Większość turystów omija samo centrum i od razu kieruje swe kroki nad rzekę Göta, aby obejrzeć główne atrakcje okolicy związane z przemysłem, żeglugą i energetycznym wykorzystaniem spadku wód. To najciekawsza krajobrazowo, historycznie oraz kulturowo część Trollhättanu i miejsce, gdzie narodziło się współczesne miasto. Zachodnią krawędź doliny tworzy w tym miejscu wysoka i skalista skarpa ciągnąca się wzdłuż naturalnego koryta rzeki. Jej brzeg wschodni został rozcięty licznymi budowlami hydrotechnicznymi. Granicę w tą stronę wyznacza ciąg kanału Trollhätte zwanego też Bergkanalen. Göta na tej krótkiej odległości notuje spadek aż o 32 metry, co stanowi ponad 70% różnicy poziomów pomiędzy Wetterem a Kattegatem. Kilkukilometrowy odcinek dolinny podzielić można na 3 krótsze segmenty: kompleks starych śluz na południu, środek z Innovatum, wodospadami oraz elektrownią wodną Olidan, wreszcie najbliższą współczesnemu centrum miasta część północną z wyspą Spikön. Spacery w tych obszarach umożliwia gęsta sieć szlaków przechadzkowych prowadzących do najważniejszych miejsc i obiektów. Trzy takie trasy noszą imię sławnych inżynierów regulujących lokalne stosunki wodne. Przez opisywany teren biegnie również fragment dalekobieżnego szlaku turystycznego Västgötaleden.
Spacer po południowej części obszaru rozpocząć można w okolicach Muzeum Kanału Trollhätte (1) mieszczącego się w dawnym budynku magazynowym z 1890 roku. Obejrzeć tu można m.in. modele statków, księgi przewozowe, ale też skafander nurka z XIX wieku, starą kuźnię, warsztat stolarski oraz kapitański salon ze statku towarowego Vielle Montagne III. Na zapleczu muzeum znajduje się kompleks baraków mieszczących dawniej warsztaty w których dokonywano konserwacji urządzeń potrzebnych do działania systemu śluz.
W 2020 roku ze względu na sytuację epidemiczną muzeum pozostało zamknięte. Nie wiadomo czy zostanie otwarte w obecnym sezonie. Telefon kontaktowy: 0520 52 50 98
Z parkingu przy muzeum drogą ku południowi biegnie trasa nazwana imieniem Nilsa Ericsona. Był to szwedzki inżynier projektujący zarówno drogi wodne jak i na późniejszym etapie życia również linie kolejowe. W 1844 roku przebudował Kanał Trollhätte, ale budował śluzy także w Sztokholmie, Karlstad, Säffle czy w Finlandii na Kanale Saimaa. Za swoje zasługi dla państwa otrzymał wiele honorowych odznaczeń, a w czasie uroczystości koronacyjnej Karola XV także tytuł barona (szwedzki friherre). W pobliżu kawiarni Slusscaféet.(2) oraz basenu przy którym cumuje statek M/S Elfkungen znajduje się poświęcony mu kamień pamiątkowy z wyrzeźbionym w brązie portretem. W drodze na przystań miniemy dawną siedzibę urzędu żeglugowego. Pierwotnie w budynku tym mieścił się szpital choleryczny, a w 1800 roku umieszczono tu właściwe biura. Właśnie w 1800 roku udało się po raz pierwszy stworzyć drogę wodną omijającą słynne wodospady. Wąski kanał biegł na północ od przystani obniżając się w dolinę Gamledalen prowadzącą do głównego koryta Göty. Powstał system ośmiu śluz zgrupowanych w dwóch miejscach. Były to obiekty stosunkowo małe. Szerokość stopnia wynosiła 6,35 m a długość 36,6 m stąd mogły tędy przepłynąć statki o ładowności nie przekraczającej 140 ton. W 1844 oddano do użytku nową drogę równoległą do poprzedniej. Nieco szersze przejście składało się z 11 stopni o szerokości 7,28 m i długości 35,6 m i mogło przepuścić jednostki o ładowności do 300 ton. Dzisiejsza droga wodna powstała w 1916 roku i prowadzi bezpośrednio na zachód przez 4 śluzy.
Po jej modernizacji szerokość kanału wynosi 13,7 m a długość stopnia 90 m co umożliwia poruszanie się jednostek transportowych o wyporności 4000 ton. Z promenady oraz biegnących równolegle do niej pomostów obserwować można dzisiejszy ruch statków na kanale. Warto podejść do skalnej gardzieli, gdzie znajduje się dzisiejsza śluza nr 2 zwana też Övre Slussen. Z drewnianego trapu biegnącego po zalewie Höljan doskonale można porównać wielkość "żelaznych wrót" współczesnej budowli hydrotechnicznej z jej historycznymi przodkami. Na skalnym urwisku ponad śluzą stoi drewniana dzwonnica z zegarem ukończona w 1916 roku. Na szczycie znajdują się zdobienia naśladujace dzioby statków wikińskich. Pierwszy raz użyte były do dekoracji przystani w czasie uroczystości otwarcia kanału z udziałem króla Gustawa V. Kaskadą schodów można zejść wzdłuż nowego szlaku wodnego aż do rzeki Göta mijając po drodze dolne śluzy. Szlak Nilsa Ericsona skręca w prawo i prowadzi ścieżką w kierunku parku Gamle Dal (3) położonego nad starymi kanałami z 1800 i 1844 roku. Miejsce piknikowe. Rzeźby plenerowe w tym błyszczący pokryty łuską Portal Thomasa Nordströma. Z parku można powrócić w kierunku kawiarni i przystani ścieżką wzdłuż najstarszego systemu śluz. Trasa miejscami jest wąska i pozwala zajrzeć w czeluść drogi wodnej. Można też wybrać dłuższą trasę prowadzącą wzdłuż ulicy Vassliden. Powyżej tej drogi stoi niewielka zagroda Åker w której jakiś czas mieszkał Nils Ericson w trakcie prac nad nowym kanałem. W tej okolicy rozpoczyna się ścieżka zwana Szlakiem Miłości (Kärlekstigen) biegnąca lasem Älvrummet tuż nad brzegami Göty. Stare świerki wyrastają tuż nad wodą i na zboczu. W podszyciu leszczyna. Otwierają się widoki na przełomową dolinę rzeczną przez którą przerzucono most wiszący. W jego okolicach zobaczymy resztki dawnej śluzy Elviusa (4) stanowiącej część pierwszej nieudanej inwestycji hydrotechnicznej w tym obszarze. W połowie XVIII w. uczony i konstruktor Christopher Polhem stworzył projekt pierwszego kanału umożliwiającego żeglugę przez wodospady w Stora Edet. Spiętrzenie wód kilkoma zaporami oraz wykucie śluz w naturalnym progu wodnym miało ułatwić przepłynięcie skalnym korytem rzeki. Oberwanie jednej z prowizorycznych tam przez bale spławianego drzewa zadecydowało jednak o ostatecznym fiasku tego przedsięwzięcia a śluzę Elviusa wysadzono w 1755 roku. Przez most wiszący można powędrować na wzgórze Kopparklinten (5) na prawym brzegu Göty. Na szczycie znajduje się platforma widokowa z przepiękną panoramą doliny oraz położonego na jej krawędzi miasta. Na tle zabudowy Trollhättanu rysuje się w dali płaskowzgórze Hunneberg. Na południu widać rzekę płynącą w kierunku Kattegatu wśród zielonych wzgórz. Na północy pierwotny bieg rzeki wyznacza wysoki próg skalny.
U stóp platformy widokowej znajduje się elektrownia wodna Olidan (6). W czasie II wojny światowej na Kopparklinten znajdowała się bateria przeciwlotnicza mająca chronić ten zakład energetyczny przed atakiem nieprzyjacielskich bombowców. Szlak Miłości doprowadza do niewielkiego zalewu Olidehålan na którego brzegu znajduje się wspomniana elektrownia wodna. Powstała ona w latach 1907-1921 i była pierwszym państwowym przedsięwzięciem w dziedzinie energetyki wodnej. Jest też najstarszą pracującą do dziś siłownią wodną w Szwecji. W przeszłości był tu naturalny wodospad zwany Helvetesfallen. Najbardziej charakterystyczny dla kompleksu przemysłowego jest wzniesiony z czerwonego granitu budynek mieszczący 13 turbin wodnych. Halę od strony zalewu oddziela droga jezdna ubezpieczona kamienną balustradą. Z góry wodę doprowadza długi kanał stanowiący oś architektoniczną całego założenia. Cały ten kompleks przypomina trochę monumentalną budowlę fortyfikacyjną, zwłaszcza że jest dobrze wkomponowany w skalne otoczenie. Do środka zakładu można wejść tylko z przewodnikiem. Zorganizowane wycieczki zostały jednak zawieszone w 2021 roku ze względu na epidemię. Starsza od stacji Olidan wzniesionej przez Erika Josephsona była tymczasowa stacja turbin, która już w 1908 roku zapewniła prąd elektryczny miastu Skara. Na jej fasadzie znajduje się napis "NOHAB Vattenturbiner Provstation". Urządzenia do elektrowni dostarczyła bowiem miejscowa firma Nydqvist & Holm AB (w skrócie NOHAB) znana później jako producent lokomotyw. Wielkie generatory były przewożone wagonami wprost z fabryki i opuszczane na nabrzeże za pomocą widocznego na krawędzi urwiska żurawia. Powyżej elektrowni znajdują się duże przemysłowe hangary na miejscu których istniała w 1847 roku kuźnia i odlewnia żelaza, pierwsza siedziba firmy NOHAB po przejęciu terenu przez państwo przeniesiona na drugą stronę kanału Trollhätte. Idąc dalej wzdłuż wspomnianego kanału miniemy dawną rozdzielnię oraz stację transformatorową. Po lewej stronie znajduje się nowoczesny budynek Insikten mieszczący salę wystawową i ekspozycję poświęconą energetyce wodnej. Przed pawilonem znajduje się tematyczny plac zabaw dla dzieci poświęcony przepływowi wody. Są tu wodne kanały, zjeżdżalnia w kształcie wieloryba, latarnia morska wypełniona kolorowymi kamieniami oraz wieża widokowa, skąd rozkoszować się można panoramą elektrowni i wzgórz na terenie Älvrummet. Po kompleksie elektrowni prowadzi szlak przechadzkowy imienia Vilhelma Hansena pierwszego dyrektora państwowej spółki Vatenfall oraz inicjatora budowy nowego kanału w 1916 roku. Wzdłuż pięknie wyprofilowanego kanału elektrowni prowadzi ulica Åkersbergsvägen. Dawniej wzdłuż drogi wodnej biegła ścieżka którą szedł zaprzęg koni lub wołów ciągnących za sobą statek. Te dawne drogi techniczne są obecnie całkowicie zarośnięte. Z niej piękny widok na położony na skale na drugim brzegu kościół miejski. Dochodzimy do wysoko zawieszonego nad doliną rzeki mostu Oskarsbron. Przed samym mostem odbiega droga w dół prowadząca do resztek dawnej Polhemslussen ukończonej w 1753 roku, ale nigdy nie zaopatrzonej we wrota. W jej pobliżu znajduje się kamień pamiątkowy poświęcony budowniczemu tej pierwszej drogi wodnej Christopherowi Polhemowi. Ponad rozlewiskiem Håjums Varp znajduje się też rodzaj kotła skalnego zwany Kungsgrottan (9).
Tutaj na kamieniu wyryte są nazwiska królów oraz członków rodziny królewskiej, którzy odwiedzili to miejsce. Pierwszy podpis należy do Adolfa Fryderyka i jego żony Ulryki Lovisy i pochodzi z 1754 roku. Ostatni jak do tej pory upamiętnia księżniczkę Wiktorię i został wyryty w 2001 roku. Z mostu Oskarsbron najlepiej podziwiać można słynne wodospady (8). Przez większą część roku ten odcinek koryta pozostaje suchy ukazując dno skalistej rozpadliny. W porze letniej w czasie tzw. Dni Wodospadu tamy zostają otwarte i do niecki spływa woda. Jej przepływ osiąga maksymalnie 300 tysięcy litrów na sekundę i jest trzy razy mniejszy niż ładunek, który przepływał tym odcinkiem w warunkach naturalnych. Mimo to widowisko ukazuje siłę rzeki. Jest spektakularne, zwłaszcza wieczorem kiedy miejsce jest iluminowane. Przeprawa po raz pierwszy zbudowana została w 1889 roku. Pierwotnie była to konstrukcja stalowa z ażurową kratownicą. Ten pierwszy stały most przez rzekę Göta w Trollhättan umożliwił rozwój dzielnicy Strömslunden na prawym brzegu. W latach 60-tych XX wieku budowla była już mocno przestarzała i zdecydowano o jej demontażu. Nowy betonowo-kamienny most o długości 109,5 metra powstał w tym samym miejscu w 1969 roku. Powyżej na lewym brzegu znajduje się górna elektrownia na rzece Göta zwana Hojum (7). Zbudowana została w końcu lat 30-tych XX wieku, z początku posiadała 2 turbiny a obecnie 3. Architekt założenia Erik Hahr ukrył większą część zakładu w podziemnej kawernie a na zewnątrz wznosi się tylko niepozorny kamienny budynek. Poniżej elektrowni na zboczach doliny zachowały się ruiny starszych zakładów przemysłowych w tym pierwszej w Szwecji fabryki tarcicy z 1857 roku, papierni oraz wytwórni karbidu firmy De Laval. Ceglany miejski kościół w Trollhättan (10) stoi na przesmyku pomiędzy dwoma sztucznymi kanałami. Spod elektrowni Hojum prowadzi do niego stary kamienny most. Na przyczółku stoi rzeźba autorstwa Hiroshi Koyamy. Jeden z pierwszych kościołów neogotyckich w Szwecji zbudowany został w latach 1860-1862 przez Adolfa Wilhema Edelswärda.
Była to fundacja Nya Trolhätte Kanalbolaget - spółki administrującej drogą żeglugową. To być może tłumaczy oddalenie miejsca kultu od centrum miasta, w zamyśle kościół miał służyć także korzystającym z drogi wodnej. Jego cechą wyróżniającą jest strzelista wieża o wysokości 40 m ustawiona tuż nad wejściem blisko krawędzi klifu. Poza tym jest to raczej budowla typowa dla wspomnianego stylu architektonicznego, aczkolwiek niepozbawiona uroku. We wnętrzu znajduje się tryptyk ołtarzowy autorstwa Alberta Eldha z 1935 roku oraz kolorowe witraże w większości wypełnione wzorami geometrycznymi. Kyrkbrovägen prowadzi dalej wzdłuż bocznego kanału. Dawniej wzdłuż drogi wodnej biegły ścieżki którymi szły zaprzęgi koni lub wołów ciągnące za sobą statek lub barkę. Te dawne drogi techniczne są już obecnie całkowicie zarośnięte. Mijamy kilka starych budynków przemysłowych i magazynowych. W dawnym domu dozorcy kanału na wysepce Kanalön mieści się obecnie siedziba klubu motocyklowego. Do kompleksu wystawowo-muzealnego Innovatum (11) prowadzi przez kanał Trollhätte most zwodzony o ciekawym designie. Zastąpił on funkcjonującą do 2017 roku kolej linową na wysokich masztach prowadzącą w stronę elektrowni Olidan. Centrum nauki to część większego parku biznesowego powstałego na terenie dawnych zakładów transportu kolejowego NOHAB. Przed wejściem na teren znajduje się emblematyczna lokomotywa z 1917 roku przypominająca o historii miejsca. Druga starsza, zakupiona z muzeum kolejnictwa w Gävle, znajduje się we wnętrzu kompleksu. Oprócz nowoczesnej interaktywnej wystawy wprowadzającej w świat fizyki, chemii, astronomii oraz zrównoważonego rozwoju na terenie Kraftstaden znajduje się kilka hal sportowych, skatepark, sale konferencyjne, restauracje i kawiarnie, studia filmowe, galeria sztuki, punkt informacji turystycznej, magazyny i sklepy. Ekspozycja oferuje wiele oryginalnych atrakcji: stację księżycową z robotami, wirtualną piaskownicę, samochody napędzane snopem światła, grę w mindball, maszynę do produkcji fałszywych wiadomości, interaktywną ścianę barwną itp. Jednym z eksponatów jest fragment afrykańskiego meteorytu Gibeon.
 |
| Jedna ze śluz na nowym kanale |
Po jej modernizacji szerokość kanału wynosi 13,7 m a długość stopnia 90 m co umożliwia poruszanie się jednostek transportowych o wyporności 4000 ton. Z promenady oraz biegnących równolegle do niej pomostów obserwować można dzisiejszy ruch statków na kanale. Warto podejść do skalnej gardzieli, gdzie znajduje się dzisiejsza śluza nr 2 zwana też Övre Slussen. Z drewnianego trapu biegnącego po zalewie Höljan doskonale można porównać wielkość "żelaznych wrót" współczesnej budowli hydrotechnicznej z jej historycznymi przodkami. Na skalnym urwisku ponad śluzą stoi drewniana dzwonnica z zegarem ukończona w 1916 roku. Na szczycie znajdują się zdobienia naśladujace dzioby statków wikińskich. Pierwszy raz użyte były do dekoracji przystani w czasie uroczystości otwarcia kanału z udziałem króla Gustawa V. Kaskadą schodów można zejść wzdłuż nowego szlaku wodnego aż do rzeki Göta mijając po drodze dolne śluzy. Szlak Nilsa Ericsona skręca w prawo i prowadzi ścieżką w kierunku parku Gamle Dal (3) położonego nad starymi kanałami z 1800 i 1844 roku. Miejsce piknikowe. Rzeźby plenerowe w tym błyszczący pokryty łuską Portal Thomasa Nordströma. Z parku można powrócić w kierunku kawiarni i przystani ścieżką wzdłuż najstarszego systemu śluz. Trasa miejscami jest wąska i pozwala zajrzeć w czeluść drogi wodnej. Można też wybrać dłuższą trasę prowadzącą wzdłuż ulicy Vassliden. Powyżej tej drogi stoi niewielka zagroda Åker w której jakiś czas mieszkał Nils Ericson w trakcie prac nad nowym kanałem. W tej okolicy rozpoczyna się ścieżka zwana Szlakiem Miłości (Kärlekstigen) biegnąca lasem Älvrummet tuż nad brzegami Göty. Stare świerki wyrastają tuż nad wodą i na zboczu. W podszyciu leszczyna. Otwierają się widoki na przełomową dolinę rzeczną przez którą przerzucono most wiszący. W jego okolicach zobaczymy resztki dawnej śluzy Elviusa (4) stanowiącej część pierwszej nieudanej inwestycji hydrotechnicznej w tym obszarze. W połowie XVIII w. uczony i konstruktor Christopher Polhem stworzył projekt pierwszego kanału umożliwiającego żeglugę przez wodospady w Stora Edet. Spiętrzenie wód kilkoma zaporami oraz wykucie śluz w naturalnym progu wodnym miało ułatwić przepłynięcie skalnym korytem rzeki. Oberwanie jednej z prowizorycznych tam przez bale spławianego drzewa zadecydowało jednak o ostatecznym fiasku tego przedsięwzięcia a śluzę Elviusa wysadzono w 1755 roku. Przez most wiszący można powędrować na wzgórze Kopparklinten (5) na prawym brzegu Göty. Na szczycie znajduje się platforma widokowa z przepiękną panoramą doliny oraz położonego na jej krawędzi miasta. Na tle zabudowy Trollhättanu rysuje się w dali płaskowzgórze Hunneberg. Na południu widać rzekę płynącą w kierunku Kattegatu wśród zielonych wzgórz. Na północy pierwotny bieg rzeki wyznacza wysoki próg skalny.
