Bräkne-Hoby i Bräkneleden

Hoby to pospolita nazwa miejscowa w Szwecji, dlatego aby odróżnić miejscowość od innych podobnych dodano przedrostek "bräkne", czyli "paproć", odnoszący się pierwotnie do przepływającej w pobliżu rzeki i charakteryzujący roślinność na jej brzegach. W 1967 roku po ponad 100 latach funkcjonowania zlikwidowano gminę wiejską (landskommun) Hoby włączając ją do większej jednostki. Kilkanaście lat wcześniej znajdującą się tutaj siedzibę sejmiku (Bräkne Härad) przeniesiono do Karlshamnu. Nie zmienia to faktu, że istniejąca osada o charakterze małego miasteczka ma historyczne korzenie i jest największą miejscowością pomiędzy aglomeracjami Karlshamnu i Ronneby. Jest także dobrym punktem wypadowym w interesujące turystycznie obszary środkowego Blekinge.

Przystanek kolejowy na linii Karlshamn-Karlskrona leży w północnej części miejscowości przy głównej drodze Bräknevägen. Stają tu wszystkie pociągi Öresundtåg kursujące m.in. do Kopenhagi, Malmö, Kristianstadu, Karlshamnu i Karlskrony. 

Między Karlshamnem a Ronneby kursuje autobus lokalny linii 250 (Blekinge Trafiken), który zatrzymuje się na kilku przystankach w Bräkne-Hoby (najbardziej ważny z punktu widzenia turysty jest Tingsgården). Niektóre kursy docierają do stacji kolejowej oraz przystani w Järnävik.

Na południe od miejscowości w pobliżu węzła autostradowego znajduje się otoczony parkiem XVIII-wieczny dwór Hoby Kulle (1) zbudowany przez miejscowego rządcę Svena Emanuela Trädgårdha.

W XIX wieku gospodarstwo nastawiło się na produkcję towarową a wyroby mleczne eksportowano stąd za granicę m.in. do Danii i Anglii. W tym czasie powstała tu też niewielka gorzelnia. Historię dworu poznać można w sezonie letnim w czasie wycieczki z przewodnikiem. Zapewne wspomni, że miejsce to od stuleci pełniło funkcje kultowe. W epoce brązu był tu grób wikingów zwany Calmare Kulle. Z tego powodu niektórzy twierdzą, że dom jest nawiedzony. Łączą to również z tragiczną historią jednego z właścicieli. W tych warunkach to trochę osobliwe, że  gospodarstwo jest także pensjonatem turystycznym.

Nocleg wraz ze śniadaniem w cenie 495 SVK za osobę (dzieci do 12 lat płacą połowę ceny). Na miejscu kawiarnia i oranżeria, sklep z pamiątkami oraz galeria antyków. Nastrojowe wnętrza. Dania ze starej książki kucharskiej Kajsy Varg. Kontakt telefoniczny: 070 844 48 28, e-mail: info@hobykulle.se 

Kościół w Bräkne-Hoby

Wzdłuż wykładanej tradycyjną kostką brukową Haradsvägen znajdują się główne zabytki miejscowości.  Najważniejszym jest kościół parafialny (2) rozpoznawalny z daleka dzięki wysokiej, mierzącej 38 metrów wieży. Na jej szczycie umieszczony jest 3-metrowy krzyż. W chwili powstania była to największa prowincjonalna świątynia w całej diecezji Lund. Nawa mieści 1800 osób. Obecna bazylika została zaprojektowana przez Helgo Zettervalla i wzniesiona w latach 1868-1872. Mniejszy starszy kościół istniał w tym miejscu już od XII wieku.Pozostałością po nim jest wmurowane w posadzkę epitafium rolnika Pedera Torbjörnssona Schomagera zmarłego w 1651 roku. W południowej galerii znajduje się natomiast drewniana płyta odnaleziona w latach 40-tych ubiegłego wieku na terenie Skanii Obraz przedstawia pastora Larsa Schlytera wraz z rodziną. Ten żyjący w latach 1646-1729 syn burmistrza Ronneby został w czasie wojny skańskiej niesłusznie posądzony o szpiegostwo i uwięziony w twierdzy karlshamnskiej. Zwolniony po roku powrócił do splądrowanej parafii. Z początku XIII wieku pochodzi chrzcielnica wykonana z piaskowca Åhus przez artystę należącego do kręgu Maglehem. Wyróżnia ją podwójny ornament na obwodzie kielicha oraz wyobrażenia czterech lwów na stopce. Prócz tego w przedsionku wystawione jest skrzydło starych drzwi kościelnych. We wnętrzu zwracają uwagę przede wszystkim pastelowe obrazy bornholmskiego malarza Paula Höma. W absydzie ponad ołtarzem ukazany jest tronujący Chrystus a na emporach z boku nawy apostołowie. Trzy inne obrazy przedstawiają Wjazd Chrystusa do Jerozolimy, Judaszowy pocałunek i Jezusa przed Piłatem. Z tyłu nawy znajdują się monumentalne organy zbudowane przez C. A. Johanssona z Broaryd powstałe równocześnie z kościołem a potem kilkukrotnie remontowane. Ich głębokie brzmienie wraz z doskonałą akustyką powoduje, że świątynia jest często gospodarzem koncertów.  
Budowla otoczona jest dużym cmentarzem na którym spoczywają zasłużeni obywatele parafii. Jednym z nich był wspomniany wyżej Sven Emanuel Trädgårdh, który zasłynął jako innowator w dziedzinie rolnictwa oraz inicjator rozmaitych lokalnych przedsięwzięć takich jak szkoła czy przystań barek rzecznych. Był pierwszym lokatorem dworu Sonekulla siedziby miejscowego tingu. Znajduje się on na skrzyżowaniu dróg na południe od kościoła parafialnego. W sąsiedztwie znajdziemy jeszcze kilka wiekowych wiązów zasadzonych przez rządcę. W tej części Bräkne-Hoby w starym parku "gdzie rosły piękne brzozy" Carl Pagels założył jedną z najstarszych w Szwecji szkół średnich (3).  Historyczna siedziba pochodzi z 1844 roku. Na skwerze przed głównym ceglanym gmachem liceum ustawione są posągi Pera Hasselberga przedstawiające symbolicznych siewców. Bräkne-Hoby do dzisiaj jest ważnym centrum edukacyjnym. Oprócz wspomnianego liceum znajduje się tutaj jeszcze gimnazjum rolnicze i dwie szkoły podstawowe w tym jedna z nich znajdująca się przy Haradsvägen na północ od kościoła została założona w 1844 roku. W kompleksie wyróżnia się najstarszy drewniany budynek oraz nowszy gmach zwany od białego koloru elewacji Vita Skolan. 

Biblioteka w Bräkne-Hoby

Przy skrzyżowaniu Haradsvägen i Parkvägen znajduje się ciekawy budynek gminnej biblioteki (4) i domu kultury zbudowany w stylu secesyjnym w 1910 roku wg projektu Svante Svenssona. Dom posiada cztery zupełnie odmienne elewacje, charakterystyczne łuki w zwieńczeniu i fikuśne schody. Pierwotnie mieściła się tutaj siedziba banku oraz centrala telefoniczna. Na zapleczu niewielki niedawno zrewitalizowany ogród zwany Svenmanska Parken. Naprzeciwko tuż przy Kyrkovägen znajduje się niewielkie lokalne muzeum związane z sąsiednią parafią, które zwiedzić można w letnie niedziele.

Na północ od Bräkne-Hoby w kierunku łagodnych wzgórz ciągnie się dolina rzeki Bräkneån wzdłuż której wytyczono kilkunastokilometrową pętlę rowerową znakowaną tabliczkami w kolorze zielonym. 

Start z placyku naprzeciwko stacji kolejowej. Jedziemy wzdłuż Mölleskogsvägen w kierunku rzeki, którą przecinamy przy dawnym młynie Evaryds Kvarn [1,3 km]. Przez wiele lat trwały spory o możliwość korzystania z mostku przez okoliczną ludność, który znacznie skracał drogę do miasteczka. Inna kłótnia pomiędzy sąsiadami dotyczyła dostępu do energii wodnej. Dalej w prawo w górę doliny. Niebawem oznakowana ścieżka do skalnego rumowiska na stoku wzgórza zwanego Trollakyrka (5). Wielkie bloki kamienne są śladem dawnej obecności lodowca ponad doliną Bräkneån. Starodrzew. Za przysiółkiem Tokaryd droga opuszcza dolinę rzeki i wznosi się na jej zachodni skłon. Docieramy do Hjälmsa [5,0 km]. We wsi zachowało się kilka starych farm z charakterystycznym układem zabudowań mieszkalnych i gospodarczych. Obejście podzielone zostało płotkiem na część rekreacyjną i gospodarczą. Staw w miejscu dawnej żwirowni. Skrzyżowanie z drogą nr 643 [5,7 km]. 700 m w prawo w Dönhult przy moście nad Bräkneån działały dawniej młyny drzewne, chlebowe oraz fabryka tytoniu (obecnie magazyn z odzieżą i obuwiem). Po wschodniej stronie drogi podziwiać można piękny przykład skalistego stromego ozu (6) powstałego w miejscu, gdzie rzeka podlodowcowa wypływała na nizinę nadmorską. Skręcamy w lewo w górę doliny. Po 500 metrach powinniśmy zboczyć na prawo w drogę gruntową prowadzącą do rezerwatu Lillagärde (7). Zachowały się tutaj fragmenty naturalnych lasów mieszanych a bliżej rzeki płaty zarośli leszczynowych. Pewną osobliwością jest żyjąca w Bräkneån skójka perłorodna (Margaritifera margaritifera) - małż  z muszlą podobną nieco do spotykanego na polskich plażach omułka. Mijamy bystrza Hjälmsafallen [8,6 km]. Młyny stojące tutaj należały kiedyś do położonej parę kilometrów niżej wsi. Jedziemy dalej przez las asfaltową drogą 624, którą opuszczamy na kolejnym skrzyżowaniu wybierając gruntowy trakt do młyna Trånhem [8, 9,7 km]. To jedyny działający do dziś zakład wodny nad Bräkneån. Założony został najprawdopodobniej w połowie XVIII w. a jego nazwa nawiązuje do miasta Trondheim w Norwegii. Śródleśny staw. Wracamy na drogę 643 prowadzącą tutaj wśród urozmaiconego krajobrazu wąską doliną rzeczną. 

Näckahallen i rezerwat Björkeryd

Po prawej w korycie spoczywa duży głaz zwany Näckahallen (9), z którym z dawien dawna związane były rożne miejscowe przesądy. Rzeka rozlewa się dość szeroko. Podmokłe łąki i pastwiska nad jej brzegami objęte są ochroną w rezerwacie Björkeryd. [11,5 km] Centrum wsi o takiej samej nazwie. Kiedyś był to punkt przeładunku drewna z lasów Smålandu zwożonego do przystani w Järnavik. Leżał on na granicy regionu uprawnego i leśnego. Szlak prowadzi dalej ku północy boczną drogą do Örseryd. Wzdłuż drogi zachowało się kilka pasterskich bud. Dawniej trakt przedzielały liczne zagrody. Ścieżka na prawo doprowadzi do starego młyna stemplowego nad rzeką w miejscu zwanym Bårabygd. W lewo dróżka na mostek w kierunku wsi Sävsjömåla. W Örseryd [16,1 km] do 1925 roku działała fabryka dachówek przeniesiona następnie do Karlshamnu. Dzisiaj ta położona na uboczu wieś pozwala na podziwianie naturalnych krajobrazów wzdłuż brzegu rzeki. W przeszłości istniało tutaj jezioro, którego pozostałościami są podmokłe łąki nad brzegami Bräkneån. Na północ od wsi znajdują się 2 stare młyny. Do Björkeryd możemy powrócić dłuższym o kilka kilometrów wariantem przez położone na wysoczyźnie wsie Raskamåla i Svalehult. Poniżej tej drugiej w otoczonej lasem farmie przytulna kawiarenka.