Hjo część 4

HJO [245 km] / 6,2 tys. mieszkańców

Rzeka Hjoån dzieli miasto na dwie części. Opuszczamy położoną na prawym brzegu starówkę i wędrujemy w kierunku przystani. Najstarsza znajdowała się bezpośrednio przy ujściu rzeki  do jeziora Wetter. Zachował się z niej tylko jeden z wielkich bali dębowych tworzących konstrukcję pomostu i jest eksponowany na nabrzeżu. Już w późnym średniowieczu tędy biegła dogodna droga komunikacyjna pomiędzy klasztorami po obu stronach Wetteru: Varnhem i Alvästra. Nazwę Hertig Johan Brygga port otrzymał od księcia szwedzkiego, namiestnika Finlandii i kuzyna Gustawa II Adolfa, który przyczynił się wydatnie do rozwoju handlowego miasta. Z tego miejsca wzdłuż rzeki prowadzi kilkukilometrowa ścieżka turystyczna (znakowana pomarańczowym paskiem) przez założony w 2001 roku rezerwat Hjoåns Dalgång. Poza miejskim parkiem leżącym na zachód od Norbro dolina ma charakter naturalny. W gęstym zagajniku przy brzegu odnaleźć można wiele interesujących gatunków roślin wilgociolubnych, takich jak stosunkowo rzadki w Skandynawii lepiężnik różowy (Petasides hybridus), gwiazdnica gajowa (Stellaria nemorum), okazała paproć pióropusznik strusi (Matteuccia struthopteris) czy "ziele Merkurego" jaką to nazwą w Szwecji określa się silnie przeczyszczający szczyr trwały (Mercurialis perennis). Pozostałością dawnych nadrzecznych pastwisk są pojedyncze okazy dębów o rozłożystych koronach. Nad rzeką gnieżdżą się drobne gatunki ptaków takich jak pluszcz zwyczajny (Cinclus cinclus) czy pliszka górska (Motacilla cinerea). Pstrągi potokowe i lipienie wędrują na tarło przynajmniej kilka kilometrów w górę rzeki. W okolicy Hjoån zachowało się też kilka pamiątek historycznych. Na łące przy Vekängsbron stał kiedyś miejski pręgierz, dziś jest tutaj popularna górka saneczkowa. Na zachód od Ringvägen szlak mija kilka dawnych zabudowań fabrycznych. W pobliżu funkcjonujących od 1916 roku zakładów mechanicznych HMV (Hjo Mekaniska Verkstad) znajdowała się kiedyś pierwsza miejska elektrownia Obok przy starej sztucznej tamie, która pełniła kiedyś funkcję miejskiego kąpieliska stoi młyn Hammarns Kvarn (1). Pewne wrażenie robią też położone wyżej ruiny przędzalni wełny (Strömsholms Yllefabrik, 2) z 6-metrową betonową tamą oraz kamiennymi murami. Zakłady zostały zniszczone przez pożar w 1922 roku i nie zostały już nigdy odbudowane. 

Ruiny Strömsholms Yllefabrik

W znajdującym się na peryferiach miasta ceglanym młynie Grebbans Kvarn (3) mieści się obecnie galeria sztuki. Kaskada oraz staw są w nocy iluminowane. Najlepiej udać się tam w drugiej połowie października lub na początku listopada, kiedy urządzane są wieczorne wycieczki z przewodnikiem w ramach tzw. öringsafari  (po zmroku podglądane są pstrągi płynące na tarło). Punktem końcowym wycieczki jest położony przy obwodnicy miasta (droga nr 185) młyn Stampens Kvarn (4), gdzie można się napić kawy lub coś zjeść. Od XVII wieku mielono tutaj mąkę i do dziś można zakupić tradycyjny wypiek na żytnim zakwasie zwany surdegsbröd. Szlak turystyczny prowadzi jeszcze kilka kilometrów dalej na zachód nad brzegi sporego jeziora Mullsjön. W pobliskiej wiosce Grebban na skraju sosnowego lasu jest niewielka drewniana kaplica Svärtans Kapell z 1932 roku.

Dzisiejsza przystań (5) i port jachtowy w Hjo zlokalizowane są nieco bardziej na północ od ujścia Hjoån. Od strony południowej w kierunku jeziora biegnie trawiasta grobla z charakterystycznymi pochylonymi wierzbami o rozłożystych koronach. Piękny stąd widok na opadające ku jezioru domy drewnianego kwartału Långan. Od strony wody wejście do portu zamyka kamienny falochron na którym stoją dwie niewielkie latarnie morskie. W basenach odnaleźć możemy jeszcze stare płaskodenne łodzie rybackie zwane harjeskutor, z których czasami sprzedaje się świeżo złowione ryby. Na północnym nabrzeżu stoi wiekowa lokomotywa parowa z dwoma wagonami - świadectwo istnienia bocznicy kolejowej funkcjonującej do końca lat 60-tych XX wieku. Drewniane magazyny na nabrzeżu są dziś miejscem sprzedaży lokalnego przysmaku rybnego czyli wędzonej siei (hjosik). Można tu również skosztować innych miejscowych ryb: pstrąga, łososia, okonia czy szczupaka a okazyjnie także ryb morskich oraz owoców morza. W sąsiedztwie odwiedzić można inne lokale gastronomiczne: cukiernie i lodziarnie. Na północ od przystani rozpoczyna się park zdrojowy. Założony został w 1877 roku przez niemieckiego architekta krajobrazu J. Sternemanna. Zaprojektował on liczne alejki spacerowe, ozdobne mostki, sadzawki i fontanny. W ogród wkomponowane zostały wille uzdrowiskowe ciągnące się długim rzędem po zachodniej stronie zieleńca. W kolejności od strony przystani są to obiekty o nazwach "Idun", "Viktoria", "Flora", "Guldkroken", "Götha", "Svea", "Eira"i "Olga". Trzy pierwsze pochodzą z początku lat 80-tych XIX wieku i powstały z przekształcenia dawnych przedmiejskich domków, kolejne wybudowano nieco później, wszystkie tworzą urozmaiconą stylowo grupę nawiązującą architekturą do popularnego na przełomie wieków jugendstilu z licznymi werandkami, zdobnymi wieżyczkami i ogrodowymi altanami.

Willa Götha

Wygląd willi Guldkroken jest inspirowany skandynawskim romantyzmem, podczas gdy willa Götha przypomina rezydencję w stylu szwajcarskim. Domy te dawniej pełniły rolę pensjonatów dla kuracjuszy, tylko ostatnia z nich willa Olga wchodziła w skład mleczarni, dziś natomiast tylko część zachowała funkcję hotelową, część jest własnością prywatną. Wnętrza budynków były remontowane w późniejszych latach, zachowały się tam jednak stare drewniane schody, zdobne balustrady i oryginalne elementy dekoracji. W willi Svea mieściło się do niedawna miejskie muzeum. Wystawa została przeniesiona do położonego bliżej centrum Kulturkvarteret Pedagogien, ale wnętrza można nadal odwiedzić, ponieważ znalazła tu swoje miejsce przyjemna kawiarenka i sklep z pamiątkami. Centrum zdroju stanowiły łazienki (6) do których wodę sprowadzano ze  źródeł na stokach wzgórz Hökensås. Obiekt podzielony był na dwie klasy odróżniające się od siebie poziomem komfortu. Oprócz ciepłych basenów prowadzono tutaj terapię za pomocą hydromasażu, kąpieli siarkowych a na piętrze znajdowała się świetlica. Obecnie w nieco przebudowanym kompleksie mieści się interaktywne muzeum nauki Experimenthus. Częścią wystawy jest także akwarium ukazujące organizmy wodne żyjące w jeziorze Wetter. 
Otwarte od połowy maja do czerwca w weekendy (Pt-Nd) od 11 do 15, w sezonie letnim (lipiec i sierpień) przez cały tydzień w godzinach 11-17. Bilet kosztuje 69 SVK, zniżka dla dzieci do 15 lat. 
W pobliżu przystani mieściła się główna plaża. W jej obrębie zachował się podłużny budynek mieszczący prysznice oraz przebieralnie. Ponad tym miejscem znajduje się betonowy taras widokowy. Promenada prowadzi na północ na zagospodarowany cypel Vindarnes z ławeczkami pozwalającymi podziwiać piękne widoki jeziora wraz z obiektami na jego drugim brzegu, m.in. Brahehus czy górą Omberg. 
U zbiegu Bangatan i Floragatan otwarto niedawno Kulturkvarteret Pedagogien (7). W kilku odrestaurowanych budynkach stanowiących dawniej siedzibę szkoły zlokalizowano bibliotekę, kino, centrum konferencyjne, biuro informacji turystycznej oraz wystawy muzealne prezentujące historię Hjo i rozmaite eksponaty związane ze sztuką i lokalnym rękodziełem. Wstęp na ekspozycje darmowy.