 |
| Elektrownia wodna Olidan |
U stóp platformy widokowej znajduje się elektrownia wodna Olidan (6). W czasie II wojny światowej na Kopparklinten znajdowała się bateria przeciwlotnicza mająca chronić ten zakład energetyczny przed atakiem nieprzyjacielskich bombowców. Szlak Miłości doprowadza do niewielkiego zalewu Olidehålan na którego brzegu znajduje się wspomniana elektrownia wodna. Powstała ona w latach 1907-1921 i była pierwszym państwowym przedsięwzięciem w dziedzinie energetyki wodnej. Jest też najstarszą pracującą do dziś siłownią wodną w Szwecji. W przeszłości był tu naturalny wodospad zwany Helvetesfallen. Najbardziej charakterystyczny dla kompleksu przemysłowego jest wzniesiony z czerwonego granitu budynek mieszczący 13 turbin wodnych. Halę od strony zalewu oddziela droga jezdna ubezpieczona kamienną balustradą. Z góry wodę doprowadza długi kanał stanowiący oś architektoniczną całego założenia. Cały ten kompleks przypomina trochę monumentalną budowlę fortyfikacyjną, zwłaszcza że jest dobrze wkomponowany w skalne otoczenie. Do środka zakładu można wejść tylko z przewodnikiem. Zorganizowane wycieczki zostały jednak zawieszone w 2021 roku ze względu na epidemię. Starsza od stacji Olidan wzniesionej przez Erika Josephsona była tymczasowa stacja turbin, która już w 1908 roku zapewniła prąd elektryczny miastu Skara. Na jej fasadzie znajduje się napis "NOHAB Vattenturbiner Provstation". Urządzenia do elektrowni dostarczyła bowiem miejscowa firma Nydqvist & Holm AB (w skrócie NOHAB) znana później jako producent lokomotyw. Wielkie generatory były przewożone wagonami wprost z fabryki i opuszczane na nabrzeże za pomocą widocznego na krawędzi urwiska żurawia. Powyżej elektrowni znajdują się duże przemysłowe hangary na miejscu których istniała w 1847 roku kuźnia i odlewnia żelaza, pierwsza siedziba firmy NOHAB po przejęciu terenu przez państwo przeniesiona na drugą stronę kanału Trollhätte. Idąc dalej wzdłuż wspomnianego kanału miniemy dawną rozdzielnię oraz stację transformatorową. Po lewej stronie znajduje się nowoczesny budynek Insikten mieszczący salę wystawową i ekspozycję poświęconą energetyce wodnej. Przed pawilonem znajduje się tematyczny plac zabaw dla dzieci poświęcony przepływowi wody. Są tu wodne kanały, zjeżdżalnia w kształcie wieloryba, latarnia morska wypełniona kolorowymi kamieniami oraz wieża widokowa, skąd rozkoszować się można panoramą elektrowni i wzgórz na terenie Älvrummet. Po kompleksie elektrowni prowadzi szlak przechadzkowy imienia Vilhelma Hansena pierwszego dyrektora państwowej spółki Vatenfall oraz inicjatora budowy nowego kanału w 1916 roku. Wzdłuż pięknie wyprofilowanego kanału elektrowni prowadzi ulica Åkersbergsvägen. Dawniej wzdłuż drogi wodnej biegła ścieżka którą szedł zaprzęg koni lub wołów ciągnących za sobą statek. Te dawne drogi techniczne są obecnie całkowicie zarośnięte. Z niej piękny widok na położony na skale na drugim brzegu kościół miejski. Dochodzimy do wysoko zawieszonego nad doliną rzeki mostu Oskarsbron. Przed samym mostem odbiega droga w dół prowadząca do resztek dawnej Polhemslussen ukończonej w 1753 roku, ale nigdy nie zaopatrzonej we wrota. W jej pobliżu znajduje się kamień pamiątkowy poświęcony budowniczemu tej pierwszej drogi wodnej Christopherowi Polhemowi. Ponad rozlewiskiem Håjums Varp znajduje się też rodzaj kotła skalnego zwany Kungsgrottan (9).
 |
| Sygnatury królewskie w Kungsgrottan |
Tutaj na kamieniu wyryte są nazwiska królów oraz członków rodziny królewskiej, którzy odwiedzili to miejsce. Pierwszy podpis należy do Adolfa Fryderyka i jego żony Ulryki Lovisy i pochodzi z 1754 roku. Ostatni jak do tej pory upamiętnia księżniczkę Wiktorię i został wyryty w 2001 roku. Z mostu Oskarsbron najlepiej podziwiać można słynne wodospady (8). Przez większą część roku ten odcinek koryta pozostaje suchy ukazując dno skalistej rozpadliny. W porze letniej w czasie tzw. Dni Wodospadu tamy zostają otwarte i do niecki spływa woda. Jej przepływ osiąga maksymalnie 300 tysięcy litrów na sekundę i jest trzy razy mniejszy niż ładunek, który przepływał tym odcinkiem w warunkach naturalnych. Mimo to widowisko ukazuje siłę rzeki. Jest spektakularne, zwłaszcza wieczorem kiedy miejsce jest iluminowane. Przeprawa po raz pierwszy zbudowana została w 1889 roku. Pierwotnie była to konstrukcja stalowa z ażurową kratownicą. Ten pierwszy stały most przez rzekę Göta w Trollhättan umożliwił rozwój dzielnicy Strömslunden na prawym brzegu. W latach 60-tych XX wieku budowla była już mocno przestarzała i zdecydowano o jej demontażu. Nowy betonowo-kamienny most o długości 109,5 metra powstał w tym samym miejscu w 1969 roku. Powyżej na lewym brzegu znajduje się górna elektrownia na rzece Göta zwana Hojum (7). Zbudowana została w końcu lat 30-tych XX wieku, z początku posiadała 2 turbiny a obecnie 3. Architekt założenia Erik Hahr ukrył większą część zakładu w podziemnej kawernie a na zewnątrz wznosi się tylko niepozorny kamienny budynek. Poniżej elektrowni na zboczach doliny zachowały się ruiny starszych zakładów przemysłowych w tym pierwszej w Szwecji fabryki tarcicy z 1857 roku, papierni oraz wytwórni karbidu firmy De Laval. Ceglany miejski kościół w Trollhättan (10) stoi na przesmyku pomiędzy dwoma sztucznymi kanałami. Spod elektrowni Hojum prowadzi do niego stary kamienny most. Na przyczółku stoi rzeźba autorstwa Hiroshi Koyamy. Jeden z pierwszych kościołów neogotyckich w Szwecji zbudowany został w latach 1860-1862 przez Adolfa Wilhema Edelswärda.
 |
| Neogotycki kościół Trollhätte |
Była to fundacja Nya Trolhätte Kanalbolaget - spółki administrującej drogą żeglugową. To być może tłumaczy oddalenie miejsca kultu od centrum miasta, w zamyśle kościół miał służyć także korzystającym z drogi wodnej. Jego cechą wyróżniającą jest strzelista wieża o wysokości 40 m ustawiona tuż nad wejściem blisko krawędzi klifu. Poza tym jest to raczej budowla typowa dla wspomnianego stylu architektonicznego, aczkolwiek niepozbawiona uroku. We wnętrzu znajduje się tryptyk ołtarzowy autorstwa Alberta Eldha z 1935 roku oraz kolorowe witraże w większości wypełnione wzorami geometrycznymi. Kyrkbrovägen prowadzi dalej wzdłuż bocznego kanału. Dawniej wzdłuż drogi wodnej biegły ścieżki którymi szły zaprzęgi koni lub wołów ciągnące za sobą statek lub barkę. Te dawne drogi techniczne są już obecnie całkowicie zarośnięte. Mijamy kilka starych budynków przemysłowych i magazynowych. W dawnym domu dozorcy kanału na wysepce Kanalön mieści się obecnie siedziba klubu motocyklowego. Do kompleksu wystawowo-muzealnego Innovatum (11) prowadzi przez kanał Trollhätte most zwodzony o ciekawym designie. Zastąpił on funkcjonującą do 2017 roku kolej linową na wysokich masztach prowadzącą w stronę elektrowni Olidan. Centrum nauki to część większego parku biznesowego powstałego na terenie dawnych zakładów transportu kolejowego NOHAB. Przed wejściem na teren znajduje się emblematyczna lokomotywa z 1917 roku przypominająca o historii miejsca. Druga starsza, zakupiona z muzeum kolejnictwa w Gävle, znajduje się we wnętrzu kompleksu. Oprócz nowoczesnej interaktywnej wystawy wprowadzającej w świat fizyki, chemii, astronomii oraz zrównoważonego rozwoju na terenie Kraftstaden znajduje się kilka hal sportowych, skatepark, sale konferencyjne, restauracje i kawiarnie, studia filmowe, galeria sztuki, punkt informacji turystycznej, magazyny i sklepy. Ekspozycja oferuje wiele oryginalnych atrakcji: stację księżycową z robotami, wirtualną piaskownicę, samochody napędzane snopem światła, grę w mindball, maszynę do produkcji fałszywych wiadomości, interaktywną ścianę barwną itp. Jednym z eksponatów jest fragment afrykańskiego meteorytu Gibeon.
Bilety w cenie 120 SVK (dorośli) oraz 60 SVK (dzieci powyżej 3 lat). Są także karnety familijne oraz bilety łączone Innovatum i Muzeum Saaba. Aktualnie ze względu na Covid wystawa jest zamknięta. Zmiany warto śledzić na stronie internetowej: https://innovatumsciencecenter.se/. Kontakt telefoniczny: 0520 28 94 00
 |
| W muzeum Saab-a |
W sąsiednim budynku znajduje się Muzeum Saab-a po bankructwie koncernu prowadzone przez Centrum Innovatum. W obecnym miejscu znajduje się od 1987 roku, wcześniej zbiory znajdowały się przy fabryce w Stallbacka. W kolekcji pokazano około 70 samochodów. W większości są to prototypy, samochody wyścigowe, reprezentacyjne oraz specjalne. Wystawę otwiera Saab 92001 znany też jako "Ursaab". Saab 94 Sonett to rzadki model wyprodukowany na potrzeby sportu rajdowego w stodole w Åsaka na wschód od miasta.
Otwarte w sezonie letnim codziennie od 10 do 17. Poza sezonem od wtorku do niedzieli od 11 do 16. Aktualnie ze względu na sytuację epidemiczną zamknięte do odwołania. Ceny biletów: normalny 120 SVK, ulgowy (dzieci i studenci 60 SVK). Karnety rodzinne i bilet łączony z Centrum Innovatum. Kontakt telefoniczny: 0520 28 94 40, e-mail: info@saabcarmuseum.se, strona internetowa: https://saabcarmuseum.se/
Ciekawym miejscem w kompleksie jest stara kuźnia NOHAB z 1935 roku w której wykonywano korbowody, pierścienie i wały do lokomotyw. Na wyposażenie składają się 3 duże młoty pneumatyczne o masie 500-800 kg i dwaq mniejsze. W miejscu tym prowadzi się pokazy i lekcje kowalstwa artystycznego. Na skraju kompleksu mieści się hala sztuki (Konsthall) organizująca wystawy artystyczne. W jej pobliżu obejrzeć można instalację plenerową przedstawiającego wielkiego białego królika z symbolami czerwonego krzyża. W lasku na południowy-wschód od kompleksu Innovatum stoi nieco zaniedbana stela zwana Starkodder Sten. Wspomina ona bohatera sag islandzkich, który pod wodospadami w Trollhättan toczył walkę z trollami. Kamień został przeniesiony z terenu zakładów NOHAB na obecne miejsce w 1951 roku.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz