Translate

piątek, 26 maja 2017

Hjo część 2

HJO [245 km] / 6,2 tys. mieszkańców
Jak przystało na kurort i miejscowość letniskową Hjo oferuje dość szeroki wachlarz noclegów. Biuro informacji turystycznej pośredniczy m.in. w rezerwacji apartamentów na terenie starej części miasteczka. Najtańsze noclegi w Hjo znaleźć można natomiast na północnym "uzdrowiskowym" przedmieściu. 
Stare schronisko STF mieści się w XIX-wiecznej drewnianej willi Eira na terenie parku zdrojowego. Staroświecko umeblowane pokoje 2 i 4-osobowe oraz jedna sala zbiorowa dla 6 osób. Balkony z widokiem na Wetter a dla wszystkich gości duży taras i pergola. Za rogiem pawilon restauracyjny. Sanitariaty (łazienki, ubikacje) w korytarzu, w pokojach umywalki. Kontakt telefoniczny: 050 31 00 85, e-mail: info@villaeira.se lub bokning@villaeira.se. 
Villa Eira - schronisko STF
Przy Karlsborgsvägen 6A na skraju parku zdrojowego znajduje się obiekt schroniskowy Bo i Hjo sąsiadujący z zabudowaniami miejskiego szpitala. Pokoje gościnne mieszczą się na piętrze - ogółem 20 miejsc noclegowych. Wygodne łóżka i miłe, jasne wnętrza. Łazienki i ubikacje na korytarzu. Przed budynkiem parking. Rezerwacja pokoi pod numerem telefonu: 070 882 90 99 lub przez e-mail: info@boihjo.se. 
Nieco dalej na północ przy wjeździe do miejscowości zlokalizowany jest przestronny, aczkolwiek dość wietrzny kemping wraz z domkami noclegowymi. Otwarty od kwietnia do końca września. W pełnym sezonie recepcja czynna od 8 do 22. Na miejscu sklepik spożywczy i kawiarenka. W majowe i sierpniowe soboty na terenie kempingu odbywa się pchli targ. Nad jeziorem kąpielisko z pomostem i plażą. W wodzie dużo kamieni. W głębi lądu urządzenia sportowe: boiska, tor minigolfa, plac do gry w boule i ogródek jordanowski. Kosze do recyklingu (dochód z segregacji przeznaczany jest na utrzymanie miejscowego klubu piłki ręcznej). Domki czteroosobowe bez sanitariatów. Dozwolony pobyt ze zwierzętami. Opłata dzienna 650 SVK w pełnym sezonie. Ustawienie namiotu 200 SVK, zaparkowanie przyczepy kempingowej lub kampera z dostępem do prądu 280 SVK. Telefon 050 33 10 52, e-mail: kontakt@hjocamping.se. Możliwa też rezerwacja bezpośrednio na stronie web: http://www.hjocamping.se/
Na zachodnim przedmieściu przy drodze do Skövde (Skövdevägen 45) znajduje się restauracja Hammarkioskens z kilkoma 4-osobowymi domkami do wynajęcia na zapleczu. 595 SVK za noc. Tel: 050 31 01 50, e-mail: hammarkiosken@hjomail.se
Hotel Bellevue
Miłośnicy komfortu mogą znaleźć nocleg w położonym bliżej centrum hotelu Bellevue stanowiącym sam w sobie ciekawy obiekt architektury nowoczesnej. Nocleg w tym miejscu to jednak wydatek około 1000 SVK dla jednej osoby. 

INFORMACJA TURYSTYCZNA: Mieści się w centrum kulturalno-wystawowym Pedagogien, Bangatan 1B, 54433 Hjo, tel: 050 33 52 55, e-mail: visithjo@hjo.se, strona web: http://www.visithjo.se

 

wtorek, 23 maja 2017

Hjo część 1



HJO [245 km] / 6,2 tys. mieszkańców
Niewielka rzeczułka Hjoån okrąża od północy i zachodu starą część miasta położoną na niewielkim pagórku, na jej lewym brzegu znajduje się natomiast przystań oraz park miejski z dzielnicą uzdrowiskową. Hjo to klasyczny przykład idyllicznego prowincjonalnego miasteczka szwedzkiego. Oprócz wielkiego pożaru z 1794 roku, który zniszczył stary kościół parafialny i przyległe do niego kwartały mieszkalne miejscowość uniknęła poważnych klęsk elementarnych. W efekcie zachowała się tutaj tradycyjna drewniana zabudowa chroniona i konserwowana od pokoleń. W 1990 roku miasto zostało wyróżnione medalem Europa Nostra za tak doskonałe zachowanie dzielnicy staromiejskiej. Wraz z Eksjö i Norą tworzą trójkę tzw. "drewnianych miasteczek". Sielskości krajobrazu dopełniają tereny zielone ciągnące się wzdłuż rzeki oraz brzegu jeziora a także wewnątrz podwórek. Dalej od centrum ciągną się willowe przedmieścia. Gdzieś za rogatkami pozostaje fikcyjny Grönköping - trochę takie tutejsze "Ranczo" - w każdym razie satyra na szwedzką małomiasteczkowość. Dzisiejsze serce miasta bije jednak zapewne na ruchliwej przystani, gdzie zamówić można miejscowy specjał - specjalnie przyrządzoną sieję z jeziora Wetter (tzw. hjosik). 

Główny przystanek autobusowy znajduje się przy Bangatan na zapleczu parku zdrojowego. Do starówki jest stąd może 10 minut piechotą. Bilety można ewentualnie nabyć w pobliskim supermarkecie ICA na rogu Bangatan i Vasagatan. Miasteczko utrzymuje połączenia ze Skövde, Tibro, Tidaholmem oraz kilkoma mniejszymi miejscowościami w gminie. Co istotne - brak jest połączeń komunikacją zbiorową na osi jeziora z Jönköpingiem i Karlsborgiem.
W sezonie letnim można skorzystać z rejsu staroświeckim parowcem SS Trafik zbudowanym w 1892 roku. Najczęściej pływa na wyspę Visingsö, w niektórych dniach trafiają się też rejsy do Vadsteny i Hästholmen na wschodnim brzegu Wetteru oraz krótkie rundy z powrotem na przystań w Hjo. Bilety dla osoby dorosłej w cenie 250 SVK na trasę powrotną lub 200 SVK w jedną stronę. Rezerwacja biletów poprzez biuro informacji turystycznej. Dodatkowe informacje na stronie web: http://sstrafik.se/ lub przez pocztę e-mail: info@sstrafik.se

Przystań w Hjo oraz miejscowy specjał: sieja zwana Hjo Sik.
PARKINGI w centrum: przy dworcu autobusowym (Bangatan) - dogodne miejsce przy parku zdrojowym, Regeringsgatan (w oficynie domu albo wzdłuż drogi pod kościołem), Viktoriagatan (na zapleczu biblioteki nad rzeką Hjoån) - miejsce to warto polecić zwłaszcza posiadaczom kamperów jako ewentualny postój nocny.

STACJE BENZYNOWE: St1, dwie stacje samoobsługowe przy Bangatan 17 oraz przy Falköpingsvägen (węzeł drogowy przy obwodnicy); OKQ8, Industrigatan 32 (stacja samoobsługowa, w sąsiedztwie warsztat samochodowy); Ingo, Falköpingsvägen 41 (przy stacji niewielki sklepik, pizzeria oraz myjnia samochodowa).         
 

niedziela, 21 maja 2017

Stenriket - na północ od Olofström


Na granicy trzech regionów Skanii, Blekinge i Småland (län Kronoberg) rozciąga się Stenriket czyli królestwo kamienia. Na skraju krystalicznej tarczy fennoskandzkiej występują w tym miejscu żyły czarnych diabazów zwanych inaczej dolerytami, które powstały w prekambrze około miliard lat temu. Złoża ciągną się wzdłuż wąskiej linii ( tzw. svarta linjen) z południa na północ. Jest to kamień niesamowicie odporny na czynniki atmosferyczne oraz wszelkie urazy mechaniczne. Surowy urobek ma kolor szary i jest szorstki, ale wypolerowany przybiera piękną czarną i błyszczącą barwę. Dzięki temu zdobył sławę jako doskonały budulec - materiał na pomniki, gzymsy, postumenty, okładziny fasad, dachy. Renoma szwedzkiego kamienia dotarła aż na inne kontynenty. Diabazy zdobią m.in. ściany Empire State Building w Nowym Jorku. Wydobycie "czarnego złota" rozpoczęło się około 1870 roku i dzięki dobrze płatnej pracy zahamowało emigrację do Ameryki. W szczytowym momencie funkcjonowało tutaj ponad 100 kamieniołomów z których większość została już opuszczonych. 

Kyrkhult  i uzdrowisko Tulseboda
Dojazd autobusami 682, 684, 687 lub 689. 
Miejscowość i siedziba parafii. Duża bazylika (1) powstała w 1865 roku. W głównym ołtarzu obraz przedstawiający Chrystusa stojącego przed Piłatem. Warto też zwrócić uwagę na serię malunków otaczających emporę i przedstawiających apostołów i proroków, których autorem był Måns Jönsson - protoplasta postaci Olle Montanusa z noweli Augusta Strindberga Czerwony pokój. Przy wejściu na teren kościelnego cmentarza zwraca uwagę długi mur wykonany z czarnego diabazu. Z tego materiału powstały też znajdujące się na cmentarzu figury nagrobkowe rodziny Carla Eldha oraz rzeźba jego autorstwa przedstawiająca misjonarza Ansgara błogosławiącego ludy nordyckie. Na skwerze przy drodze do Vilshult stoi z kolei Kyrkhultstenen - diabaz z reliefem Hjalmara Råstorpa. Wschodnią część osady zajmuje stary park zdrojowy wraz z łazienkami Tulseboda Brunn (2). 
Läkarvillan w uzdrowisku Tulseboda
Uzdrowisko powstało w końcu XIX wieku a największy rozkwit osiągnęło w latach 1900-1915 kiedy przebywało tutaj rocznie ponad 700 kuracjuszy. Gorące kąpiele stosowano do 1953 roku. Obecnie wiele z istniejących urządzeń zdrojowych zostało zburzonych. W dawnym pawilonie zdrojowym (wraz z restauracją) mieści się obecnie szkoła cyrkowa. W Läkarvillan, czyli dawnej siedzibie lekarza balneologa zorganizowano niewielkie muzeum. Odtworzono tutaj dawne wnętrza sklepu przemysłowego, gabinetu lekarskiego, warsztatu szwedzkiego i zgromadzono wiele starych eksponatów takich jak projektor filmowy, radiostacja wojskowa czy szafa grająca. Osobna wystawa poświęcona jest historii uzdrowiska oraz kościoła w Kyrkhult.
Otwarte w sezonie letnim (od lipca do połowy sierpnia w każdą niedzielę od 13 do 16). Wstęp wolny. Kontakt telefoniczny: 0454 77 04 50 lub 0454 77 04 16
W bok od drogi do Ebbemåla znajduje się Forneboda (3), piękna posiadłość nad jeziorem Gårdsjön z drewnianą willą w norweskim stylu rustykalnym. W latach 20-tych Anna Bohlin urządzała tu sobotnie potańcówki na drewnianej estradzie. Potem posesja należała między innymi do Elisy Eldh siostry rzeźbiarza.
Willa Forneboda

Farabol (4)
Dojazd autobusem linii 687.
Mała wioska w północnym Blekinge. Historyczna szkoła z 1876 roku. W jej pobliżu przy drodze kamień drogowskazowy z napisem Jämshög - 2 mil. Na miejscu katastrofy amerykańskiego bombowca w dniu 7 października 1944 roku głaz i tablica pamiątkowa. Szlaki piesze w okolicy prowadzą m.in. nad jeziora Norra i Södra Grytsjön oraz na Rävabacken (189,7 m n.p.m.) - najwyższy punkt Blekinge.

Arons Berg (5)
Do skrzyżowania dojazd autobusem 684, następnie piechotą około 2 km. 
Dawna kopalnia czarnego diabazu w Brännarebygd w lasach pomiędzy Kyrkhult a Vishult. Eksploatację prowadzono do lat 80-tych ubiegłego wieku. Na miejscu zachowała się także stara kuźnia, spichlerz i dom górnika.

Vishult
Dojazd autobusami 682, 684 lub 689
Osada przemysłowa z hutą szkła. W kamiennym baraku mieści się niewielkie muzeum przemysłu kamieniarskiego (6). Przy wejściu tablice informacyjne ze starymi fotografiami z czynnych kamieniołomów. We wnętrzu zgromadzono maszyny pracujące przy pozyskiwaniu i przetwórstwie urobku.
Otwarte tylko w sezonie letnim (od 3 lipca do 14 sierpnia) w piątki, soboty i niedziele między 13 a 16. Możliwość rezerwacji wizyty w innym terminie po skontaktowaniu się z opiekunem ekspozycji - tel: 0705 25 31 00, e-mail: antik@telia.com

Lönsboda
Dojazd autobusem 682 (kierunek na Älmhult)
Duża osada przy kościele parafii Örkened. W XIX wieku był to spory ośrodek przemysłowy i rzemieślniczy. Oprócz pozyskiwania czarnego diabazu wyplatano tutaj wiklinowe kosze, które sprzedawane były nawet w Anglii i północnych Niemczech. Poza popularnymi kobiałkami w latach 40-tych i 50-tych wytwarzano tutaj również opakowania do serów. W zamkniętym ostatecznie w 1978 roku zakładzie znajduje się teraz muzeum (Korgmuseum, 8) ukazujące historię wyrobów oraz proces technologiczny.
Zwiedzanie tylko po wcześniejszej rezerwacji. Kontakt telefoniczny pod numerami: 047 92 06 79, 047 92 05 83. Przy muzeum parking oraz podjazd dla osób niepełnosprawnych.
Rzeźby z diabazu w Lönsboda
Obecny kościół Örkened (7) zbudowany został w latach 1786-1790 według projektu Olofa Tempelmana. Ponad wejściem wznosi się przysadzista wieża w stylu gustawiańskim z charakterystycznym hełmem krytym blachą miedzianą. Na jej bocznej ścianie stary zegar mechaniczny. Mury zbudowane zostały z wielkich kamieni połączonych gliną. Pierwotny projekt zakładał budowę transeptu, jednak nigdy nie został on zrealizowany - z tyłu nawy dobudowano jedynie zakrystię. Z dawniejszej drewnianej świątyni zachowała się ambona z rzeźbami ewangelistów, część ławek z malowanymi brzegami oraz dzwony. W głównym ołtarzu wisi obraz Zdjęcie z krzyża pędzla Martina Rotha z Lund. Przy kościele znajduje się grupa nowoczesnych rzeźb Kennetha Johanssona wykonanych z miejscowego czarnego diabazu. U zbiegu Loshultsvägen i Tommahultsvägen stoi natomiast posążek przedstawiający duńskiego buntownika (snapphane). Region Lönsboda szczególnie długo opierał się zeszwedzczeniu, a panujący w owym czasie w Szwecji król Karol XI posunął się do radykalnego kroku paląc wszystkie gospodarstwa w tutejszej parafii i zabijając wszystkich miejscowych mężczyzn. Z rzezi uratowały się tylko 4 zagrody. W południowej części miejscowości przy Tranebodavägen mieści się jeden z większych w Szwecji parków ludowych (Granadaparken) z estradą taneczną i urządzeniami sportowymi.  

Svarta Bergen (9)
Svarta Bergen czyli Czarna Góra leży na terenie wsi Hägghult 5 km na zachód od Lönsboda. W tym największym na terenie Stenriket kamieniołomie diabazu mierzącym 900 m długości i 50 m szerokości funkcjonuje obecnie muzeum na otwartym powietrzu obejmujące dawny teren kopalni wraz z urządzeniami wydobywczymi typu żurawie i taśmociągi a także ustawionymi tutaj rzeźbami i instalacjami z czarnego kamienia. 
Krutgubbar - Svarta Bergen
W sezonie letnim (od czerwca do sierpnia) otwarte codziennie od 11 do 17, w pozostałych porach roku ekspozycja może być udostępniona na życzenie. Wstęp 50 SVK od osoby. Na miejscu restauracja ekologiczna i sklep z pamiątkami. Kontakt telefoniczny pod numerem: 047 92 02 12, e-mail: info@svartabergen.se. Strona web: http://www.svartabergen.se     
W okolicy rozpościerają się lasy znane z ukrywających się tam w XVII wieku duńskich buntowników. Pod wsią Tommaboda znajdowała się skalna kryjówka w której schroniły się osoby ocalałe z rzezi w parafii Örkened. Historia opowiada też o duńskim księdzu Paulu Enertsenie starającym się utrzymać przyjazne kontakty zarówno z lokalną ludnością jak i szwedzką władzą. Podobno osobiście udał się do Sztokholmu, aby wyprosić króla o pozostawienie mu parafii, a ten zgodził się pod warunkiem, że zdąży do niej dotrzeć do najbliższej niedzieli. Jakimś niesamowitym rajdem udało się to rzeczonemu duchownemu. W czasie inwazji duńskiej na Skanię w 1676 roku został uwięziony i odstawiony do Kopenhagi, ale po restytucji władzy szwedzkiej wrócił na swoje stanowisko. Podobno był ostatnim księdzem prowadzącym nabożeństwa w języku duńskim. Szwedzkiego nigdy się nie nauczył.  

Gylsboda
Leży 4 km na południe od Lönsboda przy linii kolejowej z Älmhult do Olofström. 
We wsi znajdował się najstarszy kamieniołom (10) na terenie Stenriket, gdzie rozpoczęto wydobycie już w 1890 roku. Obecnie opuszczona kopalnia została udostępniona do zwiedzania (tablice informacyjne). Dno wyrobiska częściowo zatopione. Zachowały się resztki starych budynków i urządzeń mechanicznych w tym żurawia służącego do załadowywania wagonów przy rampie kolejowej. Na miejscu nadal funkcjonuje inny zakład wydobywczy wchodzący w skład spółki Emmaboda Granit AB
Kamieniołom w Gylsboda


niedziela, 14 maja 2017

Z Karlsborga do Hjo


Droga w kierunku Hjo biegnie w pewnej odległości od brzegu Wetteru na granicy płaskiej równiny nadjeziornej. Teren ten jest ciekawy geologicznie, ponieważ około 11000 lat temu w tzw. młodszym dryasie zatrzymało się tutaj czoło lądolodu skandynawskiego, czego pozostałością są wzgórza morenowe znane jako środkowoszwedzka morena stadialna. Na przedpolu lodowca powstało wielkie wodne zastoisko zwane Bałtyckim Jeziorem Lodowym - pierwszy etap tworzenia się Bałtyku. Wetter był jego południową odnogą. Żyzny pas ziem na zachodnim wybrzeżu nazywany bywa Guldkroken - złotym hakiem. Do Mölltorp droga 49, dalej na południe 195. 

Odcinek drogi z Karlsborga do Mölltorp został opisany wcześniej w rozdziale z Karlsborga do Tibro
[221 km] Mölltorp. W lewo drogą nr 195 za tablicami w kierunku Jonköpingu i Hjo.
[226 km] Po prawej stronie drogi pola golfowe klubu Breviken z widokiem na pasmo zalesionych wzgórz. U ich podnóża na północy duże torfowisko Gärdesmossen. Hotel i restauracja. Naprzeciwko XIX-wieczne gospodarstwo Hinsegården - najdalej na północ wysunięta posiadłość obszaru Guldkroken.
[227 km] Skrzyżowanie dróg. W prawo do Tibro (17 km) przez osadę leśną Sörsägen. W okolicach Skallhult (3 km) przetniemy piaszczysto-żwirowy płaskowyż Stora Röå porośnięty borem sosnowym. Dawny stożek sandrowy. Rezerwat przyrodniczy. Szlak pieszy Västra Vätternleden.
Kościół i dzwonnica w Brevik
1 km w lewo Brevik. W centrum wsi kościół parafialny (1) otoczony cmentarzem. Przy jego wschodniej bramie zachował się niewielki głaz przy którym opłakiwano zatopionych żeglarzy. Przed wejściem do kościoła ustawiono też kamień z wyrzeźbionymi liliami pochodzący z XII wieku. Po południowej stronie budynku znajduje się wolno stojąca wysoka drewniana dzwonnica z ostrosłupowym dachem - jeden ze starszych tego typu obiektów w kraju pochodzący z XIV w. Dwa zawieszone dzwony mają znacznie późniejszy rodowód. W surowym wnętrzu zwraca uwagę XV-wieczny drewniany krucyfiks nad ołtarzem, barokowa ozdobna ambona oraz niewielki złocony stolik ustawiony w prawej części prezbiterium, tzw. gueridon. 2 km dalej marina jachtowa Brevik Fiskehamn. Droga prowadzi dalej do osady letniskowej nad zatoką Nordviken. Stawy Amperna. Po południowej stronie zatoki na cyplu Enebågsudde wieża radarowa i sygnalizacyjna. Na północy cypel Hamarsudden z samotnym gospodarstwem a na wschód od niego niewielka zalesiona wysepka Sidön. 
Zatoka Nordviken
[228 km] Po lewej miejsce zwane Vättersvallen (2). Pierwotnie nabrzeże z którego spławiano drewno. W latach 40-60 mieściła się tutaj estrada na której występowali popularni artyści sceny muzycznej. Obecnie kemping.
105 miejsc z dostępem lub bez dostępu do elektryczności. Łazienki i WC w budynku recepcji oraz domku zwanym Terminus. Kiosk z artykułami pierwszej potrzeby. Pralnia i kuchnia polowa. Nad brzegiem jeziora kąpielisko z piaszczystą plażą. Plac do gry w boule. Ceny w zależności od sezonu i miejsca biwaku (droższe nad jeziorem, tańsze w głębi lądu). Kontakt telefoniczny pod numerem: 050 53 11 10, e-mail: info@brevikscamping.se, strona web: http://www.brevikscamping.se      
[230 km] Ripanäs. Po lewej przy leśnej drodze stary kamień milowy z monogramem Karola XII i datą 1707.
[231 km] Stora Röå. Dawny majątek ziemski (śladami brama z kamiennych słupów). Po prawej silnie zakwaszone leśne jezioro dystroficzne Röåsjön (3). Deszczochron. Mijamy granicę gmin Karlsborg i Hjo. 
[236 km] Ekhammar. Aleja na lewo prowadzi do drewnianego dwupiętrowego dworu (4) z XVII wieku. W otoczeniu budynki gospodarcze w tym młyn wodny i tartak odrestaurowane w latach 90-tych po zniszczeniach w czasie huraganu. 
Dwór Ekhammar
[238 km] Grevbäck. Po prawej w centrum wsi kościół (5) pochodzący ze średniowiecza. Autentyczna bryła została zatarta przez liczne renowacje - świątynię charakteryzują w każdym razie bardzo grube mury mierzące ponad 1,5 m szerokości. Od południa na teren ogrodu cmentarnego prowadzi ciekawa kamienna brama z 1758 roku. Dwie mniejsze dobudówki pełnią dzisiaj funkcję zakrystii i krypty (grobowiec rodu Jernsköldów). Z tyłu znajduje się drewniana dzwonnica z ciekawie zdobionymi drzwiami i szpiczastym dachem. Wewnątrz nawy duży zbiór kartuszy herbowych. W ołtarzu głównym tryptyk przedstawiający ukrzyżowanie a w bocznych skrzydłach upadek pierwszych rodziców i zmartwychwstanie. Barokowa ambona z 1683 roku pochodzi z fundacji Johana Hårda i Carin Stacke - właścicieli majątku Ekhammar.
W sąsiedztwie kościoła niewielki skansen z budynkami gospodarczymi i mieszkalnymi. W długiej chacie izba muzealna z pamiątkami dotyczącymi lokalnej społeczności i eksponatami rękodzieła artystycznego.
Zaraz za wsią Ekhagen - zagajnik z okazami starych dębów.
[239 km] Munkeberg. Z drogi panorama jeziora Wetter z wysokim wschodnim brzegiem (góra Omberg, Holaveden). Po prawej historyczne gospodarstwo (6) sięgające korzeniami początków XVII w. Niestety w 1981 roku zburzono zrujnowany zamek zastępując go nowym parterowym budynkiem mieszkalnym. Stadnina koni.
[242 km] Początek obwodnicy Hjo (prosto). W kierunku miasta zjazd w lewo.

wtorek, 9 maja 2017

Tykarpsgrottan - podziemny kamieniołom




Wapienie nie są specjalnie częstym typem podłoża w Skandynawii. To rzecz szczególna, bowiem w większości krajów świata ta skała jest dość często spotykana. Jednak w obrębie starej krystalicznej tarczy bałtyckiej przeważają produkty plutonizmu, takie jak granity, diabazy czy gnejsy, ewentualnie wylewne bazalty. Teren w którym pojawia się wapień senoński zwany Ignabergakalken leży na krawędzi dawnej płyty fennoskandzkiej wychodząc na powierzchnię w północnej Skanii oraz fragmentami w sąsiednich prowincjach Blekinge i Halland. Wapień to skała bardzo przydatna w gospodarce. Kamień wapienny służy oczywiście celom budowlanym. Pozwala się łatwo obrabiać i jest stosunkowo wytrzymały mimo rozpuszczalności w wodzie. Wapienie z Ignabergi służyły od lat architektom a ich dzieła oglądać można zarówno w najbliższym sąsiedztwie jak i w dalszych częściach regionu: w Kopenhadze, Lund czy Sztokholmie (cmentarz północny). Śladami po wydobyciu wapienia jest labirynt grot położony w pobliżu wsi Ignaberga zwany Tykarpsgrottan. Wydobycie rozpoczęto tutaj już w średniowieczu a zakończono w 1888 roku. I dość szybko stara kopalnia stała się z początku nieformalną a później już uznaną atrakcją turystyczną. Warto zaznaczyć, że o sztucznych grotach w tej okolicy wspominał już Linneusz w swoim Dzienniku z podróży do Skanii w 1749 roku. Labirynt korytarzy zajmuje powierzchnię 20000 metrów kwadratowych i schodzi na głębokość kilkunastu metrów poniżej otworu wejściowego. Chodniki zostały pracowicie wykute przez górników, pozostawiono malownicze wapienne filary. Tylko niektóre trasy są dzisiaj dostępne dla zwiedzających, inne uległy zawaleniu lub grożą oberwaniem stropu. W centrum znajduje się Wielka Sala używana czasami do nietypowych bankietów przy świecach. Całość przypomina trochę znajdujące się pod Tomaszowem Mazowieckim Groty Nagórzyckie, z tym że jest to kompleks nieco większy. Także i tutaj schronienie w miesiącach zimowych znajdują nietoperze. Doszukano się tutaj aż 8 gatunków tego poczciwego zwierzątka, w tym bardzo rzadkiego na terytorium Szwecji nocka Bechsteina (Myotis bechsteinii). Tykarpsgrottan od dawna pobudzały wyobraźnię stąd stały się miejscem opisywanym w utworach literackich oraz plenerem filmowym. Kręcono tutaj fragmenty filmu o Ronji córce zbójnika według prozy Astrid Lindgren, a także popularny w latach 60-tych serial Kullamannen. Oddajmy w tym względzie głos Edith Unnerstad, która w książce U tatusiowej mamy (Farmorsresan) tak opisuje groty (tłum. Maria Olszańska):
"Nie było to wydrążenie zrobione przez naturę, tylko dawny kamieniołom. Już w jedenastym wieku wydobywano tu wapień a zaniechano tego dopiero siedemdziesiąt lat temu. Ludzie wrąbali się na głębokość dziesięciu metrów i wyrąbywali wapień tworząc korytarze i sale. By stropy się nie zawaliły, pozostawiono wielkie filary z kamienia. Mężczyźni zajmowali się wyłupywaniem kamienia a kobiety wynosiły go na nosiłkach. 
Blask latarni przesuwał się i migotał po grubo ciosanych ścianach wapiennej groty, zakradał się w mroczne boczne pieczary, tak niskie, że trzeba by iść na czworakach , gdyby się miało ochotę obejrzeć je z bliska. Oświetlał potężne filary, niektóre tak pięknie wyrzeźbione, że mogłyby stać w kościele. Wywoływał drżące cienie na suficie, który to sklepił się wysokim łukiem, to znów niemal muskał głowy przechodzących". 

Tykarpsgrottan leżą w pobliżu wsi Ignaberga na południowy wschód od Hässleholm. Kontakt telefoniczny pod numerem: 045 13 50 87, e-mail: info@tykarpsgrottan.net. Otwarte od 10 czerwca do 20 sierpnia. Wejścia co 45 minut od 10.45 do 16.00. Ceny biletów: normalny 120 SVK, ulgowy 60 SVK (dzieci od 6-15 lat), dzieci poniżej 5 lat wchodzą bezpłatnie. 

Wejście do grot



Wnętrze
















Nietoperz