Translate

piątek, 14 października 2016

Przez lasy Tiveden nad jezioro Unden

Górzysty obszar położony pomiędzy północnym Wetterem a jeziorem Wener zajmuje starodawna puszcza Tiveden będąca umowną granicą pomiędzy Szwecją Środkową i Południową, czyli przemysłowym Bergslagenem i rolniczą Västergotlandią. Zgodnie ze swoją nazwą określającą nordycki las boga Tyra puszcza długi czas była praktycznie bezludna i dopiero w XVII wieku sprowadzono tutaj pierwszych fińskich osadników. Do dzisiaj jest to teren słabo zaludniony, pełen uroczych zakątków zamieszkiwanych przez wiele dzikich zwierząt: jeleni, łosi, bobrów, saren, ale też wilków i rysiów. W osadach zachowały się resztki starej architektury wiejskiej a także nieliczne młyny i zakłady hutnicze. Z okolic Olshammar trasa biegnie leśnymi bezdrożami, najpierw drogą szutrową do wzgórz Getaryggen, a potem boczną szosą asfaltową do wsi Tived nad otoczonym lasami dużym i krystalicznie czystym jeziorem Unden. Zbaczając z trasy można też zwiedzić park narodowy Tiveden

Z Olshammar należy wrócić się około 2 km wzdłuż drogi 49 na północ do miejscowości Aspa. Tam skręcamy w lewo za drogowskazem w kierunku Fagertärn.  W podobnym kierunku równolegle do trasy samochodowej zalesionymi wzgórzami prowadzi kilkudziesięciokilometrowy szlak Munkastigen - dawna droga mnichów wędrujących z klasztoru Ramundeboda w kierunku jeziora do położonych na drugim brzegu na południu domów zakonnych w Vadstena i Alvästra.
[1 km] Algrena. Most na rozlanej rzece Aspaån. W 1692 roku otwarto tu niewielki zakład metalurgiczny związany z dworem w Aspa. Zachowało się duże drewniane koło młyńskie. Od mostu na południe można dojść leśnym duktem do szlaku Munkastigen biegnącego nasypem dawnej kolejki wąskotorowej nad jeziorem Södra Asplången.
Droga zagłębia się w lesie mijając po prawej niewielkie jezioro Rösjön. Nad jego brzegiem istniała kiedyś pionierska fińska osada. 
Lilie wodne z jeziora Fagertärn
[6 km] 2 km na południe podpiętrzone jezioro Fagertärn (1). Rezerwat przyrody. Na powierzchni akwenu w miesiącach letnich pływają osobliwe czerwone kwiaty. Stanowią one rzadką odmianę dość pospolitego w szwedzkich jeziorach białego grzybienia wodnego (lilii wodnej) Nymphaea alba. Według legendy ich zabarwienie powstało z krwi niewinnej córki rybaka, która popełniła samobójstwo nie chcąc być zaślubiona wodnemu bożkowi. W rzeczywistości jest to lokalna mutacja genowa. Odkryte w połowie XIX wieku przez botanika Bernarda Kjellmarka szybko zostały objęte ochroną. Obecnie podobne kwiaty spotyka się też w niektórych innych jeziorach regionu Tiveden. 
[9 km] W pobliżu małego stawu o fińskiej nazwie Läppapus znajdują się największe w Tiveden groty o nazwie Vargaklämman. Tworzą one malowniczy labirynt skalny pełen wielkich głazów. Do wnętrza prowadzi 8 otworów. W przeszłości miejsce stanowiło pułapkę w którą zaganiano wilki.  W rozpadlinach skalnych śnieg i lód utrzymuje się często nawet i do sierpnia. Można stąd rozpocząć wędrówkę do położonej wysoko na grzbiecie starej fińskiej osady Stora Ykullen (2), gdzie zachowały się resztki dawnych stodół.
[11 km] Znad brzegu śródleśnego jeziora Bosjön wznosi się wyraźny grzbiet ozu Getaryggen (3) długości około 1 km. W odróżnieniu od wielu podobnych form tego typu w tym regionie nie został rozmyty przez fale morza yoldia stąd zachował wyraźne, miejscami skaliste krawędzie. Rezerwat przyrody. Bory sosnowe. Granica między regionami Närke i Västergotland. 
[12 km] Osiągamy poprzeczną drogę asfaltową, którą w lewo.
[14 km] W lewo droga wzdłuż zachodniego brzegu jeziora Bosjön w kierunku Dammtorp. Niewielki skansen (4) z kilkoma obiektami pochodzącymi z regionu. W sierpniu odbywa się tutaj festiwal regionalny połączony z pokazami rozmaitych rzemiosł. 
2 km w bok od drogi na południowym brzegu jeziora Bosjön znajduje się centrum relaksacyjne Rödjorna prowadzone przez holenderkę Annemiek Selter i praktykujące terapię metodą zen. Jest tu również pensjonat B&B z pokojami dwu- i trzyosobowymi (cena za dwójkę 700 SVK) oraz dwoma domkami do wynajęcia na tydzień. W pobliżu jest interesujący kamienny krąg oraz używana do medytacji "spirala życia". Kontakt telefoniczny: 073 975 10 97. E-mail: info@retraite-zweden.com
Kamienny krąg w Rödjorna
[16 km] Samfallet. Po minięciu malowniczego jeziorka (odrestaurowany młyn z XVIII w. osiągalny ścieżką na prawo) w lewo odbija droga do Tivedstorp i parku narodowego Tiveden. W znajdującej się na północy miejscowości Sävsjöfallet można przenocować w tradycyjnych fińskich ziemiankach z piecykiem na środku zwanych kolarkoja. Kawiarnia i miejsce do grilla.
[19 km] Przy ceglanym budynku szkoły (wystawa lokalnej sztuki) skrzyżowanie dróg na terenie wsi Tived zwanej też obecnie Sannerud. Zabudowa ciągnie się ku południowi na wyższej terasie ponad jeziorem Unden. W sierpniu odbywa się tutaj tradycyjny targ. Malownicza aleja prowadzi przez wieś w kierunku murowanego kościoła (5) zbudowanego przez miejscową społeczność w 1847 roku w rekordowym czasie 7 tygodni. Wnętrze w morskiej zieleni rozświetla kolorowy witraż przedstawiający Chrystusa wśród wiernych. Warto też zwrócić uwagę na cenny prospekt organowy z fasadą pochodzącą z kościoła w Viby. Rozległy cmentarz obniża się w kierunku brzegu jeziora.
Jesienny Tived
Jakieś 2 km na północ od skrzyżowania przy szkole za osadą samotniczą Baggekärr w lesie sosnowym znajduje się kemping Tiveden. Na tym dużym obszarze przenocować możemy we własnym namiocie, przyczepie kempingowej lub kamperze albo wynająć drewniany domek. W recepcji kiosk z artykułami spożywczymi, wypożyczalnia kajaków i sprzętu sportowego. Przejażdżki na koniach. Dostępne boisko do piłki, badmintona, boule. Nad jeziorem plaża i drewniany pomost. Miejsca do grilla oraz sauna w beczce (500 SVK za 3 godziny, max 10 osób). Miejsce kosztuje 180-200 SVK w zależności od sezonu, nocleg w domku kempingowym w zależności od standardu od 250 SVK (dwuosobowy bez energii elektrycznej) do 750 SVK (6-osobowy z kuchnią i węzłem sanitarnym). Dodatkowe opłaty za sprzątanie przed wyjazdem. Kontakt pod telefonem: 058 447 40 83 lub mailowo: info@campingtiveden.se. Rezerwacja możliwa także przez stronę www: http://www.campingtiveden.se          

1 komentarz: