Translate

niedziela, 15 października 2017

Z Karlshamnu do Hoby

Obecna trasa ekspresowa E22 biegnie w głębi lądu zostawiając na boku główne miejscowości. Równolegle do dwupasmowej szosy prowadzi stary szlak drogowy (Gamla Riksvägen) łączący główne miejscowości w tej części Blekinge jak również linia kolejowa Karlshamn-Karlskrona. Atrakcje znajdują się często nieco dalej od samego traktu przy bocznych drogach - bliżej wybrzeża leży piękny zwierzyniec w Eriksbergu, a w głębi lądu rozciągają się urozmaicone krajobrazowo tereny z jedną z najpiękniejszych dróg wiejskich w Szwecji. 

Wyjazd z centrum Karlshamnu ulicą Ronnebyvägen odbiegającą od staromiejskiej obwodnicy w okolicach teatru. Po prawej nad samym morzem wypoczynkowa dzielnica Kollevik z kąpieliskiem i kempingiem. Po lewej tarasowa zabudowa na stoku wzgórza Pengaberget. 
[180 km] Lindenborg. Przejeżdżamy pod wiaduktem linii kolejowej Karlshamn-Karlskrona. W prawo nad otoczone lasem niewielkie jezioro Lindenborgssjön o skalistych brzegach. Łowisko pstrąga. 
[183 km] Tokaryd. Węzeł drogowy Karlshamn Öst. Do tego miejsca można dojechać wyjeżdżając z Karlshamnu przez obwodnicę biegnącą po północnej stronie miasta. W prawo zjazd na ekspresówkę. Prosto stara droga regionalna zwana Gamla Riksvägen. 
[184 km] Aplakärr. 4 km na zachód Granefors. Nad rzeką Mieån istniała tutaj od XVIII wieku huta miedzi sprowadzanej na miejsce nawet z Falun. Zachował się kompleks ceglanych budynków fabrycznych w części funkcjonujących dalej jako magazyn industrialny.
[185 km] Hällaryd. Centrum osady leży na łagodnym stoku wzgórza po lewej stronie drogi. Otoczony cmentarzem parafialnym okazały kościół neoromański (1) z nawą na planie kwadratu z 1878 roku. Po północnej stronie zachowały się resztki fundamentów dawnej średniowiecznej świątyni. Wewnątrz mieści się neogotycki ołtarz z białymi posągami aniołów oraz utrzymane w podobnym stylu organy firmy Setterquist. W tylnej części nawy wisi portret pastora Matsa Jörgena Kocka wraz z rodziną, który ufundował także drewniany krucyfiks oraz pięknie zdobioną chrzcielnicę datowaną na 1649 rok.
Na północ odgałęzienie drogi do Halahult (13 km, patrz niżej). Po drodze w okolicy Persgärde kilka leśnych obszarów chronionych. Bory sosnowe i lasy bukowe nad brzegami niewielkich polodowcowych jezior.
Kościół neoromański w Hällaryd i ołtarz z kościoła w Åryd
[186 km] Trensum. W dół wzgórza prowadzi droga w kierunku przystani białej floty i mariny w Matvik (4 km). Z nabrzeża rozciąga się widok na wyspy szkierowe. Na pierwszym planie zabudowana jednorodzinnymi willami wysepka Kälvö.
MF Vindskär i MF Tuva pływają w sezonie letnim na wyspy archipelagu karlshamnskiego (Tjärö i Tärnö) oraz na nabrzeże w Karlshamnie. MF Anemon od kwietnia do października utrzymuje połączenia z mniejszymi przystaniami na archipelagu (Hallö, Ekö, Joggesö, Tärnö, okazyjnie też Östra Bokö i Fölsö). Bilety zakupuje się na pokładzie. Honorowane są karnety 20-przejazdowe oraz karta Blekinge Trafiken.
[190 km] Åryd. Centrum miejscowości na lewo drogą pod górę. Ponad doliną rzeczki Årydsån wznosi się elegancki neoromański kościół parafialny (2) noszący w średniowieczu wezwanie św. Urszuli. Obecny zbudowany w 1873 roku charakteryzuje się przestronnym jasnym wnętrzem i symbolicznym obrazem Josefa Svanlunda w ołtarzu ukazującym Chrystusa Zmartwychwstałego. Na południu węzeł autostradowy i zatoka Guövik (1 km). Kąpielisko. Drewniany pomost i hotel w starym dworze z widokiem na Bałtyk.
2 km dalej na południe Eriksberg (3). Dawna posiadłość arystokratycznej rodziny Westfeltów zwana kiedyś Mara Gård. Obecną nazwę przyjęła od generała gubernatora Erika Ruutha, który nabył ją w 1775 roku. Jedna z największych w Skandynawii - 900 hektarowa zagroda dla dzikich zwierząt została założona w 1938 roku przez przyrodnika i producenta filmowego Bengta Berga. Od 1976 roku teren ma status rezerwatu  przyrodniczego. Obecnie urządzono tutaj park safari w którym spotkać można m.in. dziki, daniele, muflony, rozmaite gatunki jeleni a nawet żubry. Oprócz wielkich ssaków bogata jest także awifauna, spotkać można liczne drobne gryzonie, nietoperze oraz owady (w tym 500 gatunków chrząszczy). Dodatkową atrakcją jest malownicze jezioro Färsksjön z okazami czerwonych lilii wodnych. Trasa wycieczki trwa około 2 godziny i biegnie przez zróżnicowane uroczyska leśne, bagienne oraz otwarte przestrzenie z widokiem na morze. Na miejscu luksusowy hotel i restauracja. 
Eriksberg. Nad zatoką
Park otwarty jest w sezonie letnim między 12.00 a 19.00 z możliwością pozostania na tym terenie do 21.00. Atrakcja jednak raczej dla finansowych krezusów. Szczególnym dowcipem może się wydać reklama towarzysząca wynajmowi terenowych wozów obsługujących teren safari za jedyne 3200 SVK plus opłaty za wstęp. "Po co jechać do Afryki skoro można do Blekinge". Tyle, że koszty takiej kilkugodzinnej wycieczki to 1/3 kosztów 10-dniowej wyprawy na czarny kontynent. Sam wstęp do zagrody to cena 180 SVK dla osoby dorosłej. Zniżki dla dzieci i młodzieży. Dzieci poniżej 8 lat mają wstęp bezpłatny. Psy mogą wjechać na teren parku jedynie w samochodzie trzymane na smyczy. Telefon 045 456 43 30, e-mail: reception@eriksberg.nu, strona web: http://www.eriksberg.nu
[191 km] Märserum. Na północ prowadzi jedna z piękniejszych i najbardziej urozmaiconych krajobrazowo dróg w Blekinge w kierunku Halahult (12 km). Z początku biegnie wśród otwartego krajobrazu wiejskiego a następnie leśnym grzbietem w pobliżu niewielkich jezior Trehörnan, Kroksjön i Bråtasjön. Przy drodze liczne wychodnie skalne oraz kamienne bloki, m.in. Tummastenen (5) gdyby nie mech wyglądający jakby dopiero co spadł z ciężarówki.  We wsi Törneryd (2 km) przykłady tradycyjnej architektury wiejskiej. XVIII-wieczne rzędy zagród koncentrujące się wzdłuż drogi zachowały się też w położonej w sąsiedniej dolinie wsi Djurtorp. W starej szkole mieści się obecnie kolekcja dawnych narzędzi i sprzętu gospodarstwa domowego (hembygdsgård, 4). 
Dawna szkoła w Törneryd
12 km Halahult w centrum mikroregionu zwanego Halasjöbygd. Niewielki skansen (6) z muzeum szkolnym otwieranym na życzenie. Na zachód od wsi dawny gaj ofiarny z licznymi blokami kamiennymi na których wyryto pogańskie symbole.  Odnaleźć można zarys ludzkiej stopy oraz wgłębienie przypominające dłoń.
13 km. Zachodni kraniec rynnowego jeziora Lilla Öjasjön. Kąpielisko strzeżone.
[192 km] Po minięciu przejazdu kolejowego i wiaduktu drogi szybkiego ruchu E22 powracamy na Gamla Riksvägen, w którą skręcamy na lewo za drogowskazem na Ronneby. Prosto wieś Köpergårda nad niewielką zatoką Bjärnöfjorden. Kąpielisko z piaszczystą plażą. Klify.
Przy wjeździe do wsi pensjonat agroturystyczny Stockrosen. Pokoje 2-osobowy i 4-osobowy. Śniadanie w cenie noclegu. Łazienka z sauną. Kontakt pod numerem telefonicznym 0708 28 76 30, e-mail: linda.petersson@svedala.se, ewentualnie przez stronę Facebooka
[193 km] Za wiaduktem szosy E22 otwiera się po lewej stronie widok na charakterystyczny wał skalny Dallhejaberget (7) o prawie pionowych stokach. Grzbietem prowadzi dalekobieżny szlak pieszy Blekingeleden.
[194 km] Koło przystanku Gundlatorp przekraczamy granicę gmin Karlshamn i Ronneby.
[196 km] Evaryd. W prawo droga w kierunku Järnävik i Saxemara. Inny "nadmorski" wariant dojazdu w okolice Ronneby (patrz).
[197 km] Mijamy most w zakolu szeroko rozlanej rzeki Bräkneån opływającej skaliste wzgórze Ekbacken. Nieco dalej skrzyżowanie dróg. W lewo droga do centrum Bräkne-Hoby
Stacja benzynowa samoobsługowa St1.   
Do Hoby można też wjechać kolejną drogą w lewo zaraz za wiaduktem kolejowym. Dotrzemy wtedy bezpośrednio do osady kościelnej.            
  

piątek, 13 października 2017

Tidaholm część 2

TIDAHOLM [271 km] / 8,2 tys. mieszkańców
W samym centrum Tidaholmu możemy liczyć tylko na raczej drogi miejski hotel położony w trzykondygnacyjnym budynku na rogu Östra Drottningsvägen i Stallängsvägen. Obiekt posiada pokoje jedno-, dwu- i czteroosobowe z prywatną ubikacją i łazienką. W pokojach także internet bezprzewodowy oraz telewizja. W hotelu znajduje się sauna, ogólnodostępny salon oraz restauracja (otwarta jedynie od poniedziałku do czwartku, w piątki imprezy). Nocleg tańszy jest przez to w weekendy. Jedynki w cenie 800-1150 SVK, dwójki 1200-1500 SVK. Kontakt telefoniczny: 050 21 23 90, e-mail: info@stadshotellettidaholm.com

Helliden - siedziba szkoły i schroniska
W poszukiwaniu tańszych możliwości zakwaterowania należy się udać na obrzeża miasteczka. Schronisko turystyczne znajduje się na terenie rezydencji Helliden we wschodniej części miasta jakieś 2 km od rynku. Do Östra Ringvägen podjechać można autobusami 321, 322, 323, 325, 326 lub 406 z dworca autobusowego. Obiekt jest własnością szkoły sztuki i rzemiosła i często bywa zajęty na rozmaite konferencje. Warto jednak spróbować rezerwacji - nocleg we wnętrzu dawnego pałacu z pewnością przypadnie do gustu. Pokój jednoosobowy ze śniadaniem w cenie 400 SVK. W godzinach 12.00-12.45 w stołówce szkolnej istnieje też możliwość wykupienia lunchu za 80 SVK. Kontakt pod telefonem: 050 21 78 00, e-mail: helliden@helliden.se
Innym rozwiązaniem w tej okolicy jest przytulny Bed & Breakfast w małym czarnym domku na przedmieściu. Tylko 1 km od Turbinhusön. Do centrum można też podjechać autobusami 321 lub 405 z pobliskiego przystanku. Björklövsvägen 17. Telefon kontaktowy: 761 69 81 94   
Posiadający namiot lub pojazd kempingowy mogą przenocować na lokalnym polu biwakowym położonym w południowej części miasta w pobliżu obwodnicy (Södra Ringvägen). Otwarte od 21 kwietnia do końca września. Obiekt funkcjonuje w sieci SCR i wymaga wykupienia karty Camping Key Europe (w Szwecji kosztuje ona 150 SVK i oprócz korzystania z tanich noclegów daje zniżki na rozmaite atrakcje i usługi turystyczne). Recepcja znajduje się w niewielkim kiosku spożywczym, gdzie można też zaopatrzyć się w potrzebne wiktuały. Plaża nad rzeką Tidan. Pole minigolfa. Wypożyczalnia kajaków. Cena noclegu za dobę 100 SVK plus ewentualna dopłata za energię elektryczną 40 SVK. Kontakt telefoniczny: 050 21 26 13.          

niedziela, 8 października 2017

Tidaholm część 1


TIDAHOLM [271 km] / 8,2 tys. mieszkańców
Położony wśród lasów nad rzeką Tidan Tidaholm to ośrodek miejski stosunkowo nowy jak na nobliwą okolicę pełną pamiątek przeszłości. Osada targowa powstała w 1895 roku a 15 lat później została oficjalnie uznana za miasto. Najbardziej znane było z wielkiej fabryki zapałek Vulcan założonej przez właściciela tych ziem barona Hansa Henryka von Essen. Oprócz spuścizny przemysłowej turysta obejrzeć tu może oryginalne kolekcje sztuki, wziąć udział w kilku ciekawych imprezach regionalnych takich jak Dni Raka. Warto też przespacerować się po okolicach miasta. Z Hellidsberget roztacza się panorama miasta i västergotlandzkich  gór stołowych. Na północy i południu krótkie szlaki prowadzą wzdłuż naturalnych brzegów rzeki Tidan. 

Dość obszerny terminal autobusowy znajduje się na placu u zbiegu Västra Drottningsvägen i Järnvägsgatan. W okolicy są przynajmniej dwa duże markety spożywcze Coop Konsum i ICA Kvantum (tu znajduje się automat biletowy). Ze stanowisk odjeżdżają autobusy lokalne m.in. do Hjo (405), Skövde (303), Falköpingu (302) Mullsjö (308), Kungsleny (326, 327), Korsbergi (323). Podróż do Göteborga lub Sztokholmu wymaga przesiadki na pociąg w Falköpingu lub Skövde. 
Informacja turystyczna w recepcji Tidaholms Museum

PARKINGI w centrum miasta: przy dworcu autobusowym (Västra Drottningsvägen 2), Gamla Torget (pomiędzy 8 a 18 postój maksymalnie do 1 godziny), Nya Torget (na środku placu a po jego południowej stronie plac postojowy przy supermarkecie Netto).

STACJE BENZYNOWE: Preem, Västra Drottningsvägen 6 (naprzeciwko dworca autobusowego), Statoil, Nya Torget (myjnia i wypożyczalnia samochodów na miejscu), OKQ8, Skogholmsvägen (niewielka samoobsługowa na północno-zachodnim przedmieściu poza obwodnicą), QStar, Egnahemsvägen 52.

Siedziba BIURA INFORMACJI TURYSTYCZNEJ zmieniała się kilkukrotnie. Obecnie placówka mieści się w recepcji Muzeum Fabryki Zapałek Vulcan na Vulcanön, Vulcans Väg 5, 52283 Tidaholm. Telefon kontaktowy: 150 260 62 08, e-mail: turistbyran@tidaholm.se. W sezonie (czerwiec-sierpień) otwarte w tygodniu od 10 do 17 a w weekendy od 11 do 16, poza sezonem godziny pracy skrócone, zamknięte w weekendy.            

piątek, 6 października 2017

Z Guldkroken do Tidaholmu

Dłuższa trasa biegnie bocznymi dość krętymi drogami bezpośrednio z Hjo przez Korsbergę i Fröjered, trasa krótsza z wybrzeża Wetteru wzdłuż drogi wojewódzkiej 193. Obydwie przecinają zalesione pasmo wzgórz Hökensås. 


[0 km] Hjo na 245 km trasy głównej. Z centrum wyjeżdżamy ulicami Torggatan i Falköpingsvägen obok miejskiego cmentarza przez przedmieście Söder.
[2 km] Rondo. Skrzyżowanie z obwodnicą miejską. W prawo w kierunku Karlsborga, w lewo w kierunku Jönköpingu. Kontynuujemy jazdę prosto (drugi zjazd).
Przy rondzie stacja benzynowa Ingo (dawny Statoil). Sprzedaż paliw płynnych i gazu. Myjnia i sklep. 
[3 km] 1 km w prawo wioska Grebban z kaplicą zbudowaną w 1932 roku.  2 km na południe miejscowość Långeruder na wzgórzach Hökensås (236 m n.p.m.). W XIX wieku było to bardzo ludne osiedle. Mieszkańcy dojeżdżali do pracy w fabryce zapałek w Tidaholmie.
[5 km] Droga prowadzi południowym dość wysokim brzegiem dużego okrągłego jeziora Mullsjön (1). Woda jest tu cieplejsza niż w Wetterze a akwen jest bardzo płytki (maksymalna głębokość nie przekracza 3 m). Według podania akwen miał powstać po tym jak olbrzym wydobył z ziemi wielki odłamek skalny, aby cisnąć go na klasztor Alvästra na drugim brzegu Wetteru. Nie trafił a czubek skały utworzył wyspę Visingsö. Do 1934 roku z dna jeziora wydobywano 30% rudę darniową wykorzystywaną do wytopu żelaza. Transportowano ją z portu w Hjo. Obecnie nad jeziorem rozwija się budownictwo rekreacyjne. Kąpielisko Varpet z pomostem i plażą.
[6 km] Kullebäcken. 1 km na południe na stoku zalesionego wzgórza dawna pustelnia Högaliden. Obecnie kilka tras biegowych dla narciarzy. Jedna z nich oświetlona. Łazienki i toaleta.
Wspinamy się na płaskowzgórze z widokami na jezioro Mullsjön. Mozaika lasów i pastwisk.
[9 km] Od Stenbolet rozpoczyna się kilkukilometrowy zjazd w równoległe do trasy doliny z panoramą wzgórz regionu Skaraborg w tym masywu Billingen nad Skövde. Przecinamy wylesioną pokrytą siatką pól dolinę rzeki Lillån. Rozległe widoki.
[13 km] Korsberga. Duża wieś wielodrożnica położona na charakterystycznym wododziałowym wzgórzu otoczonym podmokłymi dolinami Lillån, Yan i Tidan. W XVII i XVIII wieku gniazdo drobnej szlachty. Na wzgórzu w południowej części wsi zwanej Gunnarstorp znajduje się charakterystyczny dla regionu Hökensås drewniany kościół parafialny (2) z końca XVII wieku. Najstarszą jego częścią jest pozostała ze średniowiecznej budowli kamienna zakrystia po północno-wschodniej stronie. W jej wnętrzu zachowały się stare malowidła sufitowe z końca XV wieku powstałe w kręgu szkoły mistrza Amunda. W 1823 roku dobudowano wąski przedsionek w części zachodniej.  We wnętrzu zwraca uwagę barokowy ołtarz z zegarem na szczycie z 1716 roku oraz pochodząca z tego samego okresu pięknie rzeźbiona ambona - jedno z ostatnich dzieł Johana Ullberga starszego. Zachowała się też romańska kadzielnica. Poniżej kościoła piętrowa drewniana plebania. Na starym cmentarzu strzelista wolno stojąca drewniana dzwonnica.
Kościół w Korsberga.
Dalej za drogowskazem w kierunku Stenstorp.
[14 km] Przecinamy rozlane szeroko rzeki Yan i Tidan. Na tej drugiej niewielka hydroelektrownia.
[16 km] Fridene z wyraźnie widoczną w krajobrazie średniowieczną wysoką spirą kościelną (3). Na wieżę prowadzą wyszczerbione spiralne schody. Napis przed wejściem pokazuje rok 1259, ale być może budowla w tym miejscu jest jeszcze starsza. Obecna nawa, zakrystia i przedsionek pochodzą zdecydowanie z nowszych czasów zbudowane według rysunków Abrahama Niclasa Edelkrantza w stylu gustawiańskim w 1805 roku. Artysta ten zaprojektował także ambonę oraz ciekawą ramę ołtarza przypominającą połę płaszcza. Monumentalne XIX-wieczne organy na chórze muzycznym. Ozdobny żyrandol z postacią anioła.
Skręcamy w lewo na południe.
[17 km] Jedziemy brzegiem Tidan obok małej elektrowni wodnej z 1915 roku zostawiając po lewej Blikstorp (dawna stacja na linii Hjo-Stenstorp) oraz zabudowania majątku Årby widoczne wcześniej w zakolu po drugiej stronie rzeki.
Na odcinku kolejnych 4 km droga ma nawierzchnię szutrową. Do Fröjered dotrzeć można także asfaltem przez Perstorp i Kaggerstorp (5 km) dalej od rzeki Tidan. Jadąc tą trasą miniemy plantację jagód Blåbärsgården.
Birger Sandzén. Obraz ołtarzowy z Fröjered
[22 km] Skrzyżowanie przy moście nad rzeką Tidan. Przez przeprawę na południe do centrum miejscowości Fröjered. Szkoła i kościół (4) z ozdobnym hełmem. Na wieży dwa dzwony, starszy z nich pochodzi z 1682 roku. W głównym ołtarzu znajduje się obraz Wniebowstąpienie Chrystusa pędzla Birgera Sandzéna znanego bardziej z pustynnych amerykańskich pejzaży. Zachowała się także starsza tablica ołtarzowa z XVIII w oraz zdobienia dawnej ambony z przedstawieniem czterech ewangelistów. Oba te obiekty pochodzą ze starszej świątyni, która znajdowała się po północnej stronie drogi w pobliżu rzeki Tidan obok budynku plebanii. Obecnie pozostałości starego cmentarza, krzyż pamiątkowy i zabytkowe dęby. W przysiółku Annefors ceglany młyn przy drewnianym moście przez rzekę. 
Drogą na południe przez bogate bory sosnowe na wschodnim brzegu zabagnionej doliny Tidan. 
[30 km] Tidaholm. Wjazd od północy Fröjeredsvägen obok drewnianego tartaku. Na rondzie w prawo do centrum miasta.

[0 km] Linderyd na 255 km trasy głównej. W prawo drogą nr 193.  Po przecięciu starej drogi wznosimy się łagodnie na pofalowane płaskowzgórze. Z tyłu widoki na Wetter.
[5 km] Baståsen na zalesionym grzbiecie Hökensås. Przecinamy w tym miejscu znakowany na pomarańczowo szlak pieszy Västra Vätternleden. 2 km na południe w Hulan znajduje się punkt widokowy z panoramą w kierunku zachodnim i północno-zachodnim, m.in. na wzgórze Billingen.
Dawna szkoła w Mobacken
[6 km] Krótki zjazd do Rödåkra. 2 km na południe Stora Bremsahemmet. Opuszczona farma. Ślady epidemii dżumy z 1712 roku. 2 km dalej rezerwat przyrody Hyltans (5). Dwa niewielkie śródleśne jeziora wytopiskowe na krawędzi wzgórz Hökensås. Bory sosnowe. 
[9 km] Håven. Za rzeką Yan niewielki camping Campfjället. 
Nocleg w wynajmowanych drewnianych domkach (od 385 do 720 SVK za dobę włączając opłaty za energię elektryczną oraz sprzątanie). Możliwość ustawienia namiotu (110 SVK za dwie osoby), przyczepy lub kampera (180 SVK za dwie osoby, w tym prysznic i energia elektryczna). Na miejscu toaleta i pralnia. Boisko trawiaste. Kontakt e-mailowy: arnold_40@hotmail.com, telefon: 070 887 64 78
[11 km] 1 km na lewo Mobacken. Drewniana kaplica (6) z 1939 roku. Obok wolno stojąca dzwonnica. Po drugiej stronie drogi w dawnym budynku szkolnym dom kultury. 
[13 km] Bämmelshed. Za pasem lasu lotnisko szybowcowe.
[15 km] Tidaholm. Wjazd do centrum Östergatan i Norra Ringvägen.