Także i w Szwecji obejrzeć można widoczek znany kinomanom z filmu Co się zdarzyło w Madison County w którym znany fotograf pracujący dla czasopisma National Geographic (w tej roli Clint Eastwood) przyjeżdża na prowincję i zakochuje się w miejscowej dziewczynie (Maryl Streep). W tle romansu są zabytkowe zadaszone wiejskie mosty stanu Iowa. I taki niewielki "kryty :domek" znajdziemy także na sielskiej prowincji szwedzkiej nad rzeką Tidan w leżącej w Västergotlandii gminie Skövde w pobliżu dawnego królewskiego majątku ziemskiego Vaholm. O ile w Ameryce drewniane wiejskie mosty są jeszcze dość częstym elementem krajobrazu i mają swoich miłośników zrzeszających się w hobbystycznych klubach, o tyle w Europie w większości znikły już zastąpione przez nowsze konstrukcje. Oczywiście mamy choćby w Szwajcarii zabytki stojące w miastach np. Kapellbrücke w Lucernie czy drewniany most nad rzeką Limmat w Wettingen. Mamy zabudowane kramami przeprawy włoskie w Wenecji czy Florencji, tego typu mosty są także w innych częściach kontynentu, nawet w Polsce jest efektowna kładka ponad Białą Lądecką w Lądku-Zdroju. Ale nie jest to ten typ przeprawy zarówno jeżeli chodzi o szczegóły konstrukcyjne jak i o położenie w obszarze wiejskim. Dlatego Vaholm Bro jest w Szwecji zabytkiem w zasadzie unikatowym, podobna kryta kładka w Falun spoczywa jednak na starym kamiennym moście i jej zadaszenie jest wtórne w stosunku do właściwej przeprawy. Przeprawa łączy dwór z polami położonymi po drugiej stronie rzeki, zawsze więc miała znaczenie lokalne i nie stanowiła części jakiegoś ważnego tranzytowego szlaku. Według przekazów most powstał między 1830 a 1876 rokiem - jest już w każdym razie zaznaczony na mapie obszaru wydanej z tą drugą datą. Trakt ponad wodą mierzy 34 metry, opiera się na jednym kamiennym przęśle zanurzonym w nurcie Tidan oraz na podobnych kamiennych przyczółkach brzegowych. Można zadać pytanie po co było zadaszenie. Pomijając możliwość schronienia się przed deszczem w przypadku drewnianej konstrukcji spełniało ważne funkcje konserwacyjne zabezpieczając trakt przed szkodliwym wpływem warunków atmosferycznych: przemakaniem czy przemarzaniem. Dzięki temu most drewniany był zdecydowanie trwalszy. Oprócz tego konstrukcja dachowa pełni rolę kratownicy wpływając na właściwe wyważenie mostu. W latach 80-tych XX wieku budowla w Vaholm była bliska zawalenia. Nie nadawała się już zdecydowanie do przejazdu jakimkolwiek pojazdem mechanicznym, ale także piesza próba sforsowania rzeki w ten sposób była ryzykowna - wygięte w dół dźwigary i dziury w poszyciu raczej do tego nie zachęcały. W 1992 roku most wyremontowano wymieniając zgniłe elementy konstrukcyjne oraz wzmacniając przyczółki. Od tego czasu wabi turystów chcących oglądnąć swoiste kuriozum techniczne. Zdjęcia z pasącymi się krowami oraz czerwonym dachem przerzuconym ponad rzeką z pewnością prezentują się ciekawie. Ani sam most ani domek pomalowany faluńskim karminem nie jest niczym niezwykłym, jednak połączenie sprawia, że podziwiamy budowlę oryginalną i jedyną w swoim rodzaju.
Most znajduje się na północ od miejscowości Tidan w gminie Skövde. Z drogi 200 należy skręcić w lewo za drogowskazem w polną drogę gruntową. Najbliższy przystanek autobusowy Olstorp na linii łączącej Skövde z Töreboda.
Nadbudówka mostu przypomina długi garaż albo stodołę.
Stan budowli z lat 80-tych. Kto wie może bardziej malowniczy obiekt do fotografii? Thomas Carlquist. Muzeum Westergotlandii..
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz