Wyspy północnego Wetteru

Największy słodkowodny archipelag w Szwecji liczący około 50 wysp oraz tysiące niewielkich szkierów został w 2004 roku uznany za park ekologiczny podlegający zarządowi Sveaskog, czyli szwedzkich lasów państwowych. Równocześnie już od lat 70-tych teren ten był chroniony jako rezerwat przyrody Norra Vättern Skärgård. W 1998 roku powstał także rezerwat Utnäset obejmujący kilka mniejszych wysp w południowej części archipelagu, a w sąsiedztwie jest także chroniony obszar Uvviken Kyrkogårdsön. Główną ideą ochronną było przeciwdziałanie niekontrolowanemu powstawaniu zabudowy letniskowej na tym obszarze. Poza dwoma niewielkimi chatkami znajdującymi się na wyspie Lilla Aspö obszar ten jest obecnie bezludny. 

Wyspy zbudowane są z granitowych skał tworzących mniejsze lub większe spiętrzenia lub charakterystyczne wygłady lodowcowe. Tu i ówdzie utrzymały się także większe płaty moreny. Tereny skaliste porastają  głównie bory sosnowe ze starodrzewem osiągającym miejscami 300-400 lat. Naturalnym czynnikiem selekcji były pożary lasów prowadzące do przebudowy i odnowienia drzewostanów. W obszarach o miąższej glebie wytworzonej na morenie pojawiają się fragmenty świerczyn, lasy liściaste z osiką, olchą i brzozą a także zarastające pastwiska. Znajdują się tutaj siedliska licznych wodnych ptaków oraz rzadkich roślin naczyniowych. Miejsce jest też doskonałe dla miłośników wędkarstwa. W wodach pływają szczupaki, okonie i sandacze a w głębinach Wetteru kryje się także tutejszy relikt pstrąg arktyczny. Wyspy są dostępne jedynie drogą wodną, jachtem bądź kajakiem. W zimie można na nie natomiast wędrować po zamarzniętym lodzie. Na kilku brzegach zorganizowane są obozowiska z miejscami do grilla oraz oczyszczanymi chemicznie toaletami. W takich miejscach przebywać można nie dłużej niż 2 noce.

Stora Röknen (1)

Najbardziej na południe wysunięta wyspa leży już poza obszarem chronionym. Obecnie jest jednak także niezamieszkana i trudno dostępna ze względu na działający tutaj poligon artyleryjski. W latach 30-tych i 40-tych miał na wyspie samotnię poeta i rysownik Folke Dahlberg i wiele jego dzieł jest inspirowanych tutejszą przyrodą. Według jego powieści Wetter (Vättern) na południowym cyplu wyspy zwanym Röknehuvud mieścił się kiedyś kamieniołom, w którym rosyjscy jeńcy wojenni wydobywali głazy służące do umocnienia Kanału Gotajskiego. Po północnej stronie wyspy znajdują się wraki czterech łodzi typu råbockar, które zatonęły tutaj w pierwszą niedzielę Adwentu w 1871 roku.

Samotny szkier Orrholmen

Lilla Röknen (2)

Położona bliżej zachodniego brzegu w okolicach Stora Koviken. Odznacza się skomplikowaną linią brzegową przypominającą nieco skaliste szkiery wybrzeża Bohuslän. Kilka przytulnych zatoczek ze skalistym dnem może służyć jako przystanie. Dwa obozowiska. Wyspa jest popularna jako kąpielisko.

Kyrkogårdsön (3)

U wejścia do głębokiej zatoki Boviken. W czasie epidemii czarnej śmierci okoliczna ludność szukała tutaj schronienia. Niestety zaraza dotarła i na wyspę dziesiątkując uciekinierów. Po tych czasach pozostał kamień pamiątkowy i mur starego cmentarza oraz oczywiście nazwa miejsca. Podobne mroczne miano noszą dwie cieśniny oddzielające Kyrkogårdsön od stałego lądu: Cieśnina Śmierci i Cieśnina Czarna, natomiast zatoka na wschodzie od charakterystycznej skalnej wysepki została ochrzczona mianem Zęba Trolla. Ponownie wyspę zasiedlili osadnicy fińscy w czasach Karola IX. Jedną z takich chat zamieszkiwał wspomniany wyżej Folke Dahlberg po roku 1946, kiedy enklawa na Stora Röknen została zaanektowana przez wojsko.

Stora Aspön (4)

Największa wyspa w obrębie ekoparku porośnięta jest prawie w całości lasem z przewagą świerka. W środku znajduje się niewielkie jezioro Aspetjärn. 25 km ścieżek turystycznych, przystanie i zagospodarowane obozowiska. Widoki na labirynt wysepek i skał tworzących archipelag. 

Wśród wysp archipelagu

Lilla Aspön (5)

Nieco mniejsza od poprzedniej i położona bliżej zachodniego brzegu. Jest za to wyspą z dość wysokimi wzgórzami dochodzącymi do 140 m npm (około 50 m ponad taflę jeziora). Rzeźba jest dość urozmaicona - znajdziemy tu liczne ściany skalne, głębokie wąwozy i wzniesienia porośnięte borem sosnowym. Szlak o długości 5 km

Grönön (6)

Na tej okrągłej wyspie z dużymi połaciami lasu świerkowego oraz zarośli brzozowych jest doskonałe kąpielisko oraz jedyna w archipelagu przystań przystosowana dla osób niepełnosprawnych ruchowo. Z Askersundu dociera tu statek wycieczkowy Wettervik