Vittskövle i Degeberga

Zamek magnacki Vittskövle

Już sama nazwa twierdzy brzmi romantycznie odwołując się do jakiegoś bliżej niesprecyzowanego "białego zagajnika". I wiąże się z tym największym w Skanii zamkiem o 100 komnatach kilka ciekawych historii włącznie z tym, że pojawił się na kartach kilku znanych powieści, m.in. dziecięcej Cudownej podróży Selmy Lagerlöf czy Sagi o ludziach lodu Margit Sandemo. Budowlę na palach w środku bagna wzniósł w latach 1553-1577 Jens Axelsen Brahe z duńskiego rodu magnackiego. Od początku miała służyć celom obronnym czego dowodem są cztery wieże flankujące całe założenie w kształcie czworokąta. Nad bramą wjazdową są herby familii Brahe i Bille oraz zapis stanowiący zobowiązanie do zachowania zamku w rękach rodu. Niezbyt się to udało już bowiem syn Jensa Henryk umarł nie pozostawiając męskiego potomka i własność przeszła na córkę żonatą z duńskim rycerzem Christianem Barnekow. Według legendy on z kolei zakończył życie jako bohater użyczając duńskiemu królowi Chrystianowi IV na polu bitwy pod Kölleryd własnego konia i tym samym skazując się na śmierć. "Koń królowi, krew wrogom, dusza Bogu" - miał wyrzec. Ale zamek pozostał w rękach rodziny Barnekow nawet po zdobyciu Skanii przez Szwecję, ponieważ wnuczek Christiana nie chcąc zrezygnować z posiadłości zmienił obywatelstwo. W końcu XVII w. założono tutaj pierwszą prywatną stadninę koni w kraju. Niejaka Małgorzata Aschenberg, wdowa po wcześnie zmarłym mężu z rodu Barnekow wyposażyła w konie cały pułk walczący na froncie rosyjskim. Mówiło się o tych jeźdźcach "pułk Aschenberg", jednak los nie był dla nich łaskawy - większość padła na polu bitwy, reszta dostała się do niewoli i została zesłana na Sybir. Ostatecznie dopiero w XIX wieku rezydencja przeszła w ręce bankiera Hagermana a następnie rodziny Stjernswärd, która zamieszkuje to miejsce do dzisiaj. Wnętrze jest niedostępne dla zwiedzających, a szkoda bo jest tam wiele starych mebli, holenderskich obrazów i iluzjonistyczne malowidła na sufitach. Można natomiast wędrować po parku angielskim założonym w 1840 roku na zachód od rezydencji oraz położonym bliżej ogrodzie geometrycznym zaprojektowanym przez Adolfa Fryderyka Barnekowa. W kompleksie znajdują się też budynki gospodarcze z połowy XIX w. zaprojektowane przez miłośnika średniowiecza profesora Carla Georga Bruniusa w mediewalnym kształcie.

Zamek w Vittskövle

Kościół w Vittskövle

Wiejski kościółek stoi przy sporym placu sąsiadując z budynkiem parafialnym (församlingshem). Fragmenty budowli pochodzą jeszcze z XII w. Korpus nawowy powstał przed 1400 rokiem, podobnie jak kaplica boczna św. Anny, w której pochowano pierwszych właścicieli majątku z rodu Brahe. Podziwiać w niej można wczesnorenesansowe płaskorzeźby nagrobkowe. Nieco później wzniesiono wieżę oraz drugą kaplicę, która mieści pochówki z rodu Barnekow. Na suficie znajduje się średniowieczna polichromia  przedstawiająca historię stworzenia świata i upadku pierwszych rodziców (w nawie), a także legendę o św. Mikołaju (w prezbiterium) oraz postaci apostołów i świętych (w kaplicy św. Anny). Autorem tej plastyki jest najprawdopodobniej Nils Håkansson znany jako lider większej grupy artystycznej działającej w połowie XV wieku jako Mistrzowie z Vittskövle. 
Na północ od kościoła przy drodze odtworzono odcinek starego traktu brukowanego kocimi łbami. Miejsce to zwane jest Linnelunden, czyli Łąką Linneusza na pamiątkę wizyty uczonego we wsi w 1749 roku. Na środku skweru stoi rzeźba Ivara Johnssona Flyende moder. Obecna to jednak replika, ponieważ oryginał został skradziony w 2004 roku i do tej pory nie został odnaleziony. Ivar Johnsson to znany w Szwecji artysta, którego klasycyzujące dzieła zdobią wiele miejsc publicznych, muzeów, kościołów, parków i placów. Urodził się w 1885 roku właśnie w Vittskövle.

Z Vittskövle do Degebergi dojechać można wzdłuż Skaddevägen drogą biegnącą przez dawną osadę gospodarczą przy zamku

(obecnie w starym domku z fachwerku kawiarnia) a następnie lasami (4 km). 

Degeberga to spora osada rozciągnięta wzdłuż drogi głównej nr 19 i dolin dwóch potoków. W latach 1952-1973 stanowiła siedzibę tzw. storkommun stanowiącej etap przejściowy w redukcji dawnych drobnych jednostek administracyjnych utożsamianych z parafiami. 
STACJA BENZYNOWA: Din-X, Tingsvägen, przy niej niewielki warsztat samochodowy i sklep.  
NOCLEGI: Schronisko Degeberga Stugby posiada 25 miejsc noclegowych w pokojach 4-, 3- i jednym 2-osobowym. Cena 260 SVK za osobę. Dzieci do 15 lat płacą 200 SVK. Przy hostelu jest też niewielki kemping z miejscami na 9 karawan lub namiotów (dostęp do elektryczności). Opłata 180 SVK za namiot i 260 SVK za przyczepę. Możliwość skorzystania ze świetlicy i polowej kuchni. Plac zabaw dla dzieci. Adres: Trollemöllavägen 52 (należy zjechać z głównej trasy 19 w kierunku na Forsakar i Vollsjö, za drogowskazem). Kontakt telefoniczny 044 35 00 60, e-mail: info@degebergastugby.se, strona www: http://www.degebergastugby.se    
Przy drodze którą wjeżdżamy do wsi stoi kościół z romańskim rodowodem. Z dawnych czasów zachowała się jedynie biała wieża w stylu duńskim, reszta świątyni jest efektem XIX-wiecznej przebudowy. Nie ma więc tutaj średniowiecznych fresków jak w sąsiednim Vittskövle, jest natomiast stara XVI-wieczna ambona ufundowana w intencji wyzdrowienia szlachcica Henryka z rodu Brahe. Ołtarz z figurami świętych jest dziełem wspomnianego Ivara Johnssona. W najwyższym punkcie miejscowości stoi dawny budynek centrali skupu jaj założonej przez niejakiego Enocha Flygare. Był to jeden z większych zakładów tego typu w Szwecji produkujący także na eksport. Nieco poniżej jest kwadratowy plac z dawnym parterowym budynkiem sądu ziemskiego i siedzibą gminy.
Na południu znajdziemy niewielki trawiasty płaskowyż Söndreklack, dawne pastwiska przypominające nieco podobne charakterem wrzosowiska Brösarp Backar. W porównaniu do nich jest tu więcej skał wapiennych, stąd i flora ma charakter bogatszy z dużą liczbą gatunków stepowych. Malownicze pola głazów i stare dęby były scenerią kręcenia filmu Bracia Lwie Serce wg powieści Astrid Lindgren.

Wzgórza Söndreklack

W dolnej części Degebergi znajduje się skansen z kuźnią, plebanią, młynem, kolekcją maszyn rolniczych oraz warsztatem rzeźbiarskim Ivara Johnssona. Na terenie muzeum odbywa się coroczna impreza skrzypcowa. W bok od skansenu odwiedzić można rezerwat przyrody Forsakar. Jar polodowcowy o głębokości 40 m wcinający się we wschodnie zbocza ozu Linderöd. Z wysoczyzny strumień opada dwoma kaskadami o wysokości 8 m i 10 m. Lasy bukowe z ciekawą florą i fauną pozostawione zostają naturze zatem znajdziemy tutaj stare zwalone gnijące pnie drzew nierzadko tarasujące drogę. W 1942 roku odkryto w tym miejscu rzadkiego w Szwecji chrząszcza o nazwie biegacz pomarszczony bytującego w korze drzew (w Polsce jest on bardziej pospolity, ale podlega częściowej ochronie gatunkowej). Poniżej rezerwatu znajdują się baseny z podgrzewaną wodą.