Translate

niedziela, 10 lipca 2016

Z Degebergi do Kristianstadu




Skrajem aluwialnej równiny przez duże kompleksy borów sosnowych w głębi lądu prowadzi droga 19 do Kristianstadu. Szybszy wariant dojazdu do stolicy regionu z południa Skanii. Na długim odcinku ekspresówka a nawet autostrada. Z niej rozległe widoki na zalesiony oz na zachodzie. Prehistoryczne cmentarzyska i stare romańskie kościoły.

Z Degebergi wyruszamy na północ Tingsvägen. Po lewej ręce w oddali zalesiony wał ozu Linderöd. Bliżej na łąkach w pobliżu dawnej linii kolejowej dostrzec możemy sztucznie usypany kurhan grzebalny zwany Tors Hög. 
[94 km] W środku lasu skrzyżowanie dróg. W prawo do zamku i wsi Vittskövle (4 km). W lewo do Östra Sönnarslöv (6 km). Jadąc w tamtym kierunku dojedziemy najpierw do skrzyżowania z czterema głazami służącymi dawniej jako drogowskazy. Potem po lewej ujrzymy jeden z większych kurhanów z epoki brązu w Szwecji, wysoki na kilkanaście metrów kopiec znajdujący się na łąkach w pobliżu majątku Borrestad zwany Kung Borres Hög (1). 
Kopiec zwany Kung Borres Hög

Spoczywa tu legendarny władca żyjący około 1000 lat przed Chrystusem. W okolicy zachowało się przynajmniej kilka podobnych śladów z odległej przeszłości. W Östra Sönnarslöv jest romański kościół z XII w. z masywną wieżą. Na sklepieniu zachowały się malunki wykonane przez mistrza z Vittskövle w tym cztery postacie świętych Olaf, Barbara, Gertruda i Knut. Uważa się, że twarz tego ostatniego stanowi autoportret artysty. Ze starego wyposażenia kościoła zachowała się też kamienna chrzcielnica, której część dolna (noga) jest datowana na XIII w. (mistrz Tove), natomiast misa jest o sto lat późniejsza. 3 km dalej wysoko na grzbiecie wzgórza znajduje się zamek Maltesholm (2) zbudowany w 1635 roku przez Malte Juula. Rezydencję rozbudował w końcu XVIII w. Hans Ramel zwany "Budowniczym", ponieważ dzięki odziedziczonej po ojcu fortunie wzniósł lub zrekonstruował kilka majątków ziemskich a także wprowadził rozmaite udogodnienia gospodarcze. Jego dziełem jest ponad kilometrowa kamienna droga do zamku zwana Höge Väg budowana bagatela prawie 60 lat. Na pierwszy rzut oka widać, że jest solidna. Przy skrzyżowaniu z główną drogą znajdują się cztery głazy pamiątkowe z napisami. Różowy front pałacu do wysokości piętra obrasta dzikie wino a wokół budynku znajduje się szeroka fosa wypełniona wodą. Posiadłość otacza wiekowy park krajobrazowy z oranżerią, w której według zapisków Linneusza po raz pierwszy w Szwecji hodowano banany. W parku dostępnym dla publiczności podziwiać możemy potężne ponad 200-letnie daglezje oraz stare cisy. 
[99 km] Po prawej Everöd. Długa wieś ulicowa. W pobliżu skrzyżowania stoi średniowieczny, choć wielokrotnie przebudowywany kościół z prostokątną wieżą oflankowaną wysoką i masywną przyporą. Jeśli uda się wejść do środka warto zwrócić uwagę na misternie rzeźbiony drewniany ołtarz przedstawiający sugestywnie obraz Golgoty. 
[101 km] Po prawej port lotniczy Kristianstadu otwarty w 1961 roku - jeden z mniejszych w kraju.
[102 km] Lyngsjö. Po lewej stronie pośród rozległych podmokłych łąk (rezerwat przyrody) stoi niemal samotnie tajemniczy kościół (3) z XII w. Ta niepozorna świątynia kryje wewnątrz przynajmniej dwa bezcenne dzieła sztuki średniowiecznej. Pierwszym jest antependium ołtarza wykonane z pozłacanych płyt miedzianych z bogatym przedstawieniem figuralnym (Matka Boska w otoczeniu świętych). Jest to jedyna tego typu XII-wieczna płaskorzeźba religijna na terytorium Szwecji i była najprawdopodobniej wykonana we Włoszech albo w Niemczech. Drugim drogocennym artefaktem jest natomiast bogato rzeźbiona kamienna chrzcielnica ukazująca scenę zabójstwa św. Tomasza Becketta. Należy zauważyć, że relacja z tego wypadku wyryta w kamieniu powstała zaledwie kilkanaście lat po samym fakcie, co świadczy o szybkim rozpowszechnieniu się legendy świętego na inne kraje europejskie. Chrzcielnica to najprawdopodobniej ostatnie dzieło mistrza Tove. O sporym znaczeniu miejscowego ośrodka religijnego w dawnych czasach świadczą także duże wewnętrzne empory na wieży, co sugerowałoby, że była ona siedzibą lokalnego feudała.
Chrzcielnica i antependium ołtarza z Lyngsjö

Zaraz za wsią przejeżdżamy przez most na rzece Vramsån. Po prawej widok na zabytkowy czteroprzęsłowy most kamienny z 1765 roku na starej drodze. Przy tej przeprawie jest źródło św. Heleny kiedyś uważane za "cudowne". 
[104 km] Nöbbelöv. Skrzyżowanie z drogą ekspresową E22 od strony Malmö. Kontynuujemy jazdę w kierunku północnym przez strefę przemysłową. Z tyłu fabryka skrobi, po prawej destylarnia spirytusu firmy Absolut
[110 km] Węzeł drogowy Vä. Po lewej satelitarne osiedla Kristianstadu. Można zjechać i zwiedzić widoczny z autostrady kościół romański. W średniowieczu Vä było ważnym ośrodkiem miejskim, który podupadł jednak w okresie rywalizacji szwedzko-duńskiej o Skanię. Kilkukrotnie był wtedy palony a ostateczny cios zadało mu założenie w pobliżu konkurencyjnego miasta. Kościół Mariacki (4) ufundowała w początku XII w. duńska para królewska Nils Stary i Małgorzata Fredkulla. Od 1160 roku był w posiadaniu premonstratensów do czasu ich przeniesienia do Backaskog w XIII w. Wyróżnia go smukła wieża po wschodniej stronie korpusu, wysokie granitowe kolumny w środku nawy tworzące sklepienia palmowe a przede wszystkim freski w prezbiterium składające się na najbardziej spójny romański program ikonograficzny w całej Skandynawii. Z pewnością jest on inspirowany sztuką bizantyńską, zawiera jednak i lokalne elementy m.in. zapis runiczny modlitwy. Centralnym motywem malowidła jest znajdujący się w absydzie Chrystus triumfujący w majestacie w otoczeniu czterech ewangelistów. Sklepienie prezbiterium obrazuje hymn Te Deum laudamus z parami świętych, męczenników, aniołów i demonów chwalących imię Pańskie. Po wschodniej stronie jest wizerunek donatorów. Królowa ma w rękach model kościoła a król kaplicę z kośćmi swojego brata Kanuta. Skrzydlate postacie w medalionach wyobrażają rozbudowaną średniowieczną angelologię. Na zachód od kościoła przy wjeździe do osady zachowały się ruiny kaplicy św. Gertrudy z ceglano-kamiennym gotyckim szczytem. We wsi jest też kilka mniej spektakularnych pozostałości dawnego grodu: kamienne podpiwniczenia niektórych domów oraz resztki średniowiecznego szpitala z którego ostały się tylko fundamenty.
Kościół Mariacki w Vä

[112 km] Węzeł drogowy Härlöv. Do Kristianstadu możemy kontynuować drogę autostradą skręcając w prawo lub jadąc prosto przez przedmieścia na prawym brzegu rzeki Helgeån.
[113 km] Centrum handlowe Härlöv. Na pierwszym rondzie w prawo (pierwszym zjazdem) na dwóch kolejnych prosto za drogowskazami w kierunku centrum. 
Zaraz za drugim rondem po prawej znajdziemy gościnny camping i schronisko turystyczne Charlottsborg. Dojazd na miejsce od strony Slättängsvägen (parking). Przystanek autobusu miejskiego nr 2 jest przy głównej trasie. Obiekt jest czynny przez cały rok. Znajdziemy tam pralnię, kuchnię, świetlicę z TV, kiosk i bufet. Dla dzieci niewielki plac zabaw. W domkach odbiorniki TV i lodówki. Łazienki i ubikacje zbiorcze. Cena pokoju jednoosobowego 300 SVK (plus opłata za wynajem pościeli), domku 2-osobowego (380 SVK).  Amatorzy kempingu lub karawaningu mogą też skorzystać z miejscowego ośrodka. W cienistym parku są 24 miejsca biwakowe. Cena za noc od osoby 160 SVK, opłata za dostęp do energii elektrycznej wyniesie 40 SVK za dobę. Kontakt pod numerem telefonicznym: 044 21 07 67, e-mail: info@charlottsborgvandrarhem.com. Strona web: http://www.charlottsborgsvandrarhem.se
[116 km] Most na rzece Helgeån zwany długim (Långebro) łączący prawobrzeżne przedmieście Vilan z centrum Kristianstadu. Od mostu wjazd do centrum Södra i Västra Boulevarden. 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz