieku pochodzi natomiast okrągła kaplica przylegająca do prezbiterium, wzniesiona najprawdopodobniej po śmierci Ture Ribbinga właściciela majątku Grensholm. W jej wnętrzu zawieszono liczne wota herbowe. Na otoczonym kamiennym murem cmentarzu znajduje się dzwonnica. W głównym ołtarzu otoczony klasyczną ramą tkwi wielki obraz Pera Hörberga Jezus nauczający w Świątyni utrzymany w charakterystycznej manierze chiaroscuro. Po północnej stronie nawy wisi z kolei obraz epitafijny z ukrzyżowanym Chrystusem oraz wizerunkami kilku donatorów. Warto też zwrócić uwagę na odrestaurowane w latach 90-tych stare organy z warsztatu Pera Schiörlina.
Östra Harg
Kolejna wieś kościelna położona około 1 km na północ od głównej drogi z Linghem na przysadzistym półwyspie wrzynającym się w jezioro. Od przestrzeni wodnej oddziela miejscowość duży obszar bagien przechodzący w trzcinowiska zwany Häradskärret. W przeszłości był on użytkowany rolniczo jako łąki kośne, obecnie podlega tylko naturalnej sukcesji. Jest to ostoja ptaków wodnych. Centrum wsi wyznacza wysoka kościelna iglica. Świątynia pochodzi z XII wieku, ale na jej dzisiejszy wygląd wpłynęła w znacznym stopniu przebudowa prowadzona w 1885 roku za panowania króla Oskara II jak przeczytamy nad wejściem. Wnętrze jest jasne i przestronne na co wpływ ma biały kolor ścian i części wyposażenia. W ołtarzu głównym znajduje się marmurowy posąg Chrystusa stanowiący pomniejszoną kopię dzieła Bertela Thorvaldsena z Vor Frue Kirke w Kopenhadze. W absydzie i na łukach sklepienia pojawiają się subtelne malowidła dekoracyjne Yngve Lundströma z 1925 roku, m.in. baranek Boży oraz napis głoszący że Jezus Chrystus jest ten sam wczoraj, dziś i na wieki. Całość uzupełniają piękne mechaniczne organy ze złoceniami oraz niewielka ambona z rzeźbami Chrystusa i ewangelistów. Na placu przed kościołem stoi budynek dawnej szkoły wiejskiej z 1850 roku.
Idingstad Säteri
Posiadłość należała w XVI wieku do praskiej rodziny Copp, której protoplasta pełnił funkcję nadwornego królewskiego medyka. Jego potomkowie związali się z Zygmuntem Wazą i po nieudanej przez niego próbie zdobycia szwedzkiego tronu musieli emigrować do Polski. Dzisiejszy dwór zbudowano w XVIII wieku, kiedy grunty weszły w posiadanie generała Burenskjölda. Obecnie mieści się tam ekskluzywny hotel.
Tuna Kungsgård
Dawna królewszczyzna należąca do korony szwedzkiej od czasów Gustawa I Wazy. Pierwsze wzmianki o tej posiadłości pochodzą jednak z jeszcze dawniejszego okresu, kiedy w kraju trzech koron panował Magnus Ladulås. Największy rozkwit przeżyła rezydencja w czasie, gdy była majątkiem urzędników królewskich z rodu Mörner. Najstarszym zachowanym do dziś obiektem jest wybudowany wtedy tzw. duży kamienny dom położony w południowej części kompleksu. Ze starszych drewnianych zabudowań pozostały jedynie podpiwniczenia. Obiekt ma status zabytku państwowego, ale zwiedzanie wnętrz możliwe jest jedynie sporadycznie z grupą zorganizowaną i przewodnikiem.
Ekängen
Osiedle letniskowe powstałe w początkach XX wieku na południe od lasu Tvärskogen. W okolicach cypla Tvärskogudden gdzie brzeg jeziora skręca ku południowi panują doskonałe warunki do uprawiania windsurfingu ze względu na stałe wiatry i wysoką falę. W centrum miejscowości wznosi się nowoczesny kościół św. Marcina konsekrowany w 2012 roku.
Ujście Stångån
Patrz Kanał Kinda
Sättuna Hög
Duży kopiec prehistoryczny z charakterystycznym drzewem na szczycie. Wysokość 5 m, średnica podstawy 35 m. Największy tego typu obiekt w całej Östergotlandii.
Rezerwat Ujście Svartån
Założony w 1975 roku rezerwat należący m.in. do sieci Natura 2000 oraz konwencji Ramsar obejmuje 180 ha lądu (głównie podmokłe słodkowodne łąki) oraz 145 ha przybrzeżnych wód jeziora Roxen. Centralnie położony półwysep Röudden stanowił w przeszłości narastającą deltę rzeki do czasu kiedy jej koryto przeniosło się dalej na północ. Siedlisko około 200 gatunków ptaków z których warto wymienić rycyka (Limosa limosa), krwawodzioba (Tringa totanus) czy nurogęś (Mergus merganser). Wiosną najgłośniejsze są kojarzone u nas z morzem mewy śmieszki. Dwie wieże obserwacyjne.
Kaga Kyrka
Zobacz Berg i jego okolice.
Digerön
Fragment rezerwatu przyrodniczego Norsholm na południowym brzegu jeziora. Podmokłe łąki z grupą starych dębów. Ostoja ptaków. Rzadkie gatunki owadów.
kościół Lillkyrka
Położony około 2 km na południe od brzegów jeziora kościół otoczony jest plebanią i kilkoma budynkami gospodarczymi. Na zapleczu niewielki cienisty cmentarz. Wejście do wnętrza poprzez drewniany przedsionek pomalowany czerwoną farbą. Drewniana jest również górna partia wieży zwieńczona wysokim hełmem. Świątynia powstała w średniowieczu. Zachowały się malowidła ścienne pokrywające sklepienia nawy i prezbiterium tworzone etapami od XIV po XVII wiek. Drewniany ołtarz pochodzi z XV wieku. W środkowej części madonna z dzieciątkiem w otoczeniu świętych. W bocznych kwaterach 4 sceny biblijne. Ciekawa jest też stara XVII-wieczna ambona pomalowana na niebiesko z barwnymi panelami przedstawiającymi ewangelistów.
 |
| Kościół Lillkyrka |
Östra Skrukeby
Wieś wzmiankowana po raz pierwszy już w 1275 roku. W bok od głównej drogi na niewielkim pagórku z widokiem na jezioro Roxen stoi kościół parafialny zbudowany na tym miejscu z pewnością jeszcze wcześniej najpewniej w latach 1100-1200, pierwotnie jako budowla drewniana. Do dnia dzisiejszego nie zachowała się murowana wieża. Z XVII wieku pochodzi natomiast okrągła kaplica przylegająca do prezbiterium, wzniesiona najprawdopodobniej po śmierci Ture Ribbinga właściciela majątku Grensholm. W jej wnętrzu zawieszono liczne wota herbowe. Na otoczonym kamiennym murem cmentarzu znajduje się dzwonnica. W głównym ołtarzu otoczony klasyczną ramą tkwi wielki obraz Pera Hörberga Jezus nauczający w Świątyni utrzymany w charakterystycznej manierze chiaroscuro. Po północnej stronie nawy wisi z kolei obraz epitafijny z ukrzyżowanym Chrystusem oraz wizerunkami kilku donatorów. Warto też zwrócić uwagę na odrestaurowane w latach 90-tych stare organy z warsztatu Pera Schiörlina.
 |
| Kaplica Ture Ribbinga przy kościele w Östra Skrukeby |
Östra Harg
Kolejna wieś kościelna położona około 1 km na północ od głównej drogi z Linghem na przysadzistym półwyspie wrzynającym się w jezioro. Od przestrzeni wodnej oddziela miejscowość duży obszar bagien przechodzący w trzcinowiska zwany Häradskärret. W przeszłości był on użytkowany rolniczo jako łąki kośne, obecnie podlega tylko naturalnej sukcesji. Jest to ostoja ptaków wodnych. Centrum wsi wyznacza wysoka kościelna iglica. Świątynia pochodzi z XII wieku, ale na jej dzisiejszy wygląd wpłynęła w znacznym stopniu przebudowa prowadzona w 1885 roku za panowania króla Oskara II jak przeczytamy nad wejściem. Wnętrze jest jasne i przestronne na co wpływ ma biały kolor ścian i części wyposażenia. W ołtarzu głównym znajduje się marmurowy posąg Chrystusa stanowiący pomniejszoną kopię dzieła Bertela Thorvaldsena z Vor Frue Kirke w Kopenhadze. W absydzie i na łukach sklepienia pojawiają się subtelne malowidła dekoracyjne Yngve Lundströma z 1925 roku, m.in. baranek Boży oraz napis głoszący że Jezus Chrystus jest ten sam wczoraj, dziś i na wieki. Całość uzupełniają piękne mechaniczne organy ze złoceniami oraz niewielka ambona z rzeźbami Chrystusa i ewangelistów. Na placu przed kościołem stoi budynek dawnej szkoły wiejskiej z 1850 roku.
Idingstad Säteri
Posiadłość należała w XVI wieku do praskiej rodziny Copp, której protoplasta pełnił funkcję nadwornego królewskiego medyka. Jego potomkowie związali się z Zygmuntem Wazą i po nieudanej przez niego próbie zdobycia szwedzkiego tronu musieli emigrować do Polski. Dzisiejszy dwór zbudowano w XVIII wieku, kiedy grunty weszły w posiadanie generała Burenskjölda. Obecnie mieści się tam ekskluzywny hotel.
Tuna Kungsgård
Dawna królewszczyzna należąca do korony szwedzkiej od czasów Gustawa I Wazy. Pierwsze wzmianki o tej posiadłości pochodzą jednak z jeszcze dawniejszego okresu, kiedy w kraju trzech koron panował Magnus Ladulås. Największy rozkwit przeżyła rezydencja w czasie, gdy była majątkiem urzędników królewskich z rodu Mörner. Najstarszym zachowanym do dziś obiektem jest wybudowany wtedy tzw. duży kamienny dom położony w południowej części kompleksu. Ze starszych drewnianych zabudowań pozostały jedynie podpiwniczenia. Obiekt ma status zabytku państwowego, ale zwiedzanie wnętrz możliwe jest jedynie sporadycznie z grupą zorganizowaną i przewodnikiem.
Ekängen
Osiedle letniskowe powstałe w początkach XX wieku na południe od lasu Tvärskogen. W okolicach cypla Tvärskogudden gdzie brzeg jeziora skręca ku południowi panują doskonałe warunki do uprawiania windsurfingu ze względu na stałe wiatry i wysoką falę. W centrum miejscowości wznosi się nowoczesny kościół św. Marcina konsekrowany w 2012 roku.
Ujście Stångån
Patrz Kanał Kinda
Sättuna Hög
Duży kopiec prehistoryczny z charakterystycznym drzewem na szczycie. Wysokość 5 m, średnica podstawy 35 m. Największy tego typu obiekt w całej Östergotlandii.
 |
| Kopiec w Sättuna |
Rezerwat Ujście Svartån
Założony w 1975 roku rezerwat należący m.in. do sieci Natura 2000 oraz konwencji Ramsar obejmuje 180 ha lądu (głównie podmokłe słodkowodne łąki) oraz 145 ha przybrzeżnych wód jeziora Roxen. Centralnie położony półwysep Röudden stanowił w przeszłości narastającą deltę rzeki do czasu kiedy jej koryto przeniosło się dalej na północ. Siedlisko około 200 gatunków ptaków z których warto wymienić rycyka (Limosa limosa), krwawodzioba (Tringa totanus) czy nurogęś (Mergus merganser). Wiosną najgłośniejsze są kojarzone u nas z morzem mewy śmieszki. Dwie wieże obserwacyjne.
Kaga Kyrka
Zobacz Berg i jego okolice.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz