Translate

środa, 27 września 2017

Archipelag Karlshamnski

W okolicach Karlshamnu bałtyckie wybrzeże Szwecji zaczyna przybierać postać strefy pełnej skalistych wysepek. Obecnie żadna z 270 wysp archipelagu nie jest zamieszkana przez cały rok, choć na wielu z nich znajdują się sezonowe domy a jeszcze do niedawna na największej z nich Tärnö istniała populacja około 250 stałych mieszkańców. Karlshamnskie szkiery to dogodny cel jednodniowej wycieczki statkiem żeglugi przybrzeżnej lub własną łodzią. Oferują rozległe widoki na morze, idylliczne zatoczki, przyjemne lasy i łąki pełne miejsc dogodnych na piknik. Owiane mgłą brzegi pełne są również historycznych śladów osadnictwa, legend i niewyjaśnionych do dziś wydarzeń z przeszłości. 

Twierdza Kastellet
Frisholmen (Kastellet, 1)
Ta położona najbliżej Karlshamnu skalista wysepka u ujścia Mieån w 1675 roku została silnie ufortyfikowana, stanowiąc ważny punkt oporu przeciwko inwazji duńskiej. Przynajmniej kilkukrotnie miały tu miejsce walki miejscowego kontyngentu z atakującymi od strony morza sąsiadami zza Öresundu. Twierdza była kilkukrotnie wzmacniana a w późniejszych czasach pełniła także rolę więzienia. Tutaj przetrzymywano m.in. Vitusa Anderssona - niefortunnego właściciela wyspy Trösö (Karlskrona), który nie chciał się pogodzić z wywłaszczeniem i budową na terenie jego posiadłości królewskiego portu wojennego. Po 1865 garnizon ostatecznie opuścił wyspę a niedługo potem została ona wykupiona od wojska i przekazana miastu jako zabytek i patriotyczna pamiątka. W 1975 roku wybudowano tu niewielką kaplicę wg planów pochodzących jeszcze z XVIII w. Frisholmen stała się popularnym miejscem ślubów. Od 1989 roku na wyspie odbywają się także przedstawienia półamatorskiego teatru Smedjan. W najwyższym punkcie znajduje się drewniana wieżyczka triangulacyjna. 

Latarnia morska na Tärnö
Tärnö
Położona najbardziej na południe i zarazem największa wyspa archipelagu. Zamieszkana zapewne od XVI wieku, ale już wcześniej przebywali tu wikingowie o czym świadczy odkrycie srebrnego skarbu w okolicy dawnej szkoły po północnej stronie lądu. Inny skarb miał się ponoć znajdować w skałach zwanych smoczym grobem na południowym wybrzeżu. Kiedyś w czasie burzy rozbił się tam statek handlowy a kapitan nie chcąc postradać cennego towaru przeniósł go na ląd i ukrył. Do tej pory udało się tam jednak odnaleźć tylko jedną szwedzką pięciogroszówkę. Najwyższym wzniesieniem wyspy jest wzgórze Drakaberget po południowej stronie. Według legendy zamieszkiwał tu latający smok, który zakończył swój żywot koło latarni morskiej na Hanö. Po prawdzie i na Tärnö funkcjonuje niewielka ośmioboczna latarnia morska (2), która jest najstarszą wciąż działającą tego typu budowlą drewnianą w Szwecji. Światło znajduje się jakieś 31 m nad poziomem morza i zmienia kolor na biały, czerwony lub zielony. Na wschodnim wybrzeżu w latach 40-tych miało miejsce tajemnicze paranormalne zjawisko. W czasie kilku kolejnych nocy obserwowano dziwną postać pojawiającą się na wybrzeżu z wielką czerwoną latarnią. Nigdy nie odnaleziono tam żywej osoby i de facto nie wyjaśniono tego fenomenu, chociaż starano się go wytłumaczyć przyrównując do błędnych ogników z bagien. Jeden z dziennikarzy na pytanie czemu nie zbadano dokładniej tego terenu odpowiedział wróżąc z tabakiery, że "wyjaśnienie tej sprawy  wymagało bez wątpienia światła dziennego". Większość obszaru wyspy objęta jest ochroną w rezerwacie przyrody. Z pomników natury warto wymienić duży głaz zwany Uddagubben z rysą w kształcie ludzkiego uśmiechu stojący na południowym cyplu, a także wiekowy dąb Fiskegökeken (3) zachowany jako znak żeglugowy na zachodnim wybrzeżu w czasach kiedy większość miejscowych lasów wykarczowano do budowy statków. Przystań znajduje się w północnej części wyspy. Obok znajduje się jedyny na całym archipelagu kiosk spożywczy Laxboden otwarty w miesiącach letnich. W pobliżu jest także najstarsza studnia na wyspie zwana Abrans Brunn dawniej używana do pojenia bydła. 

Harö
Porośnięta tylko skupiskami krzewów bezludna wyspa (brak źródeł wody) do dziś jest własnością armii szwedzkiej. Znajduje się tutaj ćwiczebna strzelnica. Na wygładach przy wschodnim brzegu odsłaniają się diabazy. Zakaz cumowania.

Joggesö
Położona w środkowej części archipelagu wyspa w XIX wieku stała się własnością hrabiego Mörnera z Eriksbergu. W początkach XX wieku powstała tutaj stocznia budująca rybackie kutry. Do dziś znajduje się tutaj jeden z pierwszych motorowych trawlerów z iskrowym zapłonem wykorzystywany do wycieczek po akwenach archipelagu.  W początku lat 60-tych ubiegłego wieku zakład przeniesiono na stały ląd do Vägga pod Karlshamnem.
Centrum konferencyjne Gullkråkan oferuje noclegi maksymalnie dla 10 gości z całodobowym wyżywieniem w cenie 1100-1400 SVK za osobę. Możliwość korzystania z sauny. Wynajem kajaków i łodzi. Kursy wędkarstwa, wycieczki przyrodnicze. Kontakt telefoniczny: 070 157 83 01, e-mail: info@gullkrakan.se

Bockö i Mjöö
Dwie wyspy położone we wschodniej części archipelagu tworzą od 1975 rezerwat przyrodniczy z ostoją ptactwa wodnego. Wyspy są niezamieszkane, ale w przeszłości na Bockö żył rybak Anders Svensson zwany "ojcem archipelagu", ponieważ kilkunastu jego potomków mieszkało potem na różnych wyspach wokoło. W krajobrazie szkieru charakterystyczne są liczne spękania powierzchni skalnej formujące głębokie rozpadliny. Podłoże zbudowane z diabazów odznacza się bogatszą florą. Na wiosnę licznie zakwitają drzewa i krzewy takie jak czeremcha, jarząb szwedzki, jarzębina, grusza polna czy bez lilak. Zachowały się ślady dawnego osadnictwa w postaci kamiennych murków i zagród. W południowo-zachodniej części Bockö fundamenty okrągłego domu. Na najwyższym wzniesieniu znak sygnalizacyjny.   

Ekö (4)
Nazwa wyspy pochodzi od dębów, które do dzisiaj porastają łagodne wzgórza. Wyspa zamieszkana była od końca XVI w. Zachowało się imię i nazwisko pierwszego osadnika Tygge Truedsson. Obecnie jest tu kilkadziesiąt starych domów funkcjonujących jako letnie apartamenty.

Hallö (5)
Krajobraz wyspy charakteryzują płaskie wzgórza. Była zamieszkana od XVI wieku, ale w 1711 została prawie całkowicie wyludniona po przejściu zarazy. W późniejszych latach osiedlali się tutaj przemytnicy. Na północnym krańcu wyspy w dużym żółtym domu mieszkał Gustaf Sandström - daleki kuzyn Alice Tegnér. Często wyprawiał się na Bornholm w rozmaitych "interesach". W 1930 roku populacja wyspy była na tyle duża, że otwarto tutaj szkołę podstawową, której budynek zachował się do dzisiaj. Większość istniejących dziś posesji ma charakter prywatny i nie jest wynajmowana letnikom.

Fölsö
Bezludna wyspa na południe od Hallö ze skalistym północno-wschodnim brzegiem. Z dawien dawna wykorzystywana jako pastwisko dla owiec. Obecnie rezerwat przyrodniczy. Ciekawa flora i fauna. Morskie ptaki, rozmaite gatunki motyli. Ścieżka spacerowa przecina środek wyspy. Punkty widokowe. Kilka miejsc do odpoczynku. Toaleta.

Mulö
Ta niewielka wysepka  w zachodniej części archipelagu dość późno została skolonizowana. Według starych podań w średniowieczu panował tutaj książę, który zginął podczas morskiej potyczki.

Östra i Västra Bockö
Dwie wyspy rozdzielone cieśniną Ideholmssundet ze znakiem sygnalizacyjnym umieszczonym na dużym głazie. W XIX wieku mieszkał tu szyper, który pilotował statki przez trudny nawigacyjnie akwen. Z dawien dawna wyspy należały do dóbr hrabiów na Eriksbergu, stąd też zachodni cypel Västra Bockö nazywany jest przylądkiem hrabiny.

Klify na Tjärö
Tjärö
Znajdująca się najbardziej na wschodzie wyspa archipelagu leży w głębokiej zatoce wcinającej się w ląd Blekinge na wschód od Mattvik. Zwana jest ona niezbyt poprawnie fiordem. Stosownie do tej nazwy powierzchnia wyspy jest skalista i pagórkowata. Letnia osada znajduje się w części północnej, południowy fragment porośnięty jest w przeważającej części lasem. Osadnictwo na Tjärö istniało już w czasach prehistorycznych. Z XVII-wiecznych dokumentów wynika, że ziemia ta była własnością korony. Mieszkało tutaj kilka rodzin rybackich. Stara wioska z czerwonymi domkami została wykorzystana jako osada turystyczna administrowana przez Svenska Turistförening (STF). Część z budynkow została przeniesiona z innych wysp oraz stałego lądu. Rezerwat przyrody. Dwie ścieżki turystyczne (znakowana żółto na południu i znakowana niebiesko na północy) prowadzą na spektakularne klify oraz przez stary kompleks leśny. W północno-wschodniej części wyspy zaciszna zatoka Ällingaviken (6) z widokiem na inne szkiery. W otoczeniu sielskie łąki i stare dąbrowy. Dalej na północy przylądek Nabben z niewielkimi wychodniami skalnymi nad samą wodą. Kąpielisko. Wyższe 13-metrowe urwiska znajdują się w części południowej na plaży zwanej Pellakroken (7). Przystań statków białej floty oraz marina jachtowa.
Nocleg w kilkunastu drewnianych domkach z XIX wieku. Zróżnicowany standard. Kąpielisko. Wypożyczalnia sprzętu wodnego. Wspólna sauna na tratwie pływającej przy przystani. Kuchnia polowa. Ceny od 475 SVK za osobę. Szczegóły pod numerem telefonu:  045 46 00 63, e-mail: info@tjaro.com          

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz