Translate

czwartek, 21 lipca 2016

Przez Åmmeberg do Askersundu




Boczna droga omijająca od wschodu rewir jeziorny północnego Wetteru określany czasem mianem delty, gdyż rozgałęziające się przestrzenie wodne sugerują istnienie tutaj ujścia wielkiej rzeki. Na trasie znajdują się dwie interesujące osady przemysłowe związane z kopalnictwem cynku, miedzi i ołowiu.

W Gärdshyttan na 144 kilometrze trasy głównej (Motala-Askersund) odgałęzia się boczna droga w kierunku północno-wschodnim. Pierwsze 2 km biegnie równiną a następnie wspina się na niewysokie częściowo zalesione wzgórza Tylöskogen.
[3 km] 1 km na prawo parking przy wejściu do rezerwatu Mårsätter (1). Pomarańczowo znakowany szlak prowadzi nad niewielkie śródleśne jeziorko o ciemnej, torfowej barwie wody a następnie pod skalne urwisko i na punkt widokowy z panoramą wzgórz i jeziora Wetter na horyzoncie. W lesie często można usłyszeć głosy głuszca lub czubatki europejskiej
[7 km] Dalby. Skrzyżowanie dróg. W lewo w kierunku Åmmebergu. Przedtem warto jednak zboczyć 2 km w prawo do osady Zinkgruvan. Od 1857 roku funkcjonuje tu duża kopalnia cynku, ołowiu i miedzi założona przez belgijskie towarzystwo Vieille Montagne. Jest to najbardziej na południe wysunięta kopalnia głębinowa w Szwecji. Podziemne chodniki osiągnęły współcześnie głębokość 1300 m. Dzisiejszy zakład wykorzystuje 3 szyby przemysłowe a łączne wydobycie rudy i tzw. rudy wzbogaconej metodą flotacji przekroczyło w 2015 roku dwa i pół miliona ton. Urobek jest transportowany ciężarówkami do śródlądowego portu Otterbäcken nad jeziorem Wener i stamtąd rozwożony do odbiorców głównie za granicą. We wschodniej części osady znajduje się nowy kompleks górniczy (3) rozpoznawalny z daleka dzięki wysokiej 70-metrowej wieży wyciągniczej. 

Kopalnia w Zingruvan. Nowy zakład i plan części podziemnej

Przy bramie wejściowej bufet i kiosk a obok niego niewielka stacja benzynowa. Z Askersundu do Zinkgruvan jeździ autobus 752 (4 kursy dziennie).

Na południe od głównej drogi przy szybie Knalla powstała placówka muzealna (2) z częścią nadziemną i podziemną. Na powierzchni obejrzeć można pamiątki związane z funkcjonowaniem i rozwojem wydobycia, rozmaite maszyny, kilkusetmetrowy odcinek dawnej kolei wywożącej rudę do portu w Åmmebergu a także kolekcję kolorowych minerałów. Tegoroczną nowością jest trasa na poziomie 200 metrów pod ziemią prowadząca dawnymi korytarzami górniczymi wyłączonymi z eksploatacji po 2004 roku. 
Muzeum (Knalla Gruva) czynne jest w sezonie letnim (lipiec-sierpień) od poniedziałku do piątku w godzinach od 10 do 16. Wycieczki podziemne z przewodnikami odbywają się w trzech turach w poniedziałki, środy i czwartki o godzinie 10, 11.30 i 13. Uczestnicy muszą mieć ponad 12 lat. Zalecane jest cieplejsze ubranie odporne na wilgoć. Na dole panuje stała temperatura około 12
°C. Bilety do muzeum kosztują 40 SVK a razem ze zwiedzaniem podziemnej trasy 240 SVK. Informacje i ewentualna rezerwacja pod telefonem: 058 38 22 03, mailowo: museum@lundinmining.com. Bilety można też zakupić na witrynie lokalnej organizacji turystycznej w Askersund.
[10 km] Po prawej pod grzbietem Garpaberget znajdują się dwie stare kopalnie pirytu. W Västerby Gruva miał w 1768 miejsce poważny wypadek. W wyniku obrywu skalnego wewnątrz górotworu zostało uwięzionych 10 osób. Po tej katastrofie wydobycie wstrzymano a ostatecznie zakład zlikwidowano w połowie XIX wieku. Obecnie można podejść pod częściowo zasypany otwór. 2 km dalej znajduje się Garpa Gruva (4) podobna średniowieczna kopalnia z zachowanym fragmentem oszalowanego korytarza dziś prowadzącego jednak przez odsłonięte zapadlisko. Dojście ścieżką wzdłuż krawędzi wzgórza.

[14 km] Åmmeberg. Miejscowość leży w przewężeniu między jedną z północnych zatok Wetteru - Kärrafjärden a jeziorem Åmmelången. Śluza na skanalizowanej strudze łączącej oba akweny. Przystań i marina jachtowa w zatoce Tomteviken na południu. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu docierała tutaj kolej transportująca rudę z Zinkgruvan. Pozostałością dawnej rampy jest ceglany budynek lokomotywowni (lokstallen, 5), w którym odbywają się czasem okolicznościowe wystawy i znajduje się stara zabytkowa lokomotywa. W jego sąsiedztwie jest też ceglana neogotycka wieża wodna stojąca na skale w nurcie rzeki. Kamienne schody prowadzą na wzgórze gdzie znajduje się XIX-wieczny dom kultury ufundowany przez koncern Vieille Montagne. 
Wieża wodna w Åmmebergu
Stare budynki noszą piętno architektury belgijskiej. Taki jest dla przykładu ceglany hotel Montagne z 1861 roku stojący po wschodniej stronie rzeki. Jest to jedna z najstarszych wciąż czynnych tego typu placówek w Szwecji. W nieco zdziczałym parku na tyłach jest stara kręgielnia a w okolicy pola golfowe. Przy drodze do Zinkgruvan XIX-wieczny dwór - dawna siedziba zarządcy kopalni. 
Droga wyprowadza na widokowy grzbiet ponad wydłużonym jeziorem Åmmelången. W prawo droga do starego cmentarza rzymsko-katolickiego na którym chowano inżynierów pochodzących z Belgii, Francji czy Niemiec.  
[16 km] Skręcamy w lewo w kierunku Askersund. Droga wspina się na wysoki zalesiony grzbiet. Na jego stoku znajduje się opuszczona kopalnia żelaza i manganu (Åmme Gruva).
[19 km] Droga obniża się nad pięknie położone niewielkie jezioro Gransjön a następnie przejeżdża wzdłuż północno-zachodniego brzegu Djupviken - najdalej na północ wysuniętej zatoki Wetteru. 
[21 km] Skrzyżowanie na przedmieściach Askersundu. Do centrum w lewo Bergslagsvägen. W prawo na obwodnicę (trasa 50 w kierunku Motali i Örebro). 

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz