Miejscowa społeczność stanowiła w przeszłości dość wybuchową mieszankę. Zbieranina marynarzy, emigrantów kupców, ale także szmuglerów i awanturników, w najlepszym wypadku alkoholików i pokerzystów gwarantowała osadzie Karlshamn famę najniebezpieczniejszej w Szwecji. Dzisiaj nazywa się go raczej miastem "pięknych podwórek". Specyficzny handlowy charakter powodował bowiem tworzenie całych rozbudowanych kompleksów gospodarczych dostosowanych do określonych działek. Na zapleczu kamieniczek podziwiać można więc dzisiaj drewniane chaty, studnie, kuźnie i inne budynki gospodarcze, ale także wysokie wieże oraz mury pokryte dzikim winem. Niestety wiele z tych wewnętrznych dziedzińców nie przetrwało do dzisiejszych czasów i zostało przekształconych głównie w czasie boomu budowlanego w latach 50-tych i 60-tych XX wieku. Najlepiej zachowane przykłady takich gospodarstw tworzą tzw. Kulturkvarteret położony w północnej części staromiejskiego obwodu (kwartały Norrköping i Triangeln). Najlepiej z rynku dotrzeć tam wzdłuż handlowej ulicy Drottningsgatan na długim odcinku stanowiącej wyłączony z ruchu samochodowego deptak wysadzany szpalerem drzew. Po drodze warto dostać się na kilka innych wewnętrznych podwórek, które zachowały swój staroświecki czar.
Obecnie Kulturkvarteret jest siedzibą muzeum regionalnego. Główne wejście na ten teren stanowi Smithska Gården (1) - piętrowy dom kupiecki z drugiej połowy XVIII w. stojący na rogu Vinkelgatan i Drottningsgatan. Był to jeden z pierwszych murowanych budynków na terenie miasta powstały po wielkim pożarze w 1763 roku. Na fasadzie wyróżnia go kolorowy herb z motywem krajobrazowym oraz znajdująca się w zwieńczeniu sentencja mówiąca o tym ile zdziałać może rozsądek i uczciwość. Wewnątrz podziwiać można stare malowidła sufitowe w sali królewskiej oraz piękne secesyjne witraże. Ekspozycja historyczna ukazuje m.in. zbiory dawnych map i planów miasta, wyroby sztuki rękodzielniczej oraz zbiory związane z rozmaitymi gałęziami lokalnego przemysłu: mleczarskiego (margaryna, lody), precyzyjnego (zegary), poligraficznego (maszyny do pisania) tytoniowego i spirytusowego. Warto wspomnieć, że przez kilkadziesiąt lat pod tym adresem mieszkał Otto Smith - syn słynnego "króla spirytusu" Larsa Olssona Smitha. Do niego należała z początku znajdująca się na zachodnim nabrzeżu wielka fabryka - dziś największa w Europie wytwórnia oleju roślinnego występująca pod marką Karlshamns AB. Kres imperium alkoholowego wyznaczyła hiszpańska afera, kiedy to rząd w Madrycie zajął wielkie zapasy trunku przeznaczone na tamtejszy rynek. Osobny pokój poświęcono też urodzonej w 1864 roku w Karlshamnie Alicji Tegnér - kompozytorce znanej z tworzenia pięknych piosenek dla dzieci. Na podwórzu znajduje się drewniana suszarnia z wystawą poświęconą produkcji papierosów i snusu, a także rybołówstwu i myśliwstwu. Obok stoi kamienny magazyn, gdzie wystawione są wyroby kowalskie oraz stare meble kościelne.
Najciekawszym obiektem na zapleczu jest jednak Holländarhuset - stary kupiecki dom drewniany z XVII wieku z charakterystyczną loggią. Po sąsiedzku mamy miejską galerię sztuki mieszczącą się w drewnianym magazynie przy Vinkelgatan 7 oraz jedyne w Szwecji muzeum likierów (Punschmuseet, 2) zlokalizowane w dawnej fabryce J. N. von Bergen & Sons. Tutejszy przemysłowiec przez wiele lat działał w branży tytoniowej, potem przerzucił się na produkcję kart do gry, aby wreszcie kontynuować biznes już jako producent wyrobów spirytusowych. Oprócz zbiorów związanych z tymi branżami obejrzymy też stare warsztaty: drukarski, zegarmistrzowski oraz jubilerski. Przy Drottningsgatan 91 znajduje się dom kupiecki zwany Skottsbergska Gården (3). To jeden z lepiej zachowanych drewnianych mieszczańskich domów z początku XVIII w. z jasnoszarą fasadą, wysokim gankiem, ceglanym podpiwniczeniem oraz wysokim mansardowym dachem. Wnętrze budynku zostało zaaranżowane w stylu epoki w której została wzniesiona: na parterze jest to mieszkanie średnio zamożnego kupca wraz z uroczym starym sklepem kolonialnym, na piętrze rezydencja bogacza z meblami w stylu gustawiańskim. Na podwórzu zachowała się drewniana zabudowa gospodarcza: rozmaite magazyny.
Muzeum w ciągu roku otwarte jest w dni powszednie od 13.00 do 16.00, natomiast latem (czerwiec-sierpień) od wtorku do niedzieli od 13.00 do 17.00. Obowiązują oddzielne bilety po 20 SVK na 3 części wystawy (muzeum regionalne, muzeum likierów, Skottsbergska Gården). Dodatkowo za 20 SVK można zamówić degustację nalewek. Na miejscu można zakupić rozmaite pamiątki oraz wydawane przez placówkę roczniki miejskie zwane Carlshamniana. Kontakt telefoniczny: 045 41 48 68, e-mail: kontakt@karlshamnsmuzeum.se, strona web: http://karlshamnsmuseum.se
Na północ od Kulturkvarteret znajduje się niewielki skwer zwany Körmölleplan na którym rośnie kilka starych lip i wiązów. Był to jeden z najstarszych miejskich ogrodów założony na terenach dawnego browaru. Ulica Stadsportgatan prowadzi mostem na drugą stronę rzeki Mieån, gdzie w końcu XVIII wieku powstało Nowe Miasto (Nya Staden) skupione wokół nieistniejącego już w praktyce placu Vattentorget.
W jego dolnej części zlokalizowanych było wiele budynków fabrycznych. Przy Bellevuevägen stoi biały warsztat z 1874 roku w stylu angielskiego gotyku należący dawniej do zakładów mechanicznych a w pobliżu dawnej stacji znajduje się kuźnia przekształcona obecnie w kino oraz siedzibę teatru eksperymentalnego. W tej części miasta zachowało się też kilka, może kilkanaście drewnianych domków skupiających się głównie wzdłuż górnej pierzei Västra Långgatan. Dzielnicę ogranicza od południa skalisty stok wzgórza Hinseberget a od północy duży park miejski Bellevue (4), prócz ładnego widoku oferujący też takie atrakcje jak scena taneczna czy strzelnica.
Dalej na północ od miejskiej obwodnicy leży cienisty rozległy miejski cmentarz Hvilans założony w 1879 roku na gruntach dawnej posiadłości ziemskiej Gustavsborg. W centrum znajduje się ceglana neogotycka kaplica grobowa (5). Dziś nie pełni już ona funkcji obrzędowej, pozostała spokojnym miejscem zadumy i modlitwy a wszelkie uroczystości odbywają się w nowszym budynku z lat 30-tych XX wieku. CDN
 |
| Holländarhuset |
 |
| Sala poświęcona przemysłowi spirytusowemu w karlshamnskim muzeum regionalnym |
Muzeum w ciągu roku otwarte jest w dni powszednie od 13.00 do 16.00, natomiast latem (czerwiec-sierpień) od wtorku do niedzieli od 13.00 do 17.00. Obowiązują oddzielne bilety po 20 SVK na 3 części wystawy (muzeum regionalne, muzeum likierów, Skottsbergska Gården). Dodatkowo za 20 SVK można zamówić degustację nalewek. Na miejscu można zakupić rozmaite pamiątki oraz wydawane przez placówkę roczniki miejskie zwane Carlshamniana. Kontakt telefoniczny: 045 41 48 68, e-mail: kontakt@karlshamnsmuzeum.se, strona web: http://karlshamnsmuseum.se
Na północ od Kulturkvarteret znajduje się niewielki skwer zwany Körmölleplan na którym rośnie kilka starych lip i wiązów. Był to jeden z najstarszych miejskich ogrodów założony na terenach dawnego browaru. Ulica Stadsportgatan prowadzi mostem na drugą stronę rzeki Mieån, gdzie w końcu XVIII wieku powstało Nowe Miasto (Nya Staden) skupione wokół nieistniejącego już w praktyce placu Vattentorget.
 |
| Hvilans Kapell |
Dalej na północ od miejskiej obwodnicy leży cienisty rozległy miejski cmentarz Hvilans założony w 1879 roku na gruntach dawnej posiadłości ziemskiej Gustavsborg. W centrum znajduje się ceglana neogotycka kaplica grobowa (5). Dziś nie pełni już ona funkcji obrzędowej, pozostała spokojnym miejscem zadumy i modlitwy a wszelkie uroczystości odbywają się w nowszym budynku z lat 30-tych XX wieku. CDN
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